Antalya ili zeytin bahçelerinde saptanan parazitoit ve predatör türler
Bu çalışma, Antalya ilinde bulunan zeytin bahçelerindeki predatör ve parazitoit türlerinbelirlenmesi amacıyla 2013-2015 yılları arasında yürütülmüştür. Örneklemeler, zeytinbahçelerine periyodik olmayan arazi çıkışları şeklinde gidilerek yapılmıştır. Zeytin üretimyoğunluğuna bağlı olarak her ilçeye en az bir kere gidilmiş ve her ilçeden 5 ila 10 bahçedenörnekleme yapılarak toplamda 122 zeytin bahçesinden örnekler alınmıştır. ÖrneklemelerdeSteiner hunisi ile darbe yöntemi, gözle kontrol yöntemi ve kültüre alma yöntemlerikullanılmıştır.Çalışma sonucunda Carabidae (7), Cleridae (1), Coccinellidae (34), Cybocephalidae (1)ve Staphylinidae (9) (Coleoptera); Forficulidae (2) (Dermaptera); Nabidae (1), Reduviidae(2), Miridae (3) ve Anthocoridae (3) (Hemiptera); Chrysopidae (5) (Neuroptera);Aelothripidae (1) (Thysanoptera) familyalarından toplam 69 predatör tür ile Aphelinidae (6)Braconidae (4) ve Encyrtidae (3) (Hymenoptera) familyalarından 13 parazitoit tespitedilmiştir. En yaygın predatör türler sırası ile Heterotoma merioptera (Scopoli, 1763)(Hemiptera: Miridae), Anthocoris nemoralis (Fabricius, 1794) (Hemiptera: Anthocoridae),Nephus nigricans Weise, 1879, Chilocorus bipustulatus (L.) (Coleoptera:Coccinellidae), enyaygın parazitoit tür ise Ooencyrtus telenomicida (Vassiliev, 1904) (HymenopteraEncyrtidae) olarak belirlenmiştir. Çalışma kapsamında tespit edilen türlerden 33 tanesiAntalya ilinde zeytin bahçelerinde ilk defa tespit edilmiştir.
Parasitoid and predator species in olive plantations in Antalya Province, Turkey
This study was carried out between 2013 and 2015 in order to determine the predator and parasitoid species in olive plantations in Antalya Province ofTurkey. Samples were collected from 5 to 10 plantations in each district and 122 plantations in total. Depending on the intensity of olive production, each district was visited at least once. For the sampling, beating of branches, Steiner funnel, direct hand collection and rearing of collected juveniles to the adult stage in the laboratory were used. A total of 69 predator species in the families Carabidae (7), Cleridae (1), Coccinellidae (34), Cybocephalidae (1) and Staphylinidae (9) (Coleoptera); Forficulidae (2) (Dermaptera); Nabidae (1), Reduviidae (2), Miridae (3) and Anthocoridae (3) (Hemiptera); Chrysopidae (5) (Neuroptera); and Aelothripidae (1) (Thysanoptera); and 13 parasitoid species in the families Aphelinidae (6), Braconidae (4) and Encyrtidae (3) (Hymenoptera) were collected. The most common predator species were Heterotoma merioptera (Scopoli, 1763) (Hemiptera: Miridae), Anthocoris nemoralis (Fabricius, 1794) (Hemiptera: Anthocoridae), Nephus nigricans Weise, 1879, Chilocorus bipustulatus (L.) (Coleoptera: Coccinellidae), and the most common parasitoid species was Ooencyrtus telenomicida (Vassiliev, 1904) (Hymenoptera: Encyrtidae). Of the species identified in this study, 33 were recorded for the first time in olive plantations in Antalya Province.
___
- Anonymous, 2018a. https://species.nbnatlas.org/species/NHMSYS0020308942 (Erişim Tarihi: 15.05.2018).
- Anonymous, 2018b. https://species.wikimedia.org/wiki/Adelencyrtus_aulacaspidis. (Erişim Tarihi: 15.05.2018).
- Anonymous, 2018c. http://www.nhm.ac.uk/our-science/data/chalcidoids/database. (Erişim Tarihi: 15.05.2018).
- Alrouechdi, K., R. Pralavorıo, M. Canard, & Y. Arambourg, 1981. Coincidence and predacious relations between Chrysopa carnea (Stephens) (Neur., Chrysopidae) and some pests of olive in the south-east of France. Mitteilungen-der-Schweizerischen Entomologischen Gesellschaft, 54: 3, 281-290.
