Turgut Uyar'ın "Salihat-ı Nisvandan Saffet Hanımefendiye" Adlı Şiirinin Anlam Çerçevesi Açısından Değerlendirilmesi

“İkinci Yeni” şiir hareketi, Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinin (1950 sonrası) en önemli şiir akımlarından birisidir. Turgut Uyar (1927- 1985), bu şiir akımının önde gelen şairleri arasındadır. Bu çalışmada, Turgut Uyar’ın, “İkinci Yeni” şiir anlayışı doğrultusunda yazdığı bir şiiri, anlam çerçevesi açısından incelenmiştir. “İkinci Yeni” şiiri, bilindiği üzere, şiir poetikası açısından, “Birinci Yeniler” diye de adlandırılan Garip şiirine bir tepki olarak doğmuştur. Şiiri biçim ve öz açısından belli kalıplardan kurtarmak, yeni bir şiir dili kurmak, kısaca yenileştirmek ve insanı, yeni bir anlayışla vermek, bu poetikanın ana izleğini oluşturur. Bu şair kuşağından olan Turgut Uyar da, bu şiirinde, “İkinci Yeni” şiir anlayışı içinde kalmış olmakla birlikte, bu anlayışın dışına çıkan bazı yaklaşımlara da yer vermiştir. Özellikle, gelenekle ilişkisini kesmiş görünen “İkinci Yeni” şiirinin aksine, şiirin, gelenekten yararlanmasıyla oluşan yeni ve zengin görüntüsü, öykülemeye gidiş, nazım biçimindeki (form) kalıplaşma gibi unsurlar bakımından “İkinci Yeni” şiirine farklı bir söyleyiş kazandırılmıştır.

The Evaluation of Turgut Uyar's Poem "From Salihat-ı Nisvan to Ms. Saffet" Regarding Framework of Meaning

The Second New poetry movement is one of the most important poetry movements in Republic Era Turkish poetry after 1950. Turgut Uyar (1927-1985) is a prominent figure among the poets of this movement. In this study, one of Turgut Uyar’s poems reflecting the Second New perspectives is examined in terms of its semantic framework. Apparently, in terms of poetics the Second New movement emerged as an opposite movement against the Garip tradition. Among the main objectives of that movement were liberating poetry from cliché contents and forms, and forming a new type of poetic language and presenting it to the reader with a novel approach. Even though, Turgut Uyar has acted within that poetic understanding most of the time, he sometimes distanced himself from that perspective. Especially, in contrast to the Second New poetry which seemed to have cut its ties with tradition, benefiting from tradition such as inclination toward narration and using old style poetic forms, Turgut Uyar introduced a new style to “The Second New”.

___

  • AKSAN, Doğan (1995), Şiir Dili ve Türk Şiir Dili, 2.Baskı, Engin Yayınevi, Ankara s.76.
  • CEMAL Süreya (1983), “Yaş ve Şiir Üzerine” Açıkoturum, Varlık Dergisi, Mart 1983.
  • DOĞAN, Mehmet H. (2001), “Türk Şiirinde İkinci Yeni Dönemeci”, Hece Dergisi Türk Şiiri Özel Sayısı, 53/54/55, s.93-1001, Ankara.
  • HİSAR, Abdülhak Şinasi (1954) Boğaziçi Yalıları, Varlık Yay., İstanbul
  • HİSAR, Abdülhak Şinasi (1966), Fahim Bey ve Biz, Yaşar Nabi Nayır’ın önsözüyle birlikte, 4.baskı, Varlık Yay., İstanbul.
  • İSLÂM Ansiklopedisi (1997), “Hâfız Burhan” maddesi, C:15, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., İstanbul
  • KARAL, Enver Ziya (1983), Osmanlı Tarihi, I.Meşrutiyet ve İstibdat Devirleri, C:8, Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara.
  • KORKMAZ, Ramazan-Özcan, Tarık (2006), “Cumhuriyet Dönemi Şiir, 1950 Sonrası”, Türk Edebiyatı Tarihi, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara.
  • SAZYEK, Hakan (1999), Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Garip Hareketi, 2.baskı, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
  • UYAR,Turgut (1970), Divan, 1.baskı, Bilgi Yayınevi, Ankara.