TAŞINMAZIN AYNINA İLİŞKİN UYUŞMAZLIKLARDA ARABULUCULUK ANLAŞMA BELGESİ VE İCRA EDİLEBİLİRLİK ŞERHİ

Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nda (HUAK) yapılan bir değişiklik sonucunda, taşınmazın devrine veya taşınmaz üzerinde sınırlı ayni hak kurulmasına ilişkin uyuşmazlıkların arabuluculuğa elverişli olduğu yasa koyucu tarafından açıkça düzenlenmiştir. Taşınmazın aynına ilişkin uyuşmazlıklarda arabuluculuk, kural olarak ihtiyari arabuluculuk olarak düzenlense de; dava şartı arabuluculuk kapsamındaki bazı uyuşmazlıkların da konusu itibariyle taşınmazın aynına ilişkin unsurlar barındırmaları mümkündür. HUAK’da yapılan değişiklik sonrasında, taşınmazın aynına ilişkin uyuşmazlığın arabuluculuk yoluyla çözüme kavuşturulması halinde, tarafların ulaştığı anlaşmanın yazılı şekle uyularak arabuluculuk anlaşma belgesi haline getirilmesi ve bu anlaşma belgesine icra edilebilirlik şerhi alınması gerekliliği düzenlenmiştir. Taşınmazın aynına ilişkin uyuşmazlıklarda arabuluculuk anlaşma belgesine dair icra edilebilirlik şerhi, taşınmazın bulunduğu yer sulh hukuk mahkemesinden alınır. Mahkeme yapacağı incelemede anlaşma içeriğini, arabuluculuğa ve cebri icraya elverişli olup olmadığı ve taşınmazın devri veya taşınmaz üzerinde sınırlı ayni hak kurulmasıyla ilgili olarak kanunlarda yer alan sınırlamalar ile usul ve esaslara uyulup uyulmadığı yönünden denetler. Mahkemenin arabuluculuk anlaşma belgesine icra edilebilirlik şerhi vermesinden sonra, artık bu belgede ayni hak kazanacağı belirtilen tarafların tapu sicilinde tescil talebinde bulunabileceğinin kabulü gerekir.

Anahtar Kelimeler:

Arabuluculuk, arabuluculuk anlaşma belgesi, icra edilebilirlik şerhi, taşınmazın aynına ilişkin uyuşmazlık, mülkiyet ve sınırlı ayni hak, tapu sicili.

Mediation Agreement Document and Enforceability Annotation in Disputes Regarding the Real Right on Real Estate

As a result of an amendment to the Law on Mediation in Civil Disputes (LMCD), the legislator has explicitly regulated that disputes regarding the conveyance of the real estate and the establishment of limited real rights on the real estate are eligible for mediation. Although mediation in disputes regarding the real property of real estate is regulated as voluntary mediation as a rule; it is possible that some disputes within the scope of the mediation litigation requirement may also have elements related to the real property of the real estate. Following the amendment to the LMCD, it is regulated that in the event that the dispute regarding the real property of the real estate is resolved through mediation, the agreement reached by the parties must be converted into a mediation agreement document in written form and this agreement document must be annotated as enforceable. In disputes regarding the real estate, the enforceability annotation for the mediation agreement document is obtained from the magistrates court where the real estate is located. The court shall examine the content of the agreement in terms of whether it is suitable for mediation and enforcement and whether the limitations, procedures and principles set forth in the laws regarding the conveyance of the real estate and the establishment of limited real rights on the real estate are complied with. After the court grants a certificate of enforceability to the mediation agreement document, it is now accepted that all parties who are stated to acquire real rights in the annotated agreement document may request registration in the land registry.

Keywords:

Mediation, mediated agreement document, enforceability annotation, dispute regarding the real right on real estate, property and limited real right, land registry,

