KUMUK TÜRKÇESİNİN İLK GRAMERİYLE İLGİLİ TESPİTLER

19. yüzyılın sonlarına kadar Kafkasya’da yaşayan halkların ortak anlaşma dili olan Kumuk Türkçesi, birçok özelliğinden dolayı araştırmacıların ilgisini çekmiştir. I. N. Berezin, F. E. Korş, G. Nemeth ve B. Çobanzade gibi birçok Türklük bilimi uzmanı, Kuzey Kafkasya’da yaşayan Türk topluluklarından olan Kumuklar ve dilleri üzerine çalışmalar yapmıştır. 19. yüzyılda Kumuk Türkçesi üzerine yapılan çalışmalardan biri de Timofey Nikitiç Makarov’un Tatarskaya Grammatika Kavkazskago Nareçiya adlı grameridir. Bu çalışmada, Kumukça üzerine yazılan ilk gramer kitabı özelliği taşıyan bu eser hakkında bazı tespitler ortaya konulmuş, eserdeki alıntı kelimeler değerlendirilmiştir. Ruslar tarafından, 1938 yılında Kumuklara dayatılan alfabedeki sorunlar, 90 yıl önce yine bir Rus tarafından yazılan Tatarskaya Grammatika Kavkazskago Nareçiya’da aynı şekilde görülmüştür

Anahtar Kelimeler:

Timofey Nikitiç Makarov, Tatarskaya Grammatika Kavkazskago Nareçiya, Kumuk Türkçesi, Kumuklar

Kumuk Türkçesinin İlk Grameriyle İlgili Tespitler

Keywords:

-,

PDF

___

ALIYEV, Kamil (1995), “Kumukların Tarihi ve Günümüzdeki Sorunları”, Avrasya Etüdleri, 2 (2), S. 69—78.
ATALAY, Besim (1985—1986), Divanü Lügat-it-Türk Tercümesi I-II-III, TDK Yayınlan, Ankara.
BERDİBAY, Rahmankul (1997), Baykal ’dan Balkan ’a, Bilig Yayınları, Ankara.
ERENOĞLU, Neşe (2010), “Kumuk Türkçesinde Oğuzca Unsurlar”, Turkish Studies, C. 5/1, s. 351—398.
KAYMAZ, Zeki (1997), “Kumuklar ve Kumuk Türkçesi”, Yeni Türkiye (Türk Dünyası Özel Sayısı), C. 97, S. 16, s. 2067—2071.
KONONOV, Andrey Nikolayeviç (1982), “Iz Istorii Kumıkskogo Yazıko Znaniya”. Sovyetskaya Türkologiya I , Moskova.
MAKAROV, Timofey Nikitiç (1848), Tatarskaya Grammatika Kavkazskago Nareçiya, Tipograüy Kançelyariy Namestnika Kavkazskago, Tiflis.
MERHAN, Aziz (2008), Dört Kumuk Masalı Üzerine Gramer İncelemesi, Graüker Yayınları, Ankara.
PEKACAR, Çetin (2006), “Kumuk Türkçesine Arapça ve Farsçadan Geçen Kelimelerdeki Ses Olayları”. SÜ Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 19, s. 53—71.
PEKACAR, Çetin (2007), “Kumuk Türkçesi”, Türk lehçeleri Grameri (Ed. A. B. Ercilasun),: Akçağ Yayınları, Ankara, s. 939—1008.
UYANIK, Osman (2002a), “Kumuk Ağızlarının Yeni Bir Tasniü”. SÜ Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 12, s. 229—250.
UYANIK, Osman (2002b), Kumuk Türk Ağızları İncelemesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi GU—SBE Türk Dili Bilim Dalı.
UYANIK, Osman — Öztürk, Erol (2006), Kumuk Şairi Şeyit Hanum Alişeva ’dan Seçme Şiirler, Konya.