Kentsel Tarımın Mekânsal Olarak Düzenlenmesi; Tarım Arsası Kavramı
Geçtiğimiz yüzyılın başlarından itibaren hızlanan kırsal yerleşim alanlarından kentlere göçün ortaya çıkardığı aşırı nüfus yoğunluğu ve mega kentler, bu kentlerde yaşayanların barınma sorunu da beraberinde getirmiştir. Yerel yönetimlerin bu sorunun çözümünde çok farklı yöntemler geliştirse de kent yayılmasının önüne geçilememiştir. Şüphesiz ki bu durum kenti besleyen kıymetli tarım topraklarının da imar planlarına dâhil edilmesi anlamına gelmektedir. Bu nedenle kentlerin çeperlerinde tarım yapmaya elverişli kırsal alanlar her geçen gün azalmakta ve kentlerin kendini besleyebilme kabiliyeti zayıflamaktadır. Geldiğimiz noktada kentliler sağlıklı ve ucuz gıdaya erişim anlamına gelen “Gıda Güvenliği” sorunu ile karşı karşıya kalmaktadır. Merkezi ve yerel hükümetlerin sürdürülebilir kalkınma amaçları kapsamında; kent toprağı ve dolayısıyla tarımının korunması her geçen gün daha da önem kazanmaktadır. Bunun için kentsel kullanım alanlarının doğal kaynakları koruyacak şekilde planlanması ve nihayetinde tarımın da kent planlarına dâhil edilmesi elzemdir. Tarımsal alanlarının kent planlarına dâhil edilmesi, kavramsal olarak her ne kadar kentin kırsala yaklaşımını çağrıştırsa da esasen tarımın kente uyumlanması anlamına gelmektedir. Zira kent tarımı kısıtlı alanlardan maksimum verimi almayı hedefleyen teknik ve yöntemlerle yapılmaktadır. Şüphesiz kentsel alanlarda tarla ölçeğinde tarım yapılması olası değildir. Bu nedenle yakın gelecekte “Tarım Arsaları” kavramı kaçınılmaz bir şekilde yakın gelecekte en sık duyduğumuz kavram haline gelecektir.
Anahtar Kelimeler:
Arazi Yönetimi, Kentsel Tarım, Tarım Arsaları, Sürdürülebilirlik
Spatial Regulation of Urban Agriculture; the Concept of Agricultural Land
The overpopulation and mega-cities caused by the accelerated migration from rural settlements to cities since the beginning of the last century have brought along the housing problem of the people living in these cities. Although local governments have developed very different methods to solve this problem, the spread of the city could not be prevented. Undoubtedly, this means that the valuable agricultural lands that feed the city should be included in the development plans. For this reason, rural areas suitable for agriculture in the peripheries of cities are decreasing day by day and the ability of cities to feed themselves is weakening. At this point, the citizens of the city are faced with the problem of “Food Security”, which means access to healthy and cheap food. Within the scope of sustainable development goals of central and local governments; The protection of urban soil and therefore its agriculture is gaining more and more importance day by day. For this, it is essential to plan urban usage areas in a way that will protect natural resources and ultimately to include agriculture in city plans. The inclusion of agricultural areas in the city plans, although conceptually evoking the approach of the city to the countryside, essentially means the adaptation of agriculture to the city. Because urban agriculture is carried out with techniques and methods that aim to get the maximum yield from limited areas. Undoubtedly, it is not possible to practice agriculture at the field scale in urban areas. Therefore, in the near future, the concept of “Agricultural Lands” will inevitably become the concept we hear most frequently in the near future.
Keywords:
Urban Agriculture, Agricultural Land, Sustainability,
___
- 2709 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Kabul Tarihi: 18/10/1982, Yayımlandığı Resmî Gazete Tarihi: 9/11/1982 ve Sayısı: 17863, Yayımlandığı Düstur; Tertip: 5, Cilt: 22.
- 442 Sayılı Köy Kanunu, Kabul Tarihi: 18/3/1924, Yayımlandığı Resmî Gazete Tarihi: 7/4/1924 ve Sayısı: 68, Yayımlandığı Düstur; Tertip: 3, Cilt: 5.
