Ahmet Ali VAR, Doygun GÖNCÜ, Fatih KARSANTIÖZÜ

İzmir-Doğanbey jeotermal suları ile emprenye edilmiş Kızılçam (Pinus brutia Ten.) odununda absorpsiyon, retensiyon ve genişlemenin incelenmesi

Çalışmada, İzmir-Doğanbey kaplıca alanındaki jeotermal sular ile emprenyeli ağaç malzemede jeotermal su absorpsiyonu, jeotermokimyasal retensiyonu, radyal ve teğet yönlerde genişleme miktarları araştırılmıştır. Deneylerde kızılçam diri odun örnekleri (Pinus brutia Ten.), düşük sıcaklıklı jeotermal kaynak suları, sıcak-soğuk açık tank metodu ve saf su kullanılmıştır. Emprenye işlemleri, jeotermal alanda normal hava şartlarında gerçekleştirilmiştir. Testler laboratuvar koşullarında yapılmıştır. Sonuçta, bu jeotermal sular, sıcak-soğuk açık tank yöntemine göre, ahşap koruma işlerinde kullanılabilecek potansiyel bir emprenye akışkanı olabilir. Bu sularla emprenyeli kızılçam odunu için, absorpsiyon 0,40g/cm3–0,53g/cm3 ve retensiyon %0,10–%0,31 arasında değişirken; genişleme miktarı ise, radyal yönde %5,04–%5,30 ve teğet yönde %7,23–%7,24 arasında değişmiştir. Jeotermal kaynak türünün absorpsiyon ve retensiyon üzerine etkisi önemli çıkarken (pâ‰¤0,05); genişleme üzerine etkisi önemsiz çıkmıştır. Etkileri bakımından jeotermal kaynaklar arasında önemli bir farklılık yoktur. Jeotermal emprenye işlemi, saf su ile işlem görmüş oduna nazaran, maksimum genişlemeyi, radyal yönde %18,25 ve teğet yönde %8,02 azaltmıştır. Hava kurusu retensiyon ve genişleme için de benzer sonuçlar alınmıştır. Anahtar kelimeler: Çam, Jeotermal, Emprenye, Absorpsiyon, Retensiyon, Genişleme

Anahtar Kelimeler:

Çam, Jeotermal, Emprenye, Absorpsiyon, Retensiyon, Genişleme

Investigation of absorption, retention and swelling in Izmir-Doğanbey geothermal waters-treated pine wood (Pinus brutia Ten.)

The purpose of this study is to investigate amounts of geothermal water absorption, geothermochemical retention and swelling in radial and tangential directions in İzmir-Doğanbey geothermal fields-treated woods. Samples of pine sapwood (Pinus brutia Ten.), low-temperature geothermal resource waters, hot-cold open tank method and distilled water were used for experiments. Impregnating procedures were carried out in geothermal field in normal weather conditions. Tests were conducted in laboratory conditions. As a result, these waters could a potential wood protection fluid that will be used for wood impregnation according to hot-cold open tank method. For pine wood treated with these waters, the absorption, retention, swelling in radial and tangential directions were founded between 0,40 to 0,53 g/cm3, 0,10 to 0,31%, 5,04 to 5,30% and 7,23 to 7,24%, respectively. Type of geothermal resource affected significantly absorption and retention statistically (pâ‰¤0,05), but did not affect swelling. Despite no significant difference between geothermal fluids in terms of impacts, when geothermal water-treated wood samples were compared with distilled water-treated wood samples, the swelling decreased 18,25% and 8,02% in radial and tangential directions, respectively. Similar results were also obtained for retention and swelling in air-dry humidity. Keywords: Pine, Geothermal, Impregnation, Absorption, Retention, Swelling

Keywords:

