Mehmet CAN, İlknur AYAN, Erdem GÜLÜMSER, Zeki ACAR, Elif ÖZTÜRK

Hindiba (Cichorium intybus L.) ile Farklı Arkadaş Bitkilerin Silaj Kalitesinin Belirlenmesi

Silaj teknolojisi ile kaba yemler taze bir şekilde uzun süre saklanabilmekte dolayısıyla hayvanların kaliteli kaba yem ihtiyacı bütün yıl boyunca karşılanabilmektedir. Bu çalışma, hindiba (Cichorium intybus L.)’nın (H); çok yıllık çim (Lolium perenne L.) (Ç), domuz ayrığı (Dactylis glomerata L.) (DA), ak üçgül (Trifolium repens L), (AÜ), çayır üçgülü (Trifolium pratense L.) (ÇÜ), yonca (Medicago sativa L.) (Y) ve gazal boynuzu (Lotus corniculatus L.) (GB) ile yalın, ikili (% 50+50) ve üçlü karışımlarının (% 40+30+30) silaj kalitelerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bitkiler hasat edildikten sonra 2 cm boyutunda parçalanmış ve vakum poşetlerine doldurularak 25±2 oC’de 45 gün süre ile silolanmıştır. Araştırmada, 45. gün sonunda silo örneklerinin; kuru madde oranı, pH, ham protein (HP) oranı, ham kül oranı, asit deterjanda çözünmeyen lif (ADF), nötral deterjanda çözünmeyen lif (NDF), laktik asit (LA), asetik asit, bütürik asit, laktik asit/asetik asit oranı ile potasyum, fosfor, kalsiyum, magnezyum, sodyum, demir, mangan, çinko, bakır ve molibden içerikleri belirlenmiş ve Flieg puanı (FP) hesaplanmıştır. En yüksek FP % 50H+% 50AÜ (97.72), yalın ak üçgül (92.95), % 50H+% 50GB (91.15), yalın hindiba (91.09), yalın gazal boynuzu (90.28) ve % 40H+% 30Ç+% 30AÜ (90.20) silajlarından tespit edilmiştir. Silaj materyallerinin HP, ADF ve NDF oranı sırasıyla % 11.82-19.22, % 19.27-34.15 ve % 25.29-57.64 arasında değişmiştir. En yüksek LA oranı ve % 40H+% 30Ç+% 30AÜ (% 2.952), yalın ak üçgül (% 2.694) ve % 50H+% 50AÜ (% 2.548) silajlarında tespit edilmiştir. Mineral içerikler bakımından hindiba ile ak üçgül karışımları daha üstün performans göstermiştir. Silaj kalite özellikleri ile besin içerikleri birlikte değerlendirildiğinde; yalın ak üçgül ve gazal boynuzu ile birlikte % 50H+% 50AÜ, % 50H+% 50GB ve % 40H+% 30Ç+% 30AÜ karışımlarının diğer silajlardan daha iyi olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

hindiba, arkadaş bitki, , karışım, silaj, yem kalitesi

Determination of Silage Quality of Different Companion Crops with Chicory (Cichorium intybus L.)

With silage technology, roughages can be stored fresh for a long time, so the need for quality roughages of animals can be met all year round. The aim of the current study was to determine the silage quality of sole, binary (50%+50%) and ternary mixtures (40%+30%+30%) of chicory (Cichorium intybus L.) “C” with perennial ryegrass (Lolium perenne L.) "PR", orchard grass (Dactylis glomerata L.) “OG”, white clover (Trifolium repens L) “WC”, red clover (Trifolium pratense L.) "RC", alfalfa (Medicago sativa L.) "A", and birdsfood trefoil (Lotus corniculatus L.) "BT". After the plants were harvested, they were cut into 2 cm in size and filled in vacuum bags, and stored at 25 ± 2 oC for 45 days. In the study, at the end of the 45th day, the dry matter ratio, pH, crude protein (CP) ratio, crude ash ratio, acid detergent insoluble fiber (ADF), neutral detergent insoluble fiber (NDF), lactic acid (LA), acetic acid, butyric acid, lactic acid/acetic acid ratio, and potassium, phosphorus, calcium, magnesium, sodium, iron, manganese, zinc, copper and molybdenum contents were determined and the Flieg score (FS) was calculated. The highest FS were determined in 50C%+50WC% (97.72), sole white clover (92.95), 50C%+50BT% (91.15), sole chicory (91.09), sole birdsfood trefoil (90.28), and in 40C%+30PR%+30WC% (90.20). The crude protein, ADF, and NDF ratio ranged between 11.82 -19.22%, 19.27-34.15%, and 25.29-57.64%, respectively. The highest lactic acid was determined in 40C%+30PR%+30WC% (2.952%), sole white clover (2.694%), and in 50C%+50WC% (2.548%). Chicory and white clover mixtures showed superior performance in terms of mineral contents. According to the quality properties and mineral contents, it was determined that the sole chicory and sole white clover with 50C%+50WC%, 50C%+50BT%, and 40C%+30PR%+30WC% mixtures were better than other silage.

