ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN İDEALLERİNDEKİ İŞE YÖNELMELERİNE ENGEL OLDUĞUNU DÜŞÜNDÜKLERİ İŞLEVSEL OLMAYAN KARİYER İNANÇLARI

Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin ideallerindeki işe yönelmelerine engel olduğunu düşündükleri işlevsel olmayan kariyer inançlarını betimlemektir. Bu amaçla farklı fakülte ve bölümlerden toplam 247 (110 kız, 137 erkek) öğrenciye açık uçlu anket formu verilmiş ve cevaplar yazılı olarak alınmıştır. Yapılan analizler sonucunda üniversite öğrencilerinin işlevsel olmayan kariyer inançlarının “Bireysel Faktörler”, “Dışsal Faktörler”, “Aile, Toplum ve Çevrenin Etkisi” ve “Genellemeler” şeklinde dört ana tema üzerinde toplanığı belirlenmiştir. Araştırma bulgularına göre ayrıca öğrencilerin yaklaşık yarısının birden fazla işlevsel olmayan kariyer inancına sahip olduğunu göstermektedir. Bu bulguların özellikle mesleki rehberlik ve danışma alanında üniversite öğrencilerine yönelik hazırlanacak programlarda, uygulamacılara yardımcı olabileceği düşünülmektedir. Yapılan araştırmalar üniversite öğrencilerinin işlevsel olmayan kariyer inançlarının büyük çoğunluğunun gerçekçi bilgi eksikliğinden kaynaklandığını göstermektedir. Dolayısıyla, uygulamacılar öğrencilerin işlevsel olmayan kariyer inançlarını belli kariyerlerle ilgili bilgi toplayarak ve istedikleri alanda çalışan başarılı kişilerle görüşmeler yaparak, gerçekçi bilgilerle değiştirmelerinde öğrencilere yardımcı olabilirler. Bu çalışma bulgularının, üniversite öğrencilerinin kariyer kararı verme, kariyer problemlerini çözebilme, kariyer hedefleri oluşturma, plan yapma, kendini doğru bir şekilde değerlendirme ve meslekleri doğru bir şekilde değerlendirme gibi kariyer süreçlerine yardım amaçlı rehberlik ve danışma program içeriklerinin oluşturulmasında önemli katkıları olabileceği düşünülmektedir. Bundan sonra bu konuda yürütülecek araştırmalarda, bu çalışmada elde edilen bulgulardan da yararlanarak üniversite öğrencilerinin işlevsel olmayan kariyer inançlarını belirlemeye yönelik ölçme araçlarının geliştirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Üniversite öğrencileri, ideal iş, işlevsel olmayan kariyer inancı

DYSFUNCTIONAL CAREER BELIEFS OF UNIVERSITY STUDENTS THAT THEY THINK WILL PREVENT THEM FROM DOING THEIR IDEAL JOB

The purpose of the current study was to examine the dysfunctional career beliefs of university students that they believe as barriers to achieve their ideal jobs. With this purpose, 247 (110 female, 137 male) students from various faculties and departments were given open-ended questionnaire forms and the responses were taken literally. The results of the analyses yielded that there were four main themes, namely “Individual Factors”, “External Factors”, “Family, Society, and Environmental Effects” and “Generalizations.” The results yielded that almost half of the students participated in the study has several dysfunctional beliefs about their career and these beliefs were grouped in to main themes and subthemes. The findings of the study would help counselors in designing career intervention programs especially for university students to help them during their career decision process. Most of the previous research demonstrated that many of these dysfunctional career beliefs stem from the lack of accurate information about careers. Counselors may help students change their dysfunctional career beliefs with the accurate information by exploring information about specific careers and informative job interviews with people from their preferred field of work. Further studies would use this information as a basis for the development of instruments to assess the variation of these beliefs among university students and pretest-posttest evaluation of the career guidance and counseling programs.

Keywords:

