Yonca yaprak böceği, Gonioctena fornicata (Brüggemann, 1873) (Coleoptera: Chrysomelidae)’nın yeni bir parazitoit kaydı ile Tachinid (Diptera: Tachinidae) parazitoitleri ve parazitleme oranları

Yonca yaprak böceği, [Gonioctena fornicata (Brüggemann, 1873) (Coleoptera: Chrysomelidae)], yoncanın önemli bir zararlısıdır. 2016-2017 yıllarında gerçekleştirilen bu çalışmada, Tokat ilinde belirlenen bir lokasyonda yonca yaprak böceği (G. fornicata)’nin Tachinid (Diptera: Tachinidae) parazitotleri ve parazitleme oranları araştırılmıştır. Bu maksat için yonca yaprak böceğinin larvaları yonca arazisinden toplanarak laboratuvarda kültüre alınmıştır. Tachinidae familyasına ait iki tür tespit edilmiş olup bunlar, Meigenia mutabilis (Fallén, 1810) ve Macquartia tenebricosa (Meigen, 1824) (Diptera: Tachinidae)’dır. Macquartia tenebricosa’nın G. fornicata’nın parazitoiti olduğu ilk kez bu çalışma ile bildirilmiştir. Çıkan parazitoitlerin sayısı ve cinsiyetleri günlük olarak kaydedilmiştir. Meigenia mutabilis ve M. tenebricosa için 2016 yılındaki parazitleme oranları, sırasıyla %3.61 ve %1.07; 2017 için ise %3.69 ve %0.50 olarak belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre M. mutabilis’in G. fornicata üzerinde daha etkili bir parazitoit olduğu saptanmıştır. Bu çalışma, G. fornicata’nın doğal düşmanlarının ve etkinliklerinin belirlenmesi bakımından hem dünya hem de ülkemizde gerçekleştirilen ilk detaylı çalışma niteliğindedir.

Anahtar Kelimeler:

Gonioctena fornicata, yonca, parazitoitler, Tachinidae, Türkiye

Tachinid (Diptera: Tachinidae) parasitoids of the lucerne beetle, Gonioctena fornicata (Brüggemann, 1873) (Coleoptera: Chrysomelidae), with a new parasitoid record and their parasitism rates

The lucerne beetle, Gonioctena fornicata (Brüggemann, 1873) (Coleoptera: Chrysomelidae), is a serious pest of lucerne. In this study, tachinid (Diptera: Tachinidae) parasitoids of G. fornicata, and their parasitism rates were investigated at one location in Tokat Province, Turkey during 2016 and 2017. For this purpose, the lucerne beetle larvae were collected from an lucerne field and reared in the laboratory. Two tachinid species were obtained from the reared larvae. The species were Meigenia mutabilis (Fallén, 1810) and Macquartia tenebricosa (Meigen, 1824) (Diptera: Tachinidae). Macquartia tenebricosa was recorded first time as parasitoid of G. fornicata. The number and sex of the emerged parasitoids were recorded daily. The parasitism rates were 3.61% and 1.07% during 2016, and 3.69% and 0.50% in 2017, for M. mutabilis and M. tenebricosa, respectively. Based on these data, it was concluded that M. mutabilis is more effective parasitoid of G. fornicata. This paper reports for the first time detailed information on the natural enemies of G. fornicata and their effectiveness both on Turkey and worldwide.

Keywords:

