Atilla Levent TUNA, Mahmut YILDIZTEKİN, Sultan KÖŞKEROĞLU, İbrahim YOKAŞ

Tuz Etkisi Altındaki Domates Bitkisinde Potasyum ve Kalsiyum Antioksidatif Sistemi Etkiler mi?

Sera koşullarında yürütülen bu çalışmada, tuz stresi altındaki domates bitkisinde (Lycopersicon esculentum Mill.) antioksidatif sistem, prolin, relatif su kapsamı (RSK, %), membran geçirgenliği (MG, %) ve kuru madde (KM, %) üzerine potasyum (K) ve kalsiyum (Ca) bileşiklerinin etkileri araştırılmıştır. Tuz; NaCl formunda 3 ayrı konsantrasyonda (50, 100 ve 150 mM), K ve Ca ise 20 mM konsantrasyonlarında uygulanmıştır. Domates bitkisine tuz ile ilave olarak verilen potasyum ve kalsiyumlu bileşikler antioksidatif sistemi regüle etmiş, tuzun arttırdığı lipit peroksidasyonu düşürmüş ve tuzun olumsuz etkilerini azaltarak RSK, MG ve KM üzerinde iyileştirici etkiler yapmıştır. Tuz stresi altında yetiştirilen domates bitkisine uygulanan Ca ve K’lu bileşiklerin, stres etkilerini hafifleterek bitkinin gelişimini destekleyebileceği yargısına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Domates, tuzluluk, potasyum, kalsiyum, antioksidatif sistem

Does Potassium and Calcium Affect the Antioxidative System of Tomato Plant Under Salt Effect?

In this study which was conducted under greenhouse conditions, the impacts of calcium and potassium compounds on the % DM (dry matter) and % EC (electrical conductivity), % RWC (relative water content), and proline, antioxidative system in tomato plant (Lycopersicon esculentum Mill.) under salt stress were investigated. Three different concentrations of salt (50, 100 and 150 mM as NaCl) and potassium and calcium (20 mM as KNO3 and CaNO3) were applied. The compounds of Ca and K which were given in tomato plants in addition to salt, were regulated to antioxidative system, decreased lipid peroxidation increasing with salt and ameliorated RWC%, EC% and DM% by reducing the detrimental effects of salt. Based on these results, it was concluded that Ca and K compounds applied to tomato plant grown under salt stress, supported plant growth and mitigated stress effects.

Keywords:

