Hamam Yapıları ve Literatürü

Günümüzde anladığımız anlamda hamam yapıları mekânsal bölümlenmesi ve ısıtma sisteminin Roma devrinde geliştirildiği bilinmektedir. Onu takip eden erken İslam devrinde Roma hamam düzeni devam ettirilmiştir. Bütün bu geleneğin devamı olarak ortaya çıkan Türk hamamı yapılanmasında ise mekânsal kurgu devam ettirilmekle birlikte Anadolu’da yapılan yeni hamamlarda Türk ve İslam kültüründen gelen bazı gelenekler adapte edilerek kendine özgü bir yapılanma gerçekleştirilmiştir. Selçuklular devrinde, ardından Beylikler devrinde her kentte hamam yapıları yapılmış Osmanlı devrinde ise hamam yapıları hem mimari olarak hem de teknik olarak zirvesine ulaşmıştır. Başta Bursa, Edirne, İstanbul olmak üzere imparatorluğun çeşitli bölgelerinde çok sayıda hamam yapısı inşa edilmiştir. Türk kentlerinin gelişmesinde önemli fonksiyonları olan vakıflar kanalıyla gelir getirilmesi amacıyla yapılan hamam yapıları, evlerde yapılan banyo mekânlarının artmasına bağlı olarak XIX. yüzyıla değin varlığını sürdürmüştür. Günümüzde daha çok turistik nitelikte varlıklarını devam ettiren yapıların bir kısmı özgün fonksiyonlarını yitirmiş, bir kısmı da çeşitli sebeplerle yıkılarak ortadan kaldırılmıştır

The Baths: The Structure and A Bibliography

Spatial organization and heating system of the bath buildings had developed in today’s sense in the Roman period. In the following early Islamic Era, the plan and the organization scheme of the Roman baths were reproduced. Although the spatial construct was continued in the organization of the Turkish baths, they could still be considered as unique due to the adaptation of certain traditions deriving from the Turkish-Islamic culture. In both the Seljuk and the following Sultanates eras bath buildings were built in nearly all cities. The Ottoman Empire, however, constituted both the architectural and the technical peak of bath construction. Many such examples were built in the major cities of the empire including Bursa, Edirne and Istanbul. The bath buildings, which served the purpose of deriving income through foundations (waqf), continued their existence until the nineteenth century due to the increase of bath space maintained in housing. Today serving mostly touristic purposes, some of the baths have lost their unique functions and some have ceased to exist due to different reasons