- Aslan, M. M., N. Uygun, 2005. The aphidophagus Coccinellid (Col.: Coccinellidae) species in Kahramanmaraş, Turkey. Turkish Journal of Zoology, 29, 1-8.
- Avgın S. S. 2006. Kahramanmaraş ili ve çevresi Carabidae (Coleoptera) faunası ve taksonumisi üzerine çalışmalar. Doktora Tezi, Çukurova üniversitesi, Biyoloji Anabilim Dalı, Adana 352 s.
- Beyarslan A., 2015. A faunal study of the subfamily Doryctinae in Turkey (Hymenoptera: Braconidae). Turkish Journal of Zoology, 39: 126-143.
- Bolu, H. & N. Uygun 2003. Güneydoğu Anadolu Bölgesi antepfıstıklarında Coccoidea türleri, yayılış alanları, bulaşma oranları ve doğal düşmanlarının belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni, 43(1-4): 111-123.
- Bolu, H., İ. Özgen, A. Bayram, & M.Çınar 2007. Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgelerinde antepfıstığı, badem ve kiraz bahçelerindeki avcı Coccinellidae türleri, yayılış alanları ve avları. Harran Üni., Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(1-2): 39-47.
- Bozbuğa R. & Z. Elekçioğlu 2008. Türkiye’de zeytin bahçelerinde belirlenen zararlılar ve doğal düşmanlar. Türk Bilimsel Dergisi, 1 (1): 87-97.
- Canözer Ö. 1991. Standart zeytin çeşitleri kataloğu. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Yayınları, Yayın Dairesi Başkanlığı, Yayın No: 32, Seri:16.
- Çakıcı, M., 1982. Batı Anadolu zeytin ağaçlarında (Olea europaea L.) zarar yapan Scolytidae (Coleoptera) familyasına bağlı türler, özellikle Phloeotribus scarabaeoides Bern. (Filiz kıran)’ın yayılışı, biyolojisi, zararı ve doğal düşmanları üzerinde araştırmalar. İzmir Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Araştırma Eserleri Serisi No: 42, 1-50, Ankara.
- Çetin, H. & Ö. Alaoğlu 2005a. Mut (Mersin) ilçesinde zeytin ağaçlarında bulunan ikinci derecede önemli zararlıların popülasyon değişimi ve zararları üzerinde araştırmalar. Selçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(36): 52-58.
- Çetin, H. & Ö.Alaoğlu 2005b. Mut (Mesin) ilçesinde zeytin ağaçlarında bulunan yararlı böcek türlerinin tespiti ve önemli türlerin popülasyon değişimi. Selçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(36): 59-65.
- Düzgüneş, Z., S. Toros, N. Kılınçer, & B. Kovancı, 1982. Ankara ili’nde bulunan Aphidoidea türlerinin parazitoit ve predatörlerinin tespiti. Tarım ve Orman Bakanlığı Ziraii Mücadele ve Ziraii Kararantina Genel Müdürlüğü, 251s, Ankara.
- Elekçioğlu, N. Z. & D., Şenal, 2007. Pest and natural enemy fauna in organic citrus production in the Eastern Mediterranean Region of Turkey. International Journal of Natural and Engineering Sciences 1, 29-34.
- Erler, F., 1994. Antalya ilinde bulunan kabuklubit (Homoptera: Diaspididae) türleri, konukçuları, yayılışları ve doğal düşmanları üzerinde araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üni. Antalya, 99 s.
- Erler, F. & İ. Tunç, 2001. A Survey (1992–1996) of natural enemies of Diaspididae species in Antalya, Turkey. Phytoparasitica, 29(4): 299-305.
- Erler, F., 2002. Antalya ilinde Cacopsylla pyri (L.) (Hom.: Psyllidae)’nin avcı doğal düşmanları ve bunların ilaçlanan ve ilaçlanmayan armut bahçelerindeki populasyon durumları. Türkiye 5. Biyojik Mücadele Kongresi Bildirileri, Erzurum, 117-126.
- Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) 2017. Olive Statistics. http://faostat3.fao.org/download/Q/QC/E. (Erişim Tarihi: 26.11.2017).
- Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) 2018. http://www.fao.org/faostat/en/#search/olive%20production (Erişim Tarihi: 12.05.2018)
- Giray, H., 1970. Harmful and useful species of Coccinellidae (Coleoptera) from Aegian Region with on their localities, collecting dates and hosts. Yearbook of the Faculty of Agriculture, 1 (1): 35-52.