Tomato, salinity, potassium, calcium, antioxidative system,

PDF

___

Amacher, J.K., Koenig, R., Kitchen, B., 2000. Salinity and Plant Tolerance. Utah State University, Cooperative Extension, AG-SO-03.
Amjad, M., Akhtar, J., Anwar-ul-Haq, M., Riaz, M.A., Saqib, Z.A., Murtaza, B., Naeem, M.A., 2016. Effectiveness of potassium in mitigating the salt-induced oxidative stress in contrasting tomato genotypes. http://dx.doi.org/10.1080/01904167.2016.1201107.
Ashraf, M., Zafar, Z.U., Cheema, Z.A., 1994. Effect of low potassium regimes on some salt and drought-tolerant lines of pearl millet. Phyton, 34(2): 219-227.
Aydemir, T., Erez, Z., 2010. NaCl stresine karşı Lens culinars’in biyokimyasal ve fizyolojik cevabı. Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 6(2): 89-104.
Babu, M.A., Singh, D., Gothandam, K.M., 2012. The effect of salinity on growth, hormones and mineral elements in leaf and fruit of tomato cultivar PKM1. The Journal of Animal & Plant Sciences, 22(1): 159-164.
Barrs, H.D., Weatherley, P.E., 1962. A re-examination of the relative turgidity technique for estimating water deficits in leaves. Australian Journal of Biological Sciences, 15(3): 413-428.
Bates, L.S., Waldren, R.P., Teare, I.D., 1973. Rapid determination of free proline for water stres studies. Plant and Soil, 39(1): 205-207.
Beauchamp, C., Fridovich, I., 1971. Superoxide dismutase: Improved assays and an assay applicable to acrylamide gels. Anal Biochem, 44(1): 276-287.
Bergmeyer, H.U., 1970. Methoden der enzymatischen analyse. Akademie Verlag, 1: 636-647.
Chance, B., Maehly, A.C., 1955. Assay of catalase and peroxidases. Methods Enzymologia, 2: 764-775.
Doğan, M., 2012. Azot uygulamasının tuz stresi ve antioksidan enzim aktivitesine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16(3): 297-306.
Eraslan, F., Arıcı, Ş.E., Erdal, İ., Küçükyumuk, Z., 2016. Kiraz Anaçlarının in vitro koşullarda tuz stresine tolerans mekanizmalarının fizyolojik parametreler ve antioksidan enzim izoformları ile belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 22: 117-128.
Ghoulam, C., Foursy, A., Fores, K., 2002. Effects of salt stress on growth, inorganic ions and proline accumulation in relation to osmotic adjustment in five sugar beet cultivars. Enviromental and Experimental Botany, 47(1): 39-50.
Gökdoğan, E.Y., Bürün, B., 2015. Ekolojik bir problem olarak toprak tuzluluğu ve bitkilerdeki etkileri. Anadolu Doğa Bilimleri Dergisi, 6(2): 70-76.
Güneş, A., İnal, A., Bağcı, E.G., Pilbeam, D., 2007. Silicon-mediated changes of some physiological and enzymatic parameters symptomatic for oxidative stress in spinach and tomato grown in sodic-B toxic soil. Plant and Soil, 290(1): 103-114.
Güneş, A., Post, W.H.K., Kirkby, E.A., Aktaş, M., 1994. Influence of partial replacement on nitrate by amino acid nitrogen or urea in the nutrient medium on nitrate accumulation in NFT grown winter lettuce. Journal of Plant Nutrition, 17(11): 1929-1938.
Hare, P.D., Cress, W.A., 1997. Metabolic implication of stress-induced proline accumulation in plants. Plant Growth Regulation, 21(2): 79-102.
İnal, A., Güneş, A., Aktaş, M., 1995. Effects of chloride and partial substitution of reduced forms of nitrogen for nitrate in nutrient solution of the nitrate, total nitrogen and chlorine contents of onion. Journal of Plant Nutrition, 18: 2219- 2227.
Jan, A.U., Hadi, F., 2015. Potassium, zinc and gibberellic acid foliar application enhanced salinity stress tolerance, proline and total phenolic in sunflower (Helianthus annuus L.). American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Sciences, 15(9): 1835-1844.
Kacar, B., 2005. Potasyumun bitkilerde işlevleri ve kalite üzerine etkileri. Ege Üniversitesi’nin 50. Kuruluş Yılı Etkinlikleri, Çalıştay, 3-4 Ekim, Eskişehir, s: 20-31.
Karanlık, S., 2001. Değişik buğday genotiplerinde tuz stresine dayanıklılık ve dayanıklılığın fizyolojik nedenlerinin araştırılması. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Kaya, C., Higgs, D., Kirnak, H., 2001. The effects of high salinity and supplementary phosphorus and potassium on physiology and nutrition development of spinach. Bulgarian Journal of Plant Physiology, 27(3-4): 47-59.
Kaya, C., Tuna, A.L., 2005. Tarımda potasyumun yeri ve önemi. Ege Üniversitesi’nin 50. Kuruluş Yılı Etkinlikleri, Çalıştay, 3-4 Ekim, Eskişehir, s: 164-173.
Kaya, C., Kirnak, H., Higgs, D., Saltali, K., 2002. Supplementary calcium enhances plant growth and fruit yield in strawberry cultivars grown at high (NaCl) salinity. Scientia Horticulturae, 93(1): 65-74.
Kaya, C., Higgs, D., 2002. Calcium nitrate as a remedy for salt-stressed cucumber plants. Journal of Plant Nutrition, 25(4): 861-871.
Kaya, C., Higgs, D., 2003. Supplementary KNO3 improves salt tolerance in bell pepper plants. Journal of Plant Nutrition, 26(7): 1367-1382.
Koyuncu, N., 2012. Bazı makarnalık buğday (T. durum) çeşitlerinin in vitro koşullarda yüksek tuz dozlarına tepkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 21(2): 70-74.
Lauchli, A., Grattan, S.R., 2007. Plant growth and development under salinity stress. In: M.A. Jenks, et al., (Eds), Advances in molecular breeding toward drought and salt tolerant crops, pp.1-32.
Litifi, A., Beek, J.G., Van-de-Beek, J.G., 1992. Capsicum-Newsletter. Special Issue, 51-56, Eucarpia VIII th. Meeting on Genetics and Breeding on Capsicum and Egg Plant, Rome, Italy, 7-10 September, 6 ref.
Loreto, F., Velikova, V., 2001. Isoprene produced by leaves protects the photosynthetic apparatus against ozone damage, quenches ozone products, and reduces lipid peroxidation of cellular membranes. Plant Physiology, 127(4): 1781-1787.
Lutts, S., Kinet, J.M., Bouharmont, J., 1996. NaCl-induced senescence in leaves of rice (Oryza sativa L.) cultivars differing in salinity resistance. Annals of Botany, 78(3): 389-398.
Nedjimi, B., Daoud, Y., 2009. Effects of calcium chloride on growth, membrane permeability and root hydraulic conductivity in two Atriplex species grown at high (Sodium Chloride) salinity. Journal of Plant Nutrition, 32(11): 1818-1830.
Özcan, H., Turan, M.A., Koç, Ö., Çıkılı, Y., Taban, S., 2000. Tuz stresinde bazı nohut (Cicer aietinum L.) çeşitlerinin gelişimi ve prolin, sodyum, klor, fosfor ve potasyum konsantrasyonlarındaki değişimler. Turkish Journal Agriculture and Forestry, 24: 649-654.
Rao, K.V.M., Sresty, T.V.S., 2000. Antioxidative parameters in the seedlings of pigeonpea (Cajanus cajan L.) in response to Zn and Ni stresses. Plant Science, 157(1): 113-128.
Shannon, M.C., 1997. Adaptation of plants to salinity. Advances in Agronomy, 60: 75-120.
Sherif, M.A., El-Beshbeshy, T.R., Richter, C., 1998. Response of some Egyptian varieties of wheat (Triticum aestivum L.) to salt stress through potassium application. Bulletin of Faculty of Agriculture University of Cairo, 49: 129-151.
Suhayda, C.G., Redmann, R.E., Harvey, B.L., Cipywnyk, A.L., 1990. Comparative response of cultivated and wild barley species to salinity stress and calcium supply. Crop Science Society of America, 32(1): 154-163.
Wang, X.S., Han, J.G., 2009. Changes of proline content, activity, and active isoforms of antioxidative enzymes in two alfalfa cultivars under salt stress. Agricultural Sciences in China, 8(4): 431-440.
Yakıt, S., Tuna, A.L., 2006. Tuz stresi altındaki mısır bitkisinde (Zea mays L.) stres parametreleri üzerine Ca, Mg ve K’nın etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(1): 59-67.
Yaşar, F., Kuşvuran, S., Ellialtıoğlu, S., 2006. Determination of antioxidant activities in some melon (Cucumis melo L.) varieties and cultivars under salt stress. Journal of Horticultural Sciences and Biotechnology, 81(4): 627-630.
Yaşar, F., Ellialtıoğlu, Ş., Özpay, T., Uza, Ö., 2008. Tuz stresinin karpuzda (Citrullus lanatus) antioksidatif enzim aktivitesi üzerine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 18(1): 61-65.
Yıldız, M., Terzi, H., Cenkçi, S., Terzi, E.S.A., Uruşak, B., 2010. Bitkilerde tuzluluğa toleransın fizyolojik ve biyokimyasal markörleri. Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi - C Yaşam Bilimleri ve Biyoteknoloji, 1(1): 1-33.
Yılmaz, E., Tuna, A.L., Bürün, B., 2011. Bitkilerin tuz stresi etkilerine karşı geliştirdikleri tolerans stratejileri. Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(1): 47-66.
Zhu, Z., Wei, G., Li, J., Qian, Q., Yu, J., 2004. Silicon alleviates salt stress and increases antioxidant enzymes activity in leaves of salt-stressed cucumber (Cucumis sativus L.). Plant Science, 167(3): 527-533.