Gonioctena fornicata, lucerne, parasitoids, Tachinidae, Turkey,

PDF

___

Alkan, B., 1946. Tarım Entomolojisi. T.C. Tarım Bakanlığı Ankara, Yüksek Ziraat Enstitüsü Ders Kitabı, 232 s.
Aslan, İ. & H. Özbek, 1999. Erzurum, Erzincan ve Artvin illeri Chrysomelinae (Coleoptera, Chrysomelidae) alt familyası üzerine faunistik ve sistematik bir araştırma. Turkish Journal of Zoology, 23 (3): 751-767.
Atay, T., Y. Yanar, E. Baysal & İ. Kepenekci, 2015. “Occurrence of entomopathogenic fungus Beauveria sp. on overwintered adults of Hypera postica (Gyllenhal) (Coleoptera, Curculionidae) and Gonioctena fornicata (Brüggemann) (Coleoptera, Chrysomelidae) in soil, 82”. Proceedings of 5th Enthomopathogens and Microbial Control Congress (9-11 September 2015, Ankara, Turkey), 124 pp.
Brovdii, V. M., 1976. The lucerne leaf-beetle (Gonioctena fornicata Bruggm.): A serious pest of lucerne in the south-western regions of the European part of the Soviet Union. Dopovidi Akademii Nauk Ukrains'koi, 5: 457-459.
Çam, H. & T. Atay, 2006. Tokat ili Chrysomelinae ve Cryptocephalinae (Coleoptera: Chrysomelidae) türleri üzerinde faunistik araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 30 (4): 285-302.
Coşkuncu, K. S. & N. S. Gençer, 2006. Gonioctena fornicata (Brüggeman) (Coleoptera: Chrysomelidae)’nýn Bursa ili yonca ekiliş alanlarında biyolojisi, yayılışı ve popülasyon dalgalanması. Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 21 (2): 15-19.
Doğanlar, M., 1982. Some parasitic flies from Eastern Anatolia I. (Diptera: Tachinidae, Exoristinae). Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 6: 75-79.
Efe, D. & M. S. Özgökçe, 2014. The life table of the lucerne beetle, Gonioctena fornicata (Brüggem) (=Phytodecta fornicatus Brüggem) (Coleoptera, Chrysomelidae) on lucerne under laboratory conditions. Türkiye Entomoloji Dergisi, 38 (1): 3-10.
Grenier, S., 1988. Applied biological control with tachinid flies (Diptera, Tachinidae). Anzeiger für Schädlingskunde, Pflanzenschutz Umweltschutz, 61 (3): 49-56.
Grigorov, S., 1976. Population dynamics of the most important useful and destructive insects on lucerne in the Sofia area. Rastitelnozashchitna Nauka, 3: 50-63.
Heimpel, G. E. & J. G. Lundgren, 2000. Sex ratios of commercially reared biological control agents. Biological Control, 19: 77-93.
Herting, B. & Á. Dely-Draskovits, 1993. “Family Tachinidae,118-458”. In: Catalogue of Palaearctic Diptera. Anthomyiidae-Tachinidae (Eds: A. Soós & L. Papp). Budapest, 624 pp.
Kara, K., 1998. Tokat ve Çevresinde Saptanan Exoristinae ve Phasiinae (Diptera: Tachinidae) Alt Familyalarına Ait Sinekler Üzerinde Sistematik Çalışmalar. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, (Basılmamış) Doktora Tezi, Tokat, 248 s.
Kara, K., 1999. Tachininae (Diptera: Tachinidae) species of the Tokat province. Türkiye Entomoloji Dergisi, 23 (2): 121-134.
Kara, K., 2001. Amasya ilinde saptanan bazı Exoristinae, Tachininae ve Dexiinae (Diptera: Tachinidae) türleri. Türkiye Entomoloji Dergisi, 25 (3): 217-222.
Kara, K. & H. P. Tschorsnig, 2003. Host catalogue for the Turkish Tachinidae (Diptera). Journal of Applied Entomology, 127: 465-476.
Kasap, H., 1988. A list of some Chrysomelinae (Coleoptera, Chrysomelidae) from Turkey, Part II: Colaphellus, Gastroidea, Phadon, Prosocuris, Plagiodera, Melasoma, Phytodecta, Phylodecta, Timarcha, Entomoscelis. Türkiye Entomoloji Dergisi, 12 (2): 85-89.