PDF

___

Akkan M, ‘Arabuluculuk Faaliyeti Sonucunda Anlaşılan Hususlarda Dava Açma Yasağı ve Sonuçları’ (2018) 20(2) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1-31.
Andrews N, ‘Mediation agreements: time for a more creative approach by the English courts’ (2013) 18(1) Uniform Law Review 6-16.
Atalı M, Ermenek İ ve Erdoğan E, İcra ve İflas Hukuku (5. Baskı, Yetkin 2022).
Azaklı Arslan B, Medeni Usul Hukuku Açısından Zorunlu Arabuluculuk (Yetkin 2018).
Badur E, ‘Arabulucu Sözleşmesi’ (2020) 15(162) Terazi Hukuk Dergisi 248-265.
Badur E, ‘Arabuluculuk Anlaşma Belgesinin Borçlar Hukuku Açısından Değerlendirilmesi’ (2021) 18 Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi 49-87.
Badur E ve Kurt Konca N, ‘Arabuluculuk Sürecinde Tapu Siciline Tasarrufu Kısıtlayıcı Şerh Konulması’ (2023) 72 Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 845-879.
Başpınar V, ‘Taşınmaz Satımında Vekalet’ (1996) 45 Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 485-486.
Budak AC ve Karaaslan V, Medeni Usul Hukuku (6. Bası, Filiz 2022).
Büyük EI, Medeni Usul hukukunda İnşai Dava ve İnşai Hüküm (On İki Levha 2021).
Büyükay F, Arabuluculuk Anlaşma Belgesi ve İcra Edilebilirlik Şerhi (Adalet 2018).
Çelikoğlu CT, ‘6325 Sayılı HUAK’a göre Arabuluculuk Yoluna Başvurulması ve Çözüm Anlaşmasının Mahkeme ve İcra Usûlleri İle İlişkisi’ in Emel Hanağası ve Mustafa Göksu (Eds), Prof. Dr. Ejder YILMAZ’a Armağan C. 1 (Yetkin 2014) 669-723.
Çiçek M, ‘İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk’ (2018) 13(139) Terazi Hukuk Dergisi 51- 63.
Doğancı DE, ‘Karşılaştırmalı Olarak Alman ve Türk Hukukunda Arabuluculuğa Konu Yönünden Elverişlilik İncelemesi’ (2013) 1(2) Sakarya Hukuk Dergisi 93-118.
Dost S, ‘Arabuluculuk Ücret ve Masrafları Hakkında Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme’ (2014) 115 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 449-476.
Dür O, Arabuluculuk Faaliyeti ve Arabulucuların Hak ve Yükümlülükleri (2. Bası, Adalet 2018)
Ekmekçi Ö, Özekes M, Atalı M ve Seven V, Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk (2. Bası, On İki Levha 2019).
Eminoğlu C ve Erdoğan E, Ticarî Uyuşmazlıklarda İhtiyarî ve Dava Şartı Arabuluculuk (Zorunlu) Arabuluculuk (Adalet 2020).
Erdoğan E ve Cömert B, ‘Arabuluculuk Sonunda Hazırlanan Anlaşma Belgesinin Hukuki Niteliği ve Anlaşma Belgesine Karşı Başvurulabilecek Hukuki Çareler’ 13(138) Terazi Hukuk Dergisi 27-47.
Ermenek İ, Arabuluculuk Sürecinde Zayıf Tarafın Korunması (Yetkin 2021).
Eren F, Borçlar Hukuku Özel Hükümler (7. Bası, Yetkin 2019).
Eren F, Borçlar Hukuku Özel Hükümler (8. Bası, Yetkin Yayınevi 2020).
Feehily R, ‘The Legal Status and Enforceability of Mediated Settlement Agreements’ (2013) 12 Hibernian Law Journal 1-26.
First A, ‘A New Agreement to Mediate: Guidelines for Ethical Practice in the Digital Space’ (2017) 23 Harvard Negotiation Law Review 405-430 (Heinonline aracılığıyla erişilmiştir. Erişim Tarihi: 24.07.2023).
Gümüş MA, Borçlar Hukuku Özel Hükümler (5. Bası, Filiz 2020).
Grossman A, Good Practice Guide: Mediation (Riba 2009).
Kazmaz Tepe B, ‘Arabuluculuk Anlaşma Belgesine İlişkin İcra Edilebilirlik Şerhi Taleplerinde Yargılama Usûlü’ (2018) 5(1) Türkiye Noterler Birliği Hukuk Dergisi 125-150.
Kılıçoğlu AM, Arabuluculuk Sözleşmeleri (Turhan 2020).
Kıyak, E, ‘6325 Sayılı Kanun’un Milletlerarası Sulh Anlaşma Belgelerinin İcrasına İlişkin m. 17/A ile Taşınmazın Devrine veya Taşınmaz Üzerinde Sınırlı Ayni Hak Kurulmasına Yönelik Uyuşmazlıklarda Arabuluculuğa İlişkin m. 17/B Düzenlemelerine Genel Bakış’, Lexperablok, (https://blog.lexpera.com.tr/6325-sayili-kanunun-m-17-a-ile-17-b-duzenlemelerine-genel-bakis/#fnref17) (Erişim Tarihi: 01.07.2023). (Taşınmaz)
