3 Şubat 2002 Çay (Afyon) depremleri
3 Şubat 2002 tarihinde, Afyon ilinin Çay ve Sultandağı ilçeleri civarında, yerel saatle 09.11 — ve 11.26 'da birbirini izleyen orta büyüklükte iki deprem meydana gelmiştir. Geniş bir alanda hissedilen bu depremlerde 45 kişi hayatını kaybetmiş, 300'ün üzerinde kişi yaralanmış ve yüzlerce bina yıkılmış ya da ciddi biçimde hasar görmüştür. Bu depremler; dışmerkezleri, yüzey kırıklarının durumları ve hasar dağılımları göz önüne alınarak, Çay depremleri olarak isimlendirilmiştir. USGS verilerine göre, depremlerden birincisi ve asıl yıkıcı olan depremin dışmerkezi, Çay ilçesi yakın civarında yer almaktadır. Bu deprem sonucunda gözlenen 080° doğrultulu yüzey kırığı en az 2 km uzunluğa ve 35 cm düşey yer değiştirmeye sahip bir normal faylanmayla oluşmuştur. İlk depremden iki saat sonra oluşan depremin dışmerkezi Çay'ın hemen batısında yer alan Kadıköy dolayına düşmektedir. İkinci depremin odak çözümü ve arazi verileri, 020° doğrultulu ve 10 cm düşey yer değiştirmeye sahip yine bir normal faylanmayı vermektedir. Çay'ın batısında yer alan Kadıköy'de gözlenen ve yaklaşık 1 km uzunluğundaki ikinci depremin yüzey kırıklarının, ilk depremin yüzey kırıklarına yaklaşık olarak dik doğrultuda olması, bu depremin ilk Çay depreminin tetiklediği farklı bir fayın hareketiyle oluştuğunu göstermektedir.
February 3, 2002 Çay (Afyon) earthquakes
The Sultandaği-Çay (Afyon) and surrounding regions were affected by two destructive earthquakes occured on February 3, 2002 at 9.11 and 11.26 respectively. These events caused 45 deaths and damaged hundreds of buildings. These earthquakes are called as Çay earthquakes with respect to surface ruptures, epicenters and damage distributions. USGS data indicate that first destructive main shock which was located near Çay town. 080° trending observed surface rupture of this first event represents at least 2 km length and have a vertical displacement of 35 cm. The epicenter of latter, which was happened two hours later, locates around Kadıköy village. Focal mechanism solution and field evidences indicate that presence of a 020° normal faulting with a vertical displacement of 10 cm. We assume that the first event (Mw=6.2) probably have a role of triggering on the 020° trending fault movement because of the forming of two ruptures normal to the each other.
___
- Barka, A., Reilinger, R., Şaroğlu, F. and Şengör, A.M.C., 1995, The Isparta Angle: Its importance in the neotectonics of the Eastern Mediterranean Region. International Earth Sciences Colloquium on the Aegean Region, 9-14 October 1995, Proceedings, v.l, 3-17.
- Başokur, A., Gökten, E., Varol, B., Seyitoğlu G., Ulugergerli, E., Işık V., Candansayar, E., ve Tokgöz, E., 2002, Jeolojik ve jeofizik çalışmalar ışığında 03.02.2002 Çay (Afyon) depreminin mekanizması, hasarın nedenleri ve bölgenin deprem etkinliği. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, 56 sayfa, Ankara.
- Boray, A., Şaroğlu, F., ve Emre, Ö., 1985, Isparta büklümünün kuzey kesiminde Doğu-Batı daralma için bazı veriler. Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 23, 9-20.
- Carey, E., 1979, Recherche des directions principales de contrainifes associees au jeu d'une population de failles. Rev. Geol. Dyn. r Geogr. Phys. Paris, 21, 1, 57-66.
- Demirtaş, R., Iravul, Y. ve Yaman, M., 2002, 3 Şubat 2002 Eber ve Çay depremleri ön raporu. Jeoloji Mühendisliği Haber Bülteni, 2002/1-2, 58-63.
- Emre, Ö., Duman,T, Y., Doğan, A., Özalp, S., Tokay, F. ve Kuşçu, İ., 2002, 03 Şubat 2002 Sultandağı Depremi ön değerlendirme raporu, www.mta.go.tr/deprem/afyon.htm.
- Eyidoğan, H. ve Barka, A., 1996, October 1, 1995, Dinar earthquake, western Turkey, Terra Nova, 8,479-485.
- Eyidoğan, H., Güçlü, U., Utku, Z., ve Değirmenci, 1991, Türkiye Büyük Depremleri Makro Sismik Rehberi (1900-1988). İstanbul Teknik Üniversitesi, Maden Fakültesi, Jeofizik Mühendisliği Bölümü yayını.
- Koçyiğit, A., Ünay, E. ve Saraç, G., 2000, Episodic graben formation and extensional neotetonic regime in west Central Anatolia and Isparta Angle: a case study in the Akşehir-Afyon Graben, Turkey. In:Bozkurt, E., Winchester, J.A. & Piper, J.D.A. (eds.) Tectonics and Magmatism in Turkey and the Surrounding Area. Geological Society, London, Special Publications, 173,405-412.
- Özden, S., Kavak, K., Ş., Koçbulut, F., Över, S., ve Temiz, H., 2002, 3 Şubat 2002 Çay (Afyon) depremleri. 55. Türkiye Jeoloji Kurultayı, Bildiri Özleri, sy. 218-219, Ankara.
- Şaroğlu, F., Boray, A. ve Emre, O., 1987, Active faults of Turkey. MTA raporu no. 8643, 394s (yayımlanmamış).
- Ulusay, R., Kasapoğlıı, K., Dirik, K. ve Gökçeoğlu, C, 3 Şubat 2002 Sultandağı (Afyon) Depremi Saha İnceleme Raporu. Hacettepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 44s.
- ISSN: 1016-9164
- Başlangıç: 1947
- Yayıncı: TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası
Sayıdaki Diğer Makaleler
Gökhan DEMİRELA, Erkan YILMAZER
Cem SARAÇ, Arzu Giray YURDAGÜL
3 Şubat 2002 Çay (Afyon) depremleri
Fikret KOÇBULUT, Kaan Şevki KAVAK, Semir ÖVER, Süha ÖZDEN, Haluk TEMİZ