- Gözüaçık, C., A. Yiğit & N. Uygun, 2012. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde farklı habitatlarda bulunan Coccinellidae (Coleoptera) türler. Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi, 3 (1): 69-88.
- Güçlü, Ş. R. Hayat & H. Özbek 1995. Artvin ve yöresinde zeytin (Olea europaea L.)’de bulunan fitofag ve predatör böcek türleri. Türkiye Entomoloji Dergisi, 19 (3): 231-240.
- Kaçar, G. & M. Nishikawa, 2014. Forficulidae fauna of olive orchards in the southeastern anatolia and eastern mediterranean regions of Turkey (Dermaptera). Journal of the Entomological Research Society, 16(1): 27-35.
- Kaya M., 1979. Ege bölgesinin önemli zeytin sahalarında zeytin ağaçlarının tali zararlıları, tanınmaları, zarar şekilleri ve popülasyon yoğunlukları üzerinde incelemeler. İzmir Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Araştırma Eserleri Serisi, No: 312, Ankara, 1-45
- Kaya M., 2009. Isparta ili ve ilçeleri meyve bahçelerindeki Coccinellidae (Coleoptera) familyasına ait türlerin saptanması. Yüksek lisans tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 130 s.
- Kaplan C., M. Büyük & S. Eren 2011. Güneydoğu Anadolu Bölgesi zeytin bahçelerinde saptanan zararlı ve faydalı böcek türleri. Bitki Koruma Bülteni, 51(3): 267-275.
- Kaplan, M. Özgen İ. & Ayaz T. 2016. Mardin ili zeytin bahçelerinde Zeytin Pamuklubiti [Euphyllura straminea Loginova (Hemiptera: Psyllidae)]’nin doğal düşmanları ve önemli türlerin popülasyon değişimi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 20(3): 175-182.
- Karabulut C. 2013. 2013 Yılı zeytin ve zeytinyağı raporu. Aydın Ticaret Borsası, Aydın, 17s.
- Kaydan, M. B., 2004. Ankara’da Pseudococcidae (Hom.: Coccoidea) türleri ve doğal düşmanları ile Phenacoccus aceris (Signoret)’in biyo-ekoloji üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fenbilimleri Enstitüsü, Ankara, 291s.
- Kaydan, M.B., N. Kılınçer, N. Uygun, G. Japosvilli, & S. Gaimari, 2006. Parasitoids and predators of Pseudococcidae (Hemiptera: Coccoidae) in Ankara, Turkey. Phytoparasitica, 34(4): 331-337.
- Keçecioğlu E. 1984. Antalya ve çevresinde zeytinlerde zarar yapan Zeytin pamuklubiti Euphyllura olivina (Costa) (Hom.: Aphalaridae)’nin tanınması, kısa biyolojisi ve doğal düşmanları üzerine araştırmalar. Antalya Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Araştırma Eserleri No: 1, 19s. Antalya.
- Kılınçer N., A. Yiğit, C. Kazak, M. K. Er, A. Kurtuluş & N. Uygun, 2010. Teoriden pratiğe zararlılarla biyolojik mücadele.Türkiye biyolojik mücadele dergisi, 1 (1): 15-60.
- Lazarov A. & P. Grigorov, 1961. Karantina na Rastenijata. Zemizdat, 258s., Sofia. Lodos N. 1982. Türkiye Entomolojisi (Genel, uygulamalı ve faunistik). Cilt II., Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi yayınları, No:429, izmir
- Marsi, G. A., S. F. M. Maoussa & A. M. Serag, 2010. Population dynamic of the Olive Whitefly Aleurolobus olvinus (Hom., Aleurodidae) and its parasitoids in Middle Egypt. Egyptian Journal of Biological Pest Control, 20(2): 143-148.
- Neuenschwander, P., F. Bigler, V. Delucchi & S. Michelakis, 1983. Natural enemies of preimaginal stages of Dacus oleae in Western Crete. Bionomics and phenologies. Boll. del Lab Entomol. AGr. F. Silvestri Portici, 40: 3-32.
- Pala, Y. A. Nogay, E. Damgacı & M. Altın 2001. Zeytin bahçelerinde entegre mücadele teknik talimatı. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Bitki Sağlığı Araştırma Daire Başkanlığı, s. 84, Ankara.