- 6360 Sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Kabul Tarihi: 12/11/2012, Yayımlandığı Resmî Gazete Tarihi: 6/12/2012 ve Sayısı: 28489, Yayımlandığı Düstur; Tertip: 5, Cilt: 53.
- 6537 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanununda Değişikli Yapılması Hakkında Kanun, Kabul Tarihi: 30/4/2014 ve Sayısı: 29001.
- 7254 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, Kabul Tarihi: 16/10/2020, Yayımlandığı Resmî Gazete Tarihi: 16/10/2020 ve Sayısı: 31276.
- BM, B. (2021). Sustainable Development Report, Cambridge: Cambridge University Press.
- Büyükcivelek, A. (2013). Kentsel Tarım Nedir? Neden Kentsel Tarım? Dosya Haber, 40-44.
- Güler, B. (2013). Kent Yönetiminde Yeniden Yapılanma. Dünya Şehircilik Günü, İzmir.
- Işıklar, Ö. (2022). Silivri'nin Sesi: https://silivrininsesi.com/kirsal-mahalle-kanunundaki-tehlike/ adresinden alındı [Erişim Tarihi: 23.05.2022]. Kanbak, A. (2018). Kent Politikaları İçinde Tarımı Düşünmek. Turkish Studies, 13(23), 169-184.
- Kanbir, Ö. (2011).. Endüstriyel tarımın krizi ve Küba tarımı. Praksis, (25), 49, 68.
- Kaufman, J. & Bailkey, M. (2000). Farming Inside Cities: Entrepreneurial; Urban Agriculture In The United States. http://www.urbantilth.org/wp-content/uploads/2008/10/farminginsidecities.pdf [Erişim Tarihi: 25.03.2021].
- Kayasü, S. & Durmaz, B. (2021). Türkiye’de Kentsel Tarımın Yapısal ve Oluşumsal. İdealkent, 12(34), 1361-1362.
- Kıray, M. (1998). Kentleşme Yazıları, İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
- Partigöç, N. S. (2018). Kentleşme sürecinde kırsal alanların mekânsal değişimi ve dönüşümü: Denizli kenti örneği. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 11(1), 89-98.
- TÜİK, (2022). Büyükşehir Nüfusunun Demografik Yapısı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), [Erişim Tarihi: 29.01.2022], https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=nufus-ve-demografi-109&dil=1 Uçer, A., Yenigün, S. & Varol, Ç. (2014). ‘Büyükşehir’den ‘Bütünşehir’e: yerel yönetim politikalarındaki değişimin kırsal alana etkileri. İdealkent, 5(12), 26-59.
- Yalçıntaş, E. (2002). Sürdürülebilirlikte Kentsel Tarım Yaklaşımı ve Yerel Yönetim Uygulamaları (İstanbul İncelemesi). Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Rumeli Üniversitesi. Siyaset Bilimi ve Ekonomi Ana Bilim Dalı İstanbul.
- Yenigül, S. B. (2016). Büyükşehirlerde tarımsal alanların korunmasında kentsel tarım ve yerel yönetimlerin rolü. Megaron, 11(2), 291-299.
- Başlangıç: 2019
- Yayıncı: Fatma BÜNYAN ÜNEL
Sayıdaki Diğer Makaleler
Kentsel Tarımın Mekânsal Olarak Düzenlenmesi; Tarım Arsası Kavramı
Orhan DOĞAN, Nassirou BANDE , , Yunus GENÇ, Furkan KOÇ
Akıllı Kentlere Genel Bir Bakış
Ferhat Sadi YİMSEK, Murat YAKAR
Türkiye’de Korunan Alanların IUCN Politikaları Kapsamında Değerlendirilmesi
Burak YILDIZ, Cevdet Coşkun AYDIN
Devam Eden Bir Mimarlık Krizi Olarak Kentsel Dönüşüm: Amasya İçin Dönüşüm Fırsat mı Tehdit mi?