Osmanlı dönemi sanat tarihi yazımı henüz tam olarak ortaya çıkarılmamış bir alan olarak karşımızda durmaktadır. Yazılı kaynaklarının olmadığı düşüncesi sebebiyle yeterince araştırılmayan bu konular yüzeysel olarak geçiştirilmektedir. Sanat tarihi yazımı içerisinde değerlendirilmesi gereken başlıklardan biri de mimari monografilerdir. Osmanlı’da XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ortaya çıkan ilk mimari monografiler Feth-i Kostantiniyye ve Tarif-i Ayasofya, Tarih-i Ayasofya, Eifel Kulesi, Kariye Cami-i Şerifi, Saray Bosna’da Ebniyye-i Hayriyyenin Musavver Tarihi: I. Hünkâr Cami-i Şerifi, Bereketzâde Çeşmesi ve Tarih-i Cami-i Şerif-i Nuruosmanî isimli kitaplardır. Bu makalede yukarıda isimleri geçen matbu Türkçe eski harfli mimari monografiler hakkında tanıtıcı bilgi verilmiştir.

Art historiography in the Ottoman period is not a very well explored field. Most of the topics are treated at a superficial level due to the belief that there exist no written sources. One of the subheadings that have to be treated under art historiography is architectural monographs. The first architectural monographs that appeared in the second half of the 19th century in the Ottoman Empire are Feth-i Kostantiniyye ve Tarif-i Ayasofya, Tarih-i Ayasofya, Eifel Kulesi, Kariye Cami-i Şerifi, Saray Bosna’da Ebniyye-i Hayriyyenin Musavver Tarihi: I. Hünkâr Cami-i Şerifi, Berketzâde Çeşmesi and Tarih-i Cami-i Şerif-i Nuruosmaniye. This article aims to provide introductory information on these printed texts in Ottoman Turkish.