- Ölçülü M. 2014. Doğu Akdeniz Bölgesi turunçgil bahçelerinde Thysanoptera türleri ve doğal düşmanlarının popülasyon değişimleri ile Pezothrips kellyanus (Bagnall) (Thysanoptera:Thripidae)’un bazı biyolojik özelliklerinin araştırılması Doktora tezi Çukurova üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 122 s.
- Öncüer, C., 1977. İzmir ili meyve ağaçlarında zarar yapan Coccoidae (Homoptera) familyasına bağlı önemli kabuklu bit türlerinin doğal düşmanları, tanınmaları, yayılışları ve etkinlik durumları üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 336, İzmir, 129s.
- Öncüer, C., 1991. Türkiye bitki zararlısı böceklerinin parazit ve predatör kataloğu (I.Kısım). Ege Üni. Ziraat Fakültesi Yayınları No: 505, 354 s.
- Özgen, İ. & Y. Karsavuran, 2005a. Siirt ili antepfıstığı (Pistacia vera) agroekosisteminde bulunan Coccinellidae (Col.) türleri, yoğunlukları ve avları üzerinde araştırmalar. GAP IV. Tarım Kongresi Bildirileri, Şanlıurfa, 2, 1753 s.
- Özgen, İ., & Y. Karsavuran, 2005b. Antepfıstığı ağaçlarında zararlı Lepidosaphes pistaciae (Archan.) (Hom.: Diaspididae)’nin doğal düşmanlarının saptanması üzerinde araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 29(4), 309-316.
- Özkan A. 1986. Antalya ve çevresi yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarının Coleoptera ve Heteroptera Takımlarına ait faydalı böcek türleri, tanınmaları, konukçuları ve önemlilerinin etkinlikleri üzerine araştırmalar. Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsü, Araştırma Eserleri Serisi, No: 5. 80s., Ankara.
- Steiner H. 1962, Methoden zur Untersuchung der Populations Dynamik in Obstanlagen. Entomophaga, 7(13): 207-214.
- Şahbaz, A. & M. Uysal, 2006. Konya ilinde kavaklarda beslenen yaprakbitlerinin (Homoptera: Aphididae) predatör ve parazitoitleri. Selçuk Üni., Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(38): 119-125.
- Tezcan, S., N. Uygun. 2003. İzmir ve Manisa yöresi ekolojik kiraz üretim bahçelerinde saptanan Coccinellidae (Col.) türleri üzerinde bir değerlendirme. Türkiye Entomoloji Dergisi, 27 (1): 73-79.
- TUİK 2017. https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul (Erişim Tarihi: 27.10.2017).
- Tüfekli M. 2010. Adana ve Mersin illeri zeytin bahçelerinde Zeytin Pamuklubiti Türleri [Euphyllura spp. (Hemiptera: Psyllidae)]’nin popülasyon gelişimi ile parazitoit ve predatörlerinin saptanması. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 55 s.
- Uygun, N., 1981. Türkiye Coccinellidae (Col.) faunası üzerine taksonomik araştırmalar. Çukurova Üni., Ziraat Fakültesi Yayınları, No:157, 110s.
- Uygun, N. & E. Şekeroğlu, 1981. Yeni kurulan turunçgil bahçelerinde tüm savaş çalışmaları. Çukurova Üni., Ziraat Fakültesi Yayınları Adana, No: 41, 13s
- Yarpuzlu F. & N. Uygun 2010. Farklı sıcaklıların avcı böcek Cheilomenes propinqua (Mulsant) (Coleoptera: Coccinellidae)’nın gelişme ve üreme gücüne etkileri. Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi, 1(2):97-107.
- Yayla A. 1983. Antalya ili zeytin zararlıları ile doğal düşmanlarının tespiti üzerine ön çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 23(4): 188-206.
- Yayla A. 1984. Antalya ve çevresi zeytin ağaçlarında rastlanan faydalı Heteropterlerin tanınmaları, konukçuları ve etkinlikleri üzerine araştırmalar. Antalya Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Araştırma Eserleri, Yayın No: 34s. Antalya.
- Yayla A., M. Kelten, T. Davarcı & A. Salman 1995. Antalya ili zeytinliklerindeki zararlılara karşı biyolojik mücadele olanaklarının araştırılması. Bitki Koruma Bülteni, 35(1-2): 63- 91.
- Yiğit A. & S. Telli 2013. Hatay ili turunçgillerinde zararlı Pseudococcus cryptus Hempel (Hemiptera: Pseudococcidae)’un yayılışı, konukçuları ve doğal düşmanları. Türkiye Entomoloji Dergisi, 37 (3): 359-373.