ABDÜLHAK HÂMİD TARHAN’IN KÜLLİYATINA GİRMEYEN DÖRT MEKTUBU

Türk edebiyatının şairiazamı, şiirleri ve tiyatro eserleriyle edebiyatımızın unutulmayan simalarından olan Abdülhak Hâmid Tarhan aynı zamanda diplomat kimliği ile uzun ömrü süresince çeşitli vazifelerle yurt dışında bulunmuş, dostlarına, sevdiklerine yüzlerce mektup yazmıştır. Dönemin şartları düşünüldüğünde şair indinde mektubun bir haberleşme aracı ol-maktan çok öte bir rol oynadığı âşikardır. Süreli yayınlarda, hususî arşivlerde, çeşitli çalış-malarda yer alan bu mektuplar Prof. Dr. İnci Enginün tarafından büyük bir titizlikle iki cilt hâlinde yayımlanmıştır. Bununla birlikte külliyatta yer almayan mektuplar da bulunmaktadır. Abdülhâk Hâmid’in vefatından iki ay sonra şair Hüseyin Rif’at vasıtasıyla Tan gazetesinde 1937 yılında dört husus mektup yayımlanır. Bu mektuplar Sâmipaşazâde Sezai’nin büyük birâderlerinden ve aynı zamanda Hamdullah Suphi Tanrıöver’in de amcası olan Sâmipaşa-zâde Abdülbâki Bey’e gönderilmiştir. Biri tarihsiz olan, biri 1876 diğer ikisi 1881 tarihinde yazıldığı bilinen mektuplarda Abdülhak Hâmid’in şahsi, maddi, ailevi olmak üzere hususi hayatına dair bilgiler yer almaktadır. Bu makalede bahsi geçen dört mektup üzerinde durularak Hâmid’in zikredilen külliyatına küçük de olsa bir katkı sağlamak amaçlanmıştır.

___

  • Çoruk, Ali Şükrü. “Abdülhak Hâmid’in Mütareke Döneminde Ali Kemal’e Gönderdiği Bir Mektup.” Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, no. 55 (55), 2016, ss. 29-34.
  • Çoruk, Ali Şükrü. “Abdülhak Hâmid’in Mütareke Döneminde Peyâm Gazetesinde Yayınlanan İki Mektubu.” Turkish Studies International Periodi-cal For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, no. 10/8, 2015, ss. 13-22.
  • Enginün, İnci. Abdülhak Hâmid’in Hatıraları. Dergâh Yayınları, 1994.
  • Enginün, İnci. Abdülhak Hâmid’in Mektupları. Dergâh Yayınları, 1995.
  • Hızlı, Mefail, ve Murat Yurtsever. “Abdülhak Hâmid’e Ait Bir Bölük Mektup.” Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, c. 7, no. 7, 1998, ss. 193-206.
  • Hüseyin Rif’at, “Şairiâzamın Mektupları.” Tan, no: 796, 1937, ss. 2.
  • İmzasız. “Şairiâzamın Mektupları.” Tan, no. 789, 1937, ss. 1.
  • Kahraman, Alim. “Abdülhak Hâmid’in Mektupları ve Kitapta Bulunmayan Bir Mektup.” İlmî Araştırmalar Dil, Edebiyat, Tarih İncelemeleri, no. 3, 1996, ss. 227-230.
  • Özgül, M. Kayahan. Seke Seke Ben Geldim Sekmeler I. Çolpan Kitap, 2018.
  • Özgül, M. Kayahan. Seke Seke Ben Geldim Sekmeler IV. Çolpan Kitap, 2018.
  • Tarhan, Abdülhak Hâmid. “Birinci Mektup.” Servet-i Fünûn Uyanış, no. 2382, 1942, ss. 254-255.
  • Tarhan, Abdülhak Hâmid. “Mektup 1.” Tan, no. 790, 1937, ss. 2,6.
  • Tarhan, Abdülhak Hâmid. “Mektup 2.” Tan, no. 792, 1937, ss. 2.
  • Tarhan, Abdülhak Hâmid. “Mektup 3.” Tan, no. 796, 1937, ss. 2.
  • Tarhan, Abdülhak Hâmid. “Mektup 4.” Tan, no. 797, 1937, ss. 2.
  • Tokgöz, Ahmet İhsan. Bâbıâli Yokuşundan Portreler. Hazırlayan Necati Tonga, Çolpan Kitap, 2020.