Kıyak E, ‘Arabuluculuk Sonucunda Ulaşılan Anlaşma Belgesinin Hukuki Niteliği’ (2015) 6(21) Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 523-548. (Anlaşma Belgesi)
Koçyiğit İ ve Bulur A, Ticari Uyuşmazlıklarda Dava Şartı Arabuluculuk (Adalet Bakanlığı 2019).
Kurt Konca, N, ‘Arabuluculukta Özel Uzmanlık Uygulamasına İlişkin Bazı Değerlendirmeler’ (2022) 68 Adalet Dergisi 367-408.
Nolan-Haley JM, ‘Judicial Review of Mediated Settlement Agreements: Improving Mediation with Consent’ (2013) 5 Arbitration Law Review 152-162. Erişim Tarihi: 22.06.2023.
Odaman S, ‘Arabuluculuk Tutanağına İcra Edilebilirlik Şerhi Verilmesine İlişkin Yargıtay Kararının Değerlendirilmesi’ (2017) 19 Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Armağan 1753-1766.
Okur Z, Bireysel İş Uyuşmazlıklarında Dava Şartı Arabuluculuk (2. Bası, Karahan 2019).
Oğuzman MK, Seliçi Öve Oktay Özdemir S, Eşya Hukuku (23. Bası, Filiz 2021).
Özbek MS, ‘Arabuluculuk Sonunda Düzenlenen Anlaşma Belgesine İcra Edilebilirlik Şerhi Verilmesinde Görevli ve Yetkili Mahkeme’ (2017) 3(2) Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 69-86 (İcra Edilebilirlik Şerhi).
Özbek MS, Alternatif Uyuşmazlık Çözümü C. 2 (5. Bası, Yetkin 2022). (AUÇ)
Özel S, ‘Arabuluculuk Sonucunda Yapılan Milletlerarası Sulh Anlaşmaları Hakkında Birleşmiş Milletler Sözleşmesi: Singapur Konvansiyonu’ (2019) 25(2) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 1190-1210.
Özmumcu S, ‘Hukuk Uyuşmazlıklarının Çözümünde Eş Arabuluculuk (Co-Mediation) Modelinin Değerlendirilmesi’ (2018) 13(161) Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 9-36.
Parker BR, ‘What Can Be Done to Enforce Mediation Agreements’ (1992) 59(3) Defense Counsel Journal (Heinonline aracılığıyla erişilmiştir. Erişim Tarihi: 24.05.2021) 322 (Heinonline aracılığıyla erişilmiştir. E. T. 23.06.2023) 322 -339.
Sarısözen SM, ‘Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanun Tasarısının Getirdikleri, İcra Edilebilirlik Belgesi ve Arabuluculuğun Avukatın Tekel Hakkında Aykırılık Oluşturup Oluşturmadığı Sorunu’ (2011) 15(1-2) Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 265-266.
Sirmen L, Eşya Hukuku, (9. Bası, Yetkin 2021).
Sussman E, ‘The Final Step: Issues in Enforcing the Mediation Settlement Agreement’ (2008) Erişim Tarihi: 18.06.2023
Tanrıver S, İlamlı İcra Takibinin Dayanakları ve İcranın İadesi (Yetkin 1996). (İlamlı İcra)
Tanrıver S, ‘Dava Şartı Arabuluculuk Üzerine Bazı Düşünceler’ (2020) 147 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 111-142. (Dava Şartı)
Tanrıver S, Hukuk Uyuşmazlıkları Bağlamında Arabuluculuk (2. Bası Yetkin 2022). (Arabuluculuk)
Taşpolat Tuğsavul M, Türk Hukukunda Arabuluculuk (Yetkin 2012). (Arabuluculuk)
Taşpolat Tuğsavul M, ‘Arabuluculuk Faaliyeti Sonunda Varılan Anlaşmanın Hukuki Niteliği’ (2019) 1 Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 333-379. (Anlaşma)
Topal Ö, Medeni Yargılama Hukuku Bağlamında Çift Yönlü Dava Olarak Ortaklığın Giderilmesi (İzale-î Şüyû) Davası (Yetkin 2022).
Uzun Kazmacı Ö, Taşınmaz Mülkiyetinin Devrinde İradi Temsil (Yetkin 2022).
Yağcı MO, ‘Arabuluculuk Sonucunda Yapılan Milletlerarası Sulh Anlaşmaları Hakkında Birleşmiş Milletler Konvansiyonu’nun Medeni Usul ve İcra-İflas Hukuku Açısından Değerlendirilmesi’, (2022) 42(2) Public Private International Law Bulletin 529-55.
Zeller B and Trakman L, ‘Mediation and arbitration: the process of enforcement’ (2019) 24 Unif. L. Rev. 449-466, Erişim Tarihi: 28.06.2023.