Keywords:

Chicory, companion crops, mixture, silage, forage quality,

PDF

___

Açıkgöz, E., 2002. Silaj Yapımında Kullanılan Diğer Bitkilerin Tarımı. Silaj Bitkileri Yetiştirme ve Silaj Yapımı. Hasad Yayıncılık, Ankara, s. 35-57.
Alaca, B., Özaslan Parlak, A.Ö., 2017. Mısır, sorgum sudanotu melezi ile soya, börülce ve guarin karışık ekimlerinin silaj verimi ve kalitesine etkileri. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(1): 99-104.
Alçiçek, A., Özkan, K., 1996. Silo Yemlerinde destilasyon yöntemi ile süt asidi, asetik asit ve bütirik asit tayini. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(2-3): 191-198.
Anonim, 2020. Türkiye Kırmızı Et Sektör Değerlendirmesi, 2008 Yılı ve Sonrası Beklentiler. (file:///C:/Users/User/Downloads/K%C4%B1rm%C4%B1z%C4%B1EtHayvanc%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20(1).pdf), (Erişim tarihi: 25.06.2020).
Anonymous, 2001. Nutrient Requirements of Dairy Cattle Seventh Revised Edition. National Research Council, pp. 105-162.
Athanasiadou, S,, Gray, D., Younie, D., Tzamoloukas, O., Jackson, F., Kyriazakis, I., 2007. The use of chicory for parasite control in organic ewes and their lambs. Parasitology, 134(2): 299-307.
Başaran, U., Gülümser, E., Çopur Doğrusöz, M., Mut, H., 2019. The variation for dry weight and hay quality in Turkish origin wild chicory (Cichorium intybus L.) genotypes. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 29(2): 187-194.
Başaran, U., Gülümser, E., Mut, H., Çopur Doğrusöz, M., 2018. Mürdümük+tahıl karışımlarının silaj verimi ve kalitesinin belirlenmesi. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(9): 1237-1242.
Can, M., Ayan, İ., 2019. Otlatma olgunluğu döneminde hindiba (Cichorium intybus L.) ile bazı baklagil ve buğdaygil yem bitkileri karışımlarının ot verimi ve otun bazı özelliklerinin belirlemesi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 6(2): 467-476.
Can, M., Kaymak, G., Gülümser, E., Acar, Z., Ayan, İ., 2019. Orman üçgülü yulaf karışımlarının silaj kalitesinin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 34(3): 371-376.
Gelir, G., 2018. Diyarbakır koşullarında yetiştirilen yem bezelyesi (Pisum sativum supsp arvense L.), tritikale ve karışımlarının silaj kalite özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M., Babaç, M.T., 2012. Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını 1, İstanbul.
Güney, M., Bingöl, N. T., Aksu, T., 2016. Kaba yem kalitesinin sınıflandırılmasında kullanılan göreceli yem değeri (GYD) ve göreceli kaba yem kalite indeksi (GKKİ). Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 11(2): 254-258.
Han, K.J., Collins, M., Vanzant, E.S., Dougherty, C.T., 2004. Bale density and moisture effects on alfalfa round bale silage. Crop Science, 44(3): 914-919.
Hancock, D.W., Collins, M., 2006. Forage preservation method influences alfalfa nutritive value and feeding characteristics. Crop Science, 46(2): 688-694.
İptaş, S., Avcıoğlu, R., 1993. Yalın ve karışık olarak silolanan değişik mısır çeşitleri ve baklagillerin yem değerleri üzerinde bir araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 10: 202-209.
Kılıç, A., 1984. Silo Yemi. Bilgehan Basımevi, İzmir, Türkiye.
Kidambi, S.P., Matches, A.G., Gricgs, T.C., 1989. Variability for Ca, Mg, K, Cu, Zn and K/(Ca +Mg) ratio among 3 wheat grasses and sainfoin on the southern high plains. Journal of Range Managemen, 42(4): 316-322.
