TAKDİRE DAYALI TARHİYATLARDA SİSTEM ELEŞTİRİSİ VE REFORM İHTİYACI

Vergilendirme usulleri içerisinde devlet kudretinin en ilkel haliyle kullanıldığı süreç takdir sürecidir. Çağdaş vergilendirme biçimi olan beyan sisteminin sigortası olarak kurgulanan takdir sürecinin en önemli aktörleri ise takdir komisyonlarıdır. Bu komisyonların oluşumu, görev ve yetkileri yasal düzeyde belirlenmek suretiyle hem vergi adaleti hem de hukuki güvenliğin tesisi amaçlanmıştır. Ancak gelişen ve değişen dünya koşulları ile temel hak ve hürriyetlerde yaşanan paradigma dönüşümü, takdir müessesesini ve bu müessesenin en önemli aktörü olan takdir sorgulanmasına Özellikle de konuyla ilgili yargı kararları bu durumu somut bir şekilde ortaya koymaktadır. Dolayısıyla bu çalışmada, takdire dayalı tarhiyatlarda takdir komisyonlarının demokratik toplum düzeni ve günümüz hukuk değerleriyle bağdaşmayan iş ve işlemlerine işaret edilip; bu işlemlerden ötürü acil reform ihtiyacı duyulan hususlarda öneri ve amaçlanmıştır. Çalışmanın kurgulandığı temel zemin ise, takdir komisyonlarının kararlarına dayalı yapılan tarhiyatlara karşı açılan davalarda verilen yargı kararlarının oluşturduğu içtihat alanıdır

Anahtar Kelimeler:

tarhiyat, takdir, takdir komisyonu, reform

A Criticism of System and Need for Reform in Discretional Assessments

Among the forms of taxation, the process of discretion is the process in which the power of state is used in its most primitive way. Established as an assurance of the declaration system, a contemporary form of taxation, the process of discretion keeps the commissions of discretion as the most important actor of its. The establishment of both justice of taxation and legal security is aimed providing that the formation, duty and jurisdiction of these commissions are determined on legal base. However, with the changing and developing world