Tütün Yetiştiriciliğinde Tarım İlaçları Kullanımı ve Üreticilerin Zirai Mücadele Bilinç Düzeylerinin Belirlenmesi: Çelikhan Tütünü Örneği, Türkiye

Adıyaman ilinin Çelikhan ilçesinde yetiştirilen coğrafi işaretli Çelikhan tütünü bölge için önemli bir tarımsal faaliyet ve gelir kaynağıdır. Tütün yetiştiriciliğinde fideliklerden hasat aşamasına kadar birçok aşamasında pestisitlerin yoğun kullanımı başta kalıntı sorunu olmak üzere insan ve çevre sağlığı üzerinde olumsuz etkilere neden olmaktadır. Bu sebeple tütün yetiştiriciliğinde pestisit kullanımı ve üreticilerin zirai mücadele bilinç düzeylerinin belirlenmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Çalışmada tütün yetiştiriciliğinde kullanılan pestisitlerin miktar ve kullanım şekilleri ile çiftçilerin zirai mücadele bilinç düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma materyalini, Çelikhan ilçesinde tütün yetiştiren 94 çiftçiden anketlerle elde edilen veriler oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda, çiftçilerin zirai mücadele bilinç düzeylerinin % 44.0’ünün düşük, % 45.0’inin orta ve % 11.0’ının yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca çiftçilerin uygulama öncesi, uygulama esnası ve sonrasındaki bilinç düzeyleri arasında farklılık olup, çiftçilerin zirai mücadele öncesinde kurallara daha sıkı uydukları tespit edilmiştir. Çiftçiler tarım ilaçlarının insan sağlığı, çevre sağlığı ve biyoçeşitlilik üzerindeki olumsuz etkileri konusunda fikir sahibi olmalarına rağmen geleneksel uygulamalardan vazgeçmeyerek hatalı uygulamalar yapmaya devam etmektedirler. Bölgede planlanan tarımsal eğitim ve yayım çalışmalarında, tarım ilaçlarının olumsuz etkilerini çiftçilere aktaran eğitim içeriklerinin görsellerle desteklenmesi ve zirai ilaç kullanımında reçeteye bağlı ilaç kullanımının sıkı bir şekilde takip edilmesi sorunun çözümüne yardımcı olabilir. Diğer taraftan Çelikhan tütününün yapraklarının doğrudan tüketilmesi, kalıntı sorununu ortaya çıkarmakta ve tütünde pestisit kalıntısı ve insan sağlığına etkilerine yönelik ileri çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Tarım ilacı, tütün, farkındalık, Çelikhan, pestisit yönetimi

Use of Pesticides in Tobacco Farming and Assessment of Awareness Levels of Farmers on Pesticide Management: The Case of Çelikhan Tobacco, Türkiye

Geo-marked Çelikhan tobacco grown in Çelikhan district of Adıyaman province is an significant agricultural activity and income source for the region. The intensive use of pesticides at many stages of tobacco farming from seedlings to harvest causes harmful effects on human and environmental health, especially the residue issue. Thus, there is a need to evaluate the use of pesticides in tobacco farming and to assess the level of awareness of farmers on agricultural pest management. In the study, it was aimed to reveal the amount and usage patterns of pesticides in tobacco farming and to evaluate the level of awareness of farmers on agricultural pest management. The material of the study consisted of the data obtained from 94 farmers growing tobacco in Çelikhan district through questionnaires. As a result of the research, it was observed that 44.0 %, 45.0 %, and 11.0 % of the farmers had low, medium, and high level of pesticide management awareness, respectively. In addition, there was a difference between the awareness levels of the farmers before, during and after the pesticide treatment and it was revealed that the farmers obeyed the rules more strictly before the pesticide treatment. Although farmers had an idea about the harmful effects of pesticides on human health, environmental health and biodiversity, they continue to apply erroneous practices by not giving up traditional practices. In the agricultural education and extension activities planned in the region, supporting the educational contents with visuals in conveying the harmful effects of pesticides and strictly monitoring the use of pesticides based on prescription can help to solve the issues. On the other hand, the direct consumption of Çelikhan tobacco leaves brings pesticide residues to the agenda, and further studies on pesticide residues in tobacco and their effects on human health are needed.