Kiers, A.M., Mes, T.H., Van Der Meijden, R., Bachmann, K., 1999. Morphologically defined Cichorium (Asteraceae) species reflect lineages based on chloroplast and nuclear (ITS) DNA data. Systematic Botany, 24(4): 645-659.
Lamand, M.I., 1975. Symtoms de carence et roles des oligo-elements chez 1 animal: Diagnostic Clinique.II. Nations de digestibility et teneurs recommandees dans laration: prophylaxie et yraite mets. Oligo Elemnts. No Special Bull. Trech. CRVZde theix 1: 5-13
Leterme, P., Thewis, A., Culot, M., 1992. Suplementation of pressed sugar- beet pulp silage with molasses and urea, laying hen excreta or soybean meal in ruminant nutrition. Animal Feed Science and Technology, 39(3-4): 209-225.
McDonald, P., Henderson, A.R., Heron, S.J.E., 1991. The Biochemistry of Silage. Second Edition, Chalcombe Publication, Marlow-England.
Mut, H., Gülümser, E., Çopur Doğrusöz, M., Başaran, U., 2020. Değişik arkadaş bitkilerin yonca silaj kalitesine etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 23(4): 975-980.
Onal Asci, O., Acar, Z., Arici Kasko, Y., 2018. Mineral contents of forage pea-triticale intercropping systems harvested at different growth stages. Legume Research-An International Journal, 41(3): 422-427.
Önal Aşçı, Ö., Acar, Z., 2018. Kaba Yemlerde Kalite. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara.
Panyasak, A., Tumwasorn, S., 2015. Effect of moisture content and storage time on sweet corn waste silage quality. Walailak Journal of Science and Technology, 12(3): 237-243.
Periguad, S., 1970. Les carences en oligo-elements chez les ruminants en france leur diagnost. Les problems souleves par I’intensification fourragere. Annales Agronomiques, 21: 635-669.
Scales, G.H., Knight, T.L., Saville, D.J., 1994. Effect of herbage species and feeding level on internal parasites and production performance of grazing lambs. New Zealand Journal of Agricultural Research, 38(2): 237-247.
Stokes, M.D., Chen, J., 1994. Effects of an enzyme-inoculant mixture on the course of fermantation of corn silage. Journal of Dairy Science, 77(11): 3401-3409.
Tejeda, R., Codowell, L.R., Martin, M.F.G., Concard, J.H., 1985. Mineral element analyses of various tropical forages in Guatemala and their relationship to soil concentrations. Nutrition Reports International, 32(2): 313-323.
Van Soest, P.J., 1963. The use of detergents in the analysis of fibre feeds. II. A rapid method for the determination of fibre and lignin. Journal of the Association of Official Analytical Chemists, 46(5): 829-835.
Van Soest, P.J., Wine, R.H., 1967. Use of detergents in the analysis of fibrous feeds. IV. Determination of plant cell-wall constituents. Journal of the Association of Official Analytical Chemists, 50(1): 50-55.
Woolfort, M.K., 1984. The Silage Fermentation. Grassland Research Inst Press, Hurley-England.
Yalçınkaya, M.Y., Baytok, E., Yörük, M.A., 2012. Değişik meyve posası silajlarının bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 9(2): 95-106.
Yozgatlı, O., Başaran, U., Gülümser, E., Mut, H., Çopur Doğrusöz, M., 2019. Yozgat ekolojisinde bazı mısır çeşitlerinin morfolojik özellikleri, verim ve silaj kaliteleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 22(2): 170-177.