LİZBON MÜSTEŞRİK KONGRESİ’NE DAİR SULTAN II. ABDÜLHAMİD’E SUNULAN BİR RAPOR

II. Abdülhamid dönemi Osmanlı Devleti’nin hayatta kalma mücadelesi verdiği bir devredir. Bu dönemde başta padişah olmak üzere devlet adamları ve aydınlar devletin çöküşünü durdurmak için çeşitli çözüm yolları aramışlardır. II. Abdülhamid’de onlardan düşüncelerini “lâyiha” şeklinde kendisine takdim edilmesini istemiştir. Bu aydınlardan birisi olan Abdurrahman Süreyya Efendi, 1892 yılında Lizbon’da yapılması planlanan “Müsteşrik Kongresi’ne” katılmak için Portekiz’e gitmiştir. Kongrenin sağlık şartları sebebiyle ertelenmesi üzerine, Abdurrahman Süreyya Efendi Lizbon ve çevresini dolaşarak gözlemlerini rapor halinde yazmıştır. Bölgenin İslam geçmişini hasretle yâd eden yazar duygu ve düşüncelerini akıcı ve sade bir Türkçe ile yazmıştır

Lizbon Müsteşrik Kongresine Dair Sultan II. Abdülhamid’e Sunulan Bir Rapor

Keywords:

-,

___

  • BOA, YEE: 8-2.
  • “Alfonso de Albuquerque” (1986), Ana Britannica, İstanbul, c. 1, s. 333-334.
  • “Belem” (1980), Meydan Larousse, İstanbul, c. 2, s. 263.
  • BARTHOLD, William (1997), “Bermekiler”, İA, İstanbul, c. 2, s. 560-563.
  • BEŞİRLİ, Mehmet, “Birinci Dünya Savaşı Öncesinde Türk Ordusunun Top Mühimmatı Alımında Pazar Mücadelesi: Alman Friedrich Krupp Firması ve Rakipleri”, www.turkiyat.selcuk.edu.tr/pdfdergi/s15/besirlipdf.
  • BROCKELMANN, C., (1997), “İbn Hallikan”, İA, İstanbul, c. 5/2, s. 745-746.
  • CEVDET PAŞA, (1991 Tezâkir 1-12, (Cavid Baysun), TTK yay., Ankara.
  • DAMES, Longworth, 1997), “Belucistan”, İA, İstanbul, c. 2, s. 493-512.
  • FİNDLEY, Carter V., (1999), Avrupa’da Bir Cevelan, (Ayşen Anadol), Tarih Vakfı Yurt yay., İstanbul.
  • HOCAOĞLU, Mehmed, (1998), II. Abdülhamid’in Muhtıraları, Kamer yay., İstanbul.
  • HONGSMANN,E., (1997), “Kınnesrin, Kinnasrin”, İA, İstanbul, c. 6, s. 711- 713.
  • SEYDİ ALİ REİS (1975), Mir’atü’l-Memâlik-Ülkelerin Aynası, (Necdet Akyıldız), Tercüman 1001 Temel Eser, İstanbul.
  • SEYDİ ALİ REİS, (1999), Ülkelerin Aynası, (Suat Batur), Altın Kitap yay., İstanbul.
  • ŞEMSEDDİN SÂMİ, (1989), Kâmus-ı Türkî, İstanbul.
  • TURAN, Şerafettin, (1997), “Seydi Ali Reis”, İA, İstanbul, c. 10, s. 528-531.
  • YETİŞ, Kâzım, (1988), “Abdurrahman Süreyya, Mîrdûhîzâde”, TDVİA, İstan- bul, c. 1, s. 173-174 EKLER