16. Yüzyıl Şairi Râhî’nin Çağatayca Şiirleri

16. yüzyıl Osmanlı sahasında Çağatay edebiyatının, özellikle Ali Şir Nevayî’nin etkisi olmuştur. 15. yüzyılda Türkistanda ortaya çıkan Nevayî, yazdığı eserlerin konusu, edebî ve dil özellikleri ile kısa bir zamanda tüm Türk edebiyatlarını etkilemiştir. Doğu edebiyatının şiirleri eşşiz eserler olmasının yanısıra, seslerin ahenkli vurgusu Osmanlı şairlerini cezbetmiştir. Bu çalışmamızda 16. yüzyıl Osmanlı şairi olan Râhî’nin Çağatay Türkçesi ile yazdığı iki gazelinin transkripsiyonlu metni ve dizini vardır.

The Poems In Cagatay (Language) From 16th Century Poet Râhî

Cagatay Literature, especially Ali Şir Nevâyî had on effect on 16th century Ottoman area. Nevâyî, who appeared in Turkistan in 15th century, soon affected all Turkish literatures with the themes and literary and linguistic features of the works of art he wrote. That the poems of East Literature were unique works of art and that the sounds had harmonious emphasis attracted the Ottoman poets. In this study, there exist the transcribed text and index of two Iyrics which Râhî, a 16th Century Ottoman poet, wrote in Cagatay Turkish.

___

  • ÇAVUŞOĞLU, Mehmed, (1976), “Kanuni Devrinin Sonuna Kadar Anadolu’da Nevayî Tesiri Üzerine Notlar”, Atsız Armağanı, İstanbul s.75-90.
  • DEMİRCİ, Jale, (1998), “Nevâyî’nin Azerbaycan Sahasına Etkisi”, Fakülte Dergisi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, C.38, S.1-2, Ankara, s.1-11.
  • ERASLAN, Kemal, (1968), “Seydi Ali Reis’in Çağatayca Gazelleri”, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, S. XVI, İstanbul, s. 41-54
  • GÜZEL, Abdurrahman, (1994), “Kaygusuz Abdal’ın Çağatayca Bir Gazeli”, Türk Kültürü, S.17, Ankara, s. 37-39.
  • İPEKTEN, H-İSEN, M.-TOPARLI R.-OKÇU N.-KARABEY T., (1988), Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları 942, Ankara.
  • KAHRAMAN, Bahattin (2009), “Burhaneddin-i Belhî’nin Çağatayca Şiirleri”, Turkish Stadies, 4/2, s. 672/704.
  • KÖPRÜLÜ, M.Fuad, (1945), “Çağatay Edebiyatı”, İslam Ansiklopedisi, C.3, İstanbul, s. 270-323.
  • LEVEND, A. Sırrı, (1984), Türk Edebiyatı Tarihi I. Cilt (Giriş), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
  • NALBANT (Özkan), Bilge, (2005), NevÀdirü’n-NihÀye (İnceleme, Metin, Dizin), (Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora tezi), Ankara.
  • PİRVERDİOĞLU, Ahmet, (2004), “Azerbaycan Divan Edebiyatı” Türkler, C. 19, Ankara, s. 252-261.
  • SERTKAYA, Osman Fikri, (2004), “Osmanlı Şairlerinde Ali Şir Nevayî Tarzı ve Nevayî’ye Anadolu’da Yazılan Nazireler”, Ali Şir Nevâyî’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, s. 129-140.
  • SERTKAYA, Osman Fikri, (1970), “Osmanlı Şairlerinin Çağatayca Şiirleri, I” Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, S. XVIII, İstanbul, s. 133-138.
  • SERTKAYA, Osman Fikri, (1971), “Osmanlı Şairlerinin Çağatayca Şiirleri, II” Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, S. XIX, İstanbul, s. 171-184.
  • SERTKAYA, Osman Fikri, (1977), “Osmanlı Şairlerinin Çağatayca Şiirleri, IV” Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, S. XXII, İstanbul, s. 169-189.
  • Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1990), “Rahî (Kebecizade)”, Dergah Yayınları, C. 7, İstanbul, s. 269.
  • Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1998), “Vecdi Efendi (Kebecizade)”, Dergah Yayınları, C. 8, İstanbul s. 521.