Pine, Geothermal, Impregnation, Absorption, Retention, Swelling,

PDF

___

Koordinasyon Birimi ve TÜBİTAK–BİDEP Başkanlığı’na teşekkür eder. Kaynaklar Arslan, S., Darıcı, M., Karahan, Ç., 2001. Türkiye’nin
Jeotermal Enerji Potansiyeli, Jeotermal Enerji Semineri, İYTE JOMER Web Sayfası (http://geocen.iyte.edu.tr/ teskon/2001/teskon2001_02.pdf), Erişim: 15.06.2012.
Başol, K., 1994. Doğal Kaynaklar Ekonomisi, Anadolu Mat., İzmir.
Belkayalı, N., 2009. Jeotermal enerji kaynaklarının sağlık, turizm ve rekreasyon amacıyla kullanımı ve ekonomik değerinin tespiti: Yalova termal kaplıcaları örneği.
TMMOB Jeotermal Kongresi, 23-25 Aralık 2009, Bildiriler Kitabı, 69-79.
Berkel, A., 1970. Ağaç Malzeme Teknolojisi. İÜ OF
Yayınları No: 1448/147, İstanbul.
Bozkurt, Y., Göker, Y., Erdin, N., 1993. Emprenye Tekniği
Ders Kitabı. İÜ OF Yayınları No: 3779/425, s. 395, İstanbul.
Ergin, Z., 1988. Tuzun üretim teknolojisi ve insan sağlığındaki yeri. Maden Dergisi, Mart/1988, 27/1, 21–
Erişen, B., Akkuş, İ., Uygur, N., Koçak, A., 1996. Türkiye
Jeotermal Envanteri, MTA Genel Müdürlüğü Ankara. Erten, P., 1986. Kızılçamın Çeşitli Yöntemlerle
Emprenyesi. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları Teknik Bülten Serisi, 159, Ankara. Ilgar, R., 2005. Ekolojik bakışla jeotermal kaynaklara dualistik yaklaşım. elektronik sosyal bilgiler dergisi, 4/13, 88-98.
Kantay, R., 1993. Kereste Kurutma ve Buharlama.
Ormancılık Eğitim ve Kültür Vakfı Yayınları, No: 6, İstanbul. Kartal, S.N., Kantay, R., 2006. Emprenye maddelerinin piknik masaları ve çocuk oyun alanı elemanlarında kullanımı. D.Ü Orman Fakültesi Dergisi, 56 (2): 43-51. T.,
Bioremediation of CCA-C treated wood by Aspergillus niger fermentation. Holz als Roh- und Werkstoff 62: 64– Imamura, Y., 2004a.
Kartal, S.N., Munir, E., Kakitani, T., Imamura, Y., 2004b.
Bioremediation of CCA-treated wood by brown-rot fungi Fomitopsis palustris, Coniophora puteana, and Laetiporus sulphureus. Journal of Wood Science 50, pp. 182–188. View Record in Scopus Cited By in Scopus. Öktem, E., 1987. Kızılçam, Orman Araştırma Enstitüsü
Yayınları El Kitapları Dizisi, II, Ankara, 52-182. Şimşek, N., 1998. Enerji sorununun çözümünde jeotermal enerji alternatifi, Ekoloji Çevre Dergisi, 8/29: 15-20.
TS 4176, 1984. Odunun Fiziksel ve Mekaniksel
Özelliklerinin Tayini İçin Homojen Mescerelerden Numune Ağacı ve Laboratuvar Numunesi Alınması. TSE, Ankara. TS 343, 2012. Ahşap Koruma -Terimler ve Tarifler. TSE, Ankara.
TS 344, 2012. Ahşap Koruma-Genel Kurallar. TSE, Ankara.
TS 345, 2012. Ahşap Emprenye Maddeleri Etkilerinin
Deney Yöntemleri. TSE, Ankara TS 2470, 1976. Odunda Fiziksel ve Mekaniksel Deneyler
İçin Numune Alma Metotları. TSE, Ankara. TS 2471, 1976. Odunda Fiziksel ve Mekaniksel Deneyler için Rutubet Miktarı Tayini. TSE, Ankara.
TS 4084, 1983. Odunda Radyal ve Teğet Doğrultuda
Şişmenin Tayini. TSE, Ankara. TS EN 47, 2011. Ahşap Koruyucular – Ev Teke Böceği
(Hylotrupes bajulus L.) Larvalarına Karşı Zehirlilik Değerlerinin Tayini (Laboratuvar Metodu). TSE, Ankara. Tarcan, G., Gemici, Ü., 2004. İzmir Jeotermal Alanların
Hidrojeolojik ve Hidrojeokimyasal İncelenmesi ve Kabuklaşma Özelliklerinin Değerlendirilmesi. DEÜ BAP, Proje No: 02.KB.FEN.072, Mart, İzmir. Turner, P, Murphy, R.J., 1998. Treatment of timber products with gaseous borate esters. Wood Science and Technology, 32: 25-31.
Usta, I., 2004. Evaluation of Thermal treatability of caucasioan Fir (Abies nordmannia (Link.) Spach.)
Treated with heated Tanalith-C of CCA above and below the fibre saturation point. Tr.J. of Agriculture and Forest, 29: 305–313. Var, A.A., 2009. Jeotermal akışkanlarda potansiyel emprenye maddelerinin miktarı ve bunların ahşap emprenye işlemine uygunluğu. Süleyman Demirel
Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A(1): 184-197. Yücel, F.B., 1994. Enerji Ekonomisi, FEBEL. Ltd. Şti., Ankara.