Keçeci, M., S.Tepe & G. Tekşam, 2008. Antalya ilinde örtüaltı domates ve fasulye yetiştiriciliğinde zararlı olan yaprak galerisineği (Liriomyza trifolii (Burgess) ile parazitoidlerinin popülasyon gelişmesi üzerine araştırmalar. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi, 25 (2): 13-23.
Kısmalı, Ş., 1973. İzmir ili ve çevresinde kültür bitkilerinde zarar yapan Chrysomelinae ve Halticinae Chrysomelidae: Coleoptera) altfamilyalarına ait türler, tanımları, konukçuları, yayılışları ve kısa biyolojileri üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 10 (2): 341-378.
Korkmaz, Y., 2007. Batı Karadeniz Bölgesi Tachinidae (Hexapoda: Diptera) Türleri Üzerinde Faunistik Çalışmalar. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, (Basılmamış) Yüksek Lisans Tezi, Tokat, 54 s.
Kovancı, B., 1982. Ankara ilinde yonca yaprak böceği (Phytodecta fornicata Brügg., Coleoptera: Chrysomelidae)’nın morfolojisi ve biyolojisi üzerinde araştırmalar. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1 (1): 103-116.
Medvedev, L. N., 1970. A list of Chrysomelidae collected by Dr. W. Wittmer in Turkey (Coleoptera). Revue Suisse de Zoologie, 2 (22): 309-319.
Mellini, E., 1954. Studi sui ditteri larvevoridi: II. Meigenia mutabilis Fall. su Agelastica alni L. (Coleoptera Chrysomelidae). Rivista di Parassitologia, 15: 489-512.
Mesnil, L. P., 1962. “Larvaevorinae (Tachininae), 705-752”. In: Die Fliegen der Paläarktischen Region (Ed. E. Lindner). Schweizerbart Science Publishers, Stuttgart, Germany, 1168 pp.
Michieli, G., 1957. Ricerche sulla biologia della Phytodecta fornicata Brueggem. (Col. Chrysomelidae) e del suo parassita Meigenia floralis Fall. (Dipt. Larvaevor.). Bollettino del Museo civico di Storia naturale di Venezia, 10: 49-86.
Özyazıcı, M. A., O. Dengiz & M. Sağlam, 2013. Artvin İlinde Yonca (Medicago sativa L.) tarımı yapılan toprakların verimlilik durumu ve potansiyel beslenme problemlerinin ortaya konulması. Artvin Çoruh Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 14 (2): 225-238.
Stireman, J. O., J. E. O’ Hara & D. M. Wood, 2006. Tachinidae: Evolution, behavior and ecology. Annual Review of Entomology, 51: 525-555.
Tschorsnig, H. P., 2017. Preliminary host catalogue of Palaearctic Tachinidae (Diptera). (Web page: www.nadsdiptera.org/Tach/WorldTachs/CatPalHosts/Home.html) (Date accessed: 15.08.2017).
Tschorsnig, H. P. & B. Herting, 1994. A new species of the genus Meigenia Robineau-Desvoidy (Diptera: Tachinidae). Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde, 569: 1-5.
Tschorsnig, H. P. & V. A. Richter, 1998. “Family Tachinidae, 691-827”. In: Contributions to a Manual of Palaearctic Diptera (Eds. L. Pappand & B. Darvas). Science Herald Budapest, 880 pp.
Tschorsnig, H. P., V. A. Richter, P. Cerretti, T. Zeegers, C. Bergström, J. Vanhara, G. Van de Weyer, C. Bystrowski, C. Raper, J. Ziegler & Z. Hubenov, 2004. Fauna Europaea: Tachinidae. Fauna Europaea: Diptera. Fauna Europaea version 2017.06. (Web page: www.fauna-eu.org) (Date accessed: 11.06.2017).
Yıldırım, E., İ. Aslan & H. Özbek, 1996. “Erzurum ve Erzincan illerinde önemli bir yonca (Medicago sativa L.) zararlısı, Gonioctena fornicata (Brüggemann) (Coleoptera, Chrysomelidae)’nın tanımı, biyolojisi ve zararı, 816-822”. Türkiye 3. Çayır–Mera ve Yem Bitkileri Kongresi Bildirileri (17-19 Haziran 1996, Erzurum, Türkiye), 822 s.
Yolcu, H. & M. Tan, 2008. Ülkemiz yem bitkileri tarımına genel bir bakış. Tarım Bilimleri Dergisi, 14 (3): 303-312.