Tüketicilerin İthal Tarım Ürünleri Konusundaki Tutum ve Davranışlarının Belirlenmesi: Samsun İli Örneği, Türkiye

Araştırmanın amacı, Samsun ili kentsel alanda ikamet eden tüketicilerin ithal tarım ürünleri konusundaki tutum ve davranışlarını belirlemektir. Veriler, ailede gıda satın alma kararında etkili olan 384 tüketiciden anket yoluyla elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, anket yapılan tüketicilerin % 55.99’u son bir yılda en az bir kez ithal tarım ürünü tüketmiştir. En fazla tüketilen ithal tarım ürünleri % 57.37 ile baklagiller, % 37.82 ile meyveler ve % 19.87 ile et ve mamulleridir. Yerli tarım ürünü tercih eden tüketiciler başlıca gerekçe olarak, yerli üretimi ve yerli gıda sanayini korumayı gösterirken, ithal tarım ürünü tüketenlerin başlıca gerekçesi yüksek teknolojiyle üretilen ürünler olduğunu düşünmeleridir. Tüketicilerin % 83.59’u gelişmiş, % 14.85’i gelişmekte ve sadece % 1.56’sı az gelişmiş ülke kaynaklı ithal tarım ürünlerine daha fazla güvendiklerini belirtmişlerdir. Tüketicilerin Müslüman ülkelerden ithal edilen tarım ürünlerine karşı güven duygusu % 76.3 iken, bu oran Müslüman olmayan ülkelerden ithal edilen ürünler için % 23.7’dir. Araştırma sonuçları, tüketicilerin yerli ve ithal tarım ürünleri tercih etmelerindeki nedenlerin birbirinden farklı olduğunu göstermektedir. Tüketiciler yerli tarım ürünü tercihlerinde daha çok milli duygularla hareket ederken, ithal tarım ürününde üretim tekniği ve fiyat öne çıkmaktadır. İthal tarım ürünleri konusunda tüketici beklentilerini dikkate alan stratejilerin geliştirilmesi, yoğun rekabet ortamında firmaların kârlarını artırmalarına ve sektörde uzun süre varlıklarını devam ettirmelerine katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler:

İthal tarım ürünü, , tarım ürünleri tüketimi, , tüketici tutum ve davranışı, yerli tarım ürünü

Determination of Consumers' Attitudes and Behaviors on Imported Agricultural Products: A Case Study in Samsun Province, Turkey

The aim of the research is to determine the attitudes and behaviors of consumers on imported agricultural products in the urban area of Samsun city. The data were obtained through a questionnaire from 384 consumers who were effective in the decision to purchase food in the family. According to the research results, 55.99% of consumers surveyed consumed imported agricultural products at least once in the last year. The most consumed imported agricultural products were legumes (57.37%), fruits (37.82%), and meat and meat products (19.87%). While consumers who preferred domestic agricultural products showed the protection of domestic production and the domestic food industry as the main reasons, those who consumed imported agricultural products were considered the main reason as to be products produced with high technology. Of all consumers, 83.59% stated that they were more confident with imported agricultural products originating from developed countries, 14.85% from developing countries, and only 1.56% from less developed countries. While the consumers' trust in agricultural products imported from Muslim countries was 76.3%, this rate was 23.7% for products imported from non-Muslim countries. The research results showed that the reasons why consumers preferred domestic and imported agricultural products differed from each other. While consumers acted mostly with national feelings in their domestic agricultural product preferences, production technique and price came to the fore in imported agricultural products. Developing strategies that take into account consumer expectations regarding imported agricultural products will contribute to the increase in profits of companies within an intensive competition and their long-term survival in the sector.

Keywords:

Imported agricultural product, domestic agricultural product, agricultural product consumption, consumer attitude and behavior,

PDF

___

Barlett, J.E., Kotrlik, J.W., Higgins, C.C., 2001. Organizational research: Determining appropriate sample size in survey research. Information Technology, Learning, and Performance Journal, 19(1): 43-50.
Değermen, A., Doğan, E., Noyan, A., 2017. Tüketicilerin yabancı cep telefonu markalarını yeniden satın alma niyetleri üzerinde etnosentrizm ve kurumsal imajın etkisi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34: 101-124.
Eryılmaz, G.A., Kılıç, O., Başer, U., 2018. Gıda güvenliği konusunda tüketici davranışlarının belirlenmesi: Samsun ili kentsel alan örneği. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(2): 237-245.
Güleç, Ş.N., 2016. Özel hastane tercihinde kurumsal imajın rolü üzerine teorik ve uygulamalı bir çalışma. Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Kadanalı, E., Demir, N., Dağdemir, V., Turan, E.A., 2014. Et ve et ürünleri satın alma kararlarında tüketici etnosentrizminin belirlenmesi; Erzurum ili örneği. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, Bildiriler Kitabı, 3-5 Eylül, Samsun, s. 1333-1339.
Öndoğan, E.N., 2002. Türkiye’de işlenmiş ithal gıda ürünleri pazarlaması. Ege Akademik Bakış Dergisi, 2(2): 93-104.
Özden, A.T., 2017. Etnosentrik eğilimin tüketicilerin satın alma davranışına etkisi: Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgeleri üzerine karşılaştırmalı analiz. Doktora tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Özden, A.T., Eser, Z., 2019. The effect of ethnocentric tendency on buying behaviour in terms of consumers’ self-perception and ethnicity: Sample of Turkey. Journal of Research in Business, 4(2): 124-146.
Özyürek, S., Çebi, K., Türkyılmaz, D., Esenbuğa, N., Dağdelen, Ü., Yaprak, M., 2019. Erzincan ilinde kırmızı et tüketim alışkanlıkları ve tüketicilerin ithal kırmızı ete bakış açılarının değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(1): 263-273.
Pekmezci, P., 2017. Ailelerin etnosentrik gıda ürünleri tüketim davranışları: Kuşaklararası bir inceleme. Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Sertoğlu, A.E., Çatlı, Ö., 2017. Genç tüketicilerin yabancı ve Türk ürünlerine ilişkin tutum ve tüketici etnosentrizm düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Özel Sayısı: 1-23.
Şahin, E , Sancı, T ., 2017. Satın alma kararlarında tüketici etnosentrizmi ve menşe ülke etkisi: Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde bir uygulama. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17: 145-169.
Tekin, M., Şahin, E., Göbenez, Y., 2014. Postmodern pazarlama yaklaşımıyla modern pazarlama yöntemleri: Güncel şirket uygulamaları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Dr. Mehmet Yıldız Özel Sayısı: 225-232.
Topcu, Y., Uzundumlu, A.S., 2012. Tüketicilerin kırmızı et tüketimi ile ilgili tutum ve davranışlarını etkileyen faktörlerin analizi: Erzurum ili örneği. X. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, Bildiriler Kitabı, 5-7 Eylül, Konya, s. 926-935.
Vural, R.K., 2007. Tüketici davranışını etkileyen bir faktör olarak kaynak ülke etkisinin değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Yalçın, S., 2003. Pazarlama, Dış Pazarların Belirlenmesi. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat Genel Müdürlüğü, İzmir Ticaret Odası Dış Ticaret Eğitim Programı, İzmir.
Yücel A., Şimşek A.İ., 2018. Tüketici davranışlarını analiz etmede nöropazarlama yöntem ve araçlarının kullanımı. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1): 118-142.
Yürekli, E., Haşıloğlu, S.B., 2018. Etnosentrik düzeyine göre farklı ülke menşeli ürünlerin algısı: Kırgız öğrenciler örneği. Pamukkale Journal of Eurasian Socioeconomic Studies, 5(2): 31-40.