University students, ideal job, dysfunctional career beliefs,

PDF

___

Akkoç, F. F. (2012a). Lise öğrencilerinin mesleki kararsızlıkları ile kariyer inançları arasındaki ilişki. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 49-60.
Akkoç, F. F. (2012b). Lise öğrencilerinin mesleki kararsızlıklarının sosyo-demografik faktörlere göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 215-233.
Austin, K. ve Cilliers, F. (2011). The psychometric relationship between career thinking and salutogenic functioning amongst unemployed adults. SA Journal of Industrial Psychology, 37, 1-11.
Bertoch, S. C., Lenz, J. G., Reardon, R. C. ve Peterson, G. W. (2013). Goal instability in relation to career thoughts, decision state, and performance in a career course. Journal of Career Assessment, doi: 10.1177/0894845313482521.
Bullock-Yowell, E., Katz, S. P., Reardon, R. C. ve Peterson, G. W. (2012). The roles of negative career thinking and career problem-solving self-efficacy in career exploratory behavior. The Professional Counselor: Research and Practice, 2, 102-114.
Bullock-Yowell, E., Peterson, G. W., Reardon, R. C., Leierer, S. J. ve Reed, C. A. (2011). Relationships among career and life stress, negative career thoughts, and career decision state: A cognitive information processing perspective. Career Development Quarterly, 59, 302-314.
Chason, A. K., Bullock-Yowell, E., Sampson, J. P., Lenz, J. G. ve Reardon, R. C. (2013). Relationships among career thoughts, career interests, and career decision state. The Canadian Journal of Career Development, 12, 39-48.
Corbishley, M. A. ve Yost, E. B. (1989). Assessment and treatment of dysfunctional cognitions in career counseling. Career Planning and Adult Development Journal, 5(3), 20-26.
Dimakakou, D. S., Mylonas, K., Argyropoulou, K. ve Tampouri, S. (2012). Career decision-making difficulties, dysfunctional thinking and general self-efficacy of university students in Greece. World Journal of Education, 2, 117-130.
Dipeolua, A., Sniateckib, J. L., Storliec, C. A. ve Hargrave, S. (2013). Dysfunctional career thoughts and attitudes as predictors of vocational identity among young adults with attention deficit hyperactivity disorder. Journal of Vocational Behavior, 82, 79-84.
Elliot, K. J. (1995). Anthetic dialogue: A new method for working with dysfunctional beliefs in career counseling. Journal of Career Development, 22, 141-148.
Hamamcı, Z. ve Esen Çoban, A. (2007). Mesleki olgunluk ve mesleki kararsızlığın akılcı olmayan inançlarla ilişkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 27, 31-42.
Kleiman, T., Gati, I., Peterson, G., Sampson, J., Reardon, R. ve Lenz, J. (2004). Dysfunctional thinking and difficulties in career decision making. Journal of Career Assessment, 12, 312-331.
Krumboltz, J. D. (1994). The Career Beliefs Inventory. Journal of Counseling and Development, 72, 424-428.
Lee, J. C. ve Choi, I. H. (2006). The relationship among perfectionism, dysfunctional career thoughts, and career indecision. The Korean Journal of Counseling and Psychotherapy, 18, 853-872.
Lustig, D. ve Strauser, D. (2008). The impact of sense of coherence on career thoughts for individuals with disabilities. Rehabilitation Counseling Bulletin, 51(3), 139- 147.
Miles, M. B. ve Huberman A. M. (1994). An expanded sourcebook- Qualitative Data Analysis. London & New Delhi: Sage Publications.
Peterson, G. W., Sampson, J. P., Jr. ve Reardon, R. C. (1991). Career development and services: A cognitive approach. Pacific Grove, CA: Brooks/Cole.
Peterson, G. W., Sampson, J. P., Jr., Lenz, J. G. ve Reardon, R. C. (2002). A cognitive information processing approach to career problem solving and decision making. İçinde D. Brown (Ed.), Career choice and development (4th ed., pp. 312–372). New York, NY: Wiley.
Sampson, J. P., Peterson, G. W., Lenz, J. G., Reardon, R. C. ve Saunders, D. E. (1996). Career Thoughts Inventory: Professional manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
Saunders, D. E., Peterson, G. W., Sampson, J. P., Jr. ve Reardon, R. C. (2000). Relation of depression and dysfunctional career thinking to career indecision. Journal of Vocational Behavior, 56, 288-298.
Sampson, J. P., Jr., Reardon, R. C., Peterson, G. W. ve Lenz, J. G. (2004). Career counseling & services: A cognitive information processing approach. Belmont, CA: Brooks/Cole.
Stead, G. B. ve Watson, M. B. (1993). The Career Myths Scale: Its validity and applicability. International Journal for the Advancement of Counseling, 16, 89- 97.
Strauser, D. R., Lustig, D. C., Cogdal, P. A. ve Uruk, A. C. (2006). Trauma symptoms: Relationship with career thoughts, vocational identity, and developmental work personality. The Career Development Quarterly, 54, 346-360.
Vernick, S. H. (2000). The Career Thoughts Inventory (CTI) in research and practice. http://www.career.fsu.edu adresinden alınmıştır.
Walker, J. V. ve Peterson, G. W. (2012). Career thoughts, indecision, and depression: Implications for mental health assessment in career counseling. Journal of Career Assessment, 20, 497-506.
Woodrick, C. P. (1979). The development and standardization of an attitude scale designed to measure career myths held by college students. Dissertation Abstracts International, 40(8-A),4506-4507.
Yıldırım, A. ve Şimşek. H., (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz Erdem, A. (2006). Lise öğrencileri için Meslek Seçimine İlişkin Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeği'nin geliştirilmesi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yılmaz Erdem, A. ve Bilge, F. (2008). Lise öğrencileri için Meslek Seçimine İlişkin Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeği’nin geliştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 29, 95-114.