Keywords:

Pesticide, tobacco, awareness, pesticide management, Çelikhan,

PDF

___

Akar, Ö., Tiryaki, O., 2018. Antalya ilinde üreticilerin pestisit kullanımı konusunda bilgi düzeyi ve duyarlılıklarının araştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(1): 60-70.
Akhmadi, H., Shofiyati, I., 2021. Adoption of good agriculture practice for export-oriented snake fruit farming. Earth and Environmental Science, 759(1): 012052.
Anonim, 2013. Adıyaman Tütün Raporu. T.C. İpekyolu Kalkınma Ajansı Yayınları, Adıyaman.
Anonymous, 2018. A Bitter Harvest: Child Labor and Human Rights Abuses on Tobacco Farms in Zimbabwe. Human Rights Watch Report, USA.
Anonymous, 2020. The Economics of Tobacco Farming in Indonesia: Results From Two Waves of a Farm-Level Survey. (https://www.tobacconomics.org/files/ research/654/indonesia-economics-of-tobacco-farming.pdf), (Erişim Tarihi: 15.03.2023).
Anonymous, 2021. Crops and Livestock Products. (https://www.fao.org/faostat/en/#data/PP), (Erişim Tarihi: 20.03.2023).
Arslan, Ü., Erbek, E., Özyörük, A., 2018. Bursa ili Gürsu ve Kestel ilçelerindeki meyve üreticilerinin pestisit kullanımına yönelik tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 32(2): 69-74.
Aydın Eryılmaz, G., Kılıç, O., Çakır, S., 2021. Meyvecilik yapan işletmelerde kimyasal gübre ve tarım ilacı kullanım tercihleri ve bilgi kaynakları: Zonguldak ili örneği. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 8(2): 420-426.
Brown, V.J., 2003. Tobacco's profit, workers' loss?. Environmental Health Perspectives, 111(5): A284-A287.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F., 2017. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi, Ankara.
Cornwall, J.E., Ford, M.L., Liyanage, T.S., Daw, D.W.K., 1995. Risk assessment and health effects of pesticides used in tobacco farming in Malaysia. Health Policy and Planning, 10(4): 431-437.
Dilmen, H., Pala, F., Dilmen, M.Ö., 2020. Antep fıstığı (Pistacia vera L.) üreticilerinin tarımsal mücadele konusundaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi: Türkiye, Siirt ili örneği. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 7(1): 1-8.
Ediboğlu, N., Yıldırım, İ., 2019. Sakarya ili ve çevresinde elma üreticilerinin pestisit kullanımları ve pestisidin zararlı etkileri üzerinde algıları. Journal of Agriculture, 2(2): 50-59.
Gale, H.F., Foreman, L.F., Capehart, T.C., 2000. Tobacco and the Economy: Farms, Jobs, and Communities. Economic Research Service, Department of Agriculture, Agricultural Economic Report No. 789, USA.
Hu, T.W., Lee, A.H., 2015. Commentary: Tobacco control and tobacco farming in African countries. Journal of Public Health Policy, 36(1): 41-51.
Hussain, A.G., Rouf, A.S.S., Shimul, S.N., Nargis, N., Kessaram, T.M., Huq, S.M., Drope, J., 2020. The economic cost of tobacco farming in Bangladesh. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(24): 9447.
Karabacak, K., 2017. Türkiye’de tütün tarımı ve coğrafi dağılışı. Coğrafi Bilimler Dergisi, 15(1): 27-48.
Kızılaslan, H., Kızılaslan, N., 2005. Çevre konularında kırsal halkın bilinç düzeyi ve davranışları Tokat ili Artova ilçesi örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 1(1): 67-89.
Kor, A., Dinler, H., 2022. Muğla ili örtü altı domates yetiştiriciliğinde fitopatolojik uygulamalar ve üretici bilincinin değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(1): 61-71.
Lecours, N., Almeida, G.E., Abdallah, J.M., Novotny, T.E., 2012. Environmental health impacts of tobacco farming: A review of the literature. Tobacco Control, 21(2): 191-196.
Mangora, M.M., 2012. Shifting cultivation, wood use and deforestation attributes of tobacco farming in Urambo District, Tanzania. Current Research Journal of Social Sciences, 4(2): 135-140.
Memiş, S., Özpınar, A., 2021. Manisa ili pamuk üreticilerinin bitki koruma uygulamaları. Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences, 7(1): 60-70.
Patrick, U.O., Chiahalam, A.A., Christian, A.C., Chizoma, O.O., 2023. Analysis of the smallholder farmers information needs on climate change in Southeast of Nigeria. Russian Journal of Agricultural and Socio-Economic Sciences, 2(134): 107-113.
Tapkı, N., Öztornacı, B., Davran, M.K., 2021. Tarımsal çevre kirliliği açısından üreticilerin bilinç düzeyi: Doğu Akdeniz bölgesi örneği. ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi, 5(3): 641-651.
Torun, H., 2022. Çiftçilerin yabancı otlar ve herbisitler hakkında bilinç düzeylerinin belirlenmesi: Mersin ili örneği. Türkiye Herboloji Dergisi, 25(1): 32-39.
Van Minh, H., Giang, K.B., Bich, N.N., Huong, N.T., 2009. Tobacco farming in rural Vietnam: Questionable economic gain but evident health risks. BMC Public Health, 9(24): 1-10.
Yanar, D., Yanar, Y., Erdal, H., Erdal, G., Poyraz, E., 2018. Antalya ilinde örtü altı yetiştiriciliğinde karşılaşılan bitki koruma sorunları ve üretici bilinç düzeyi. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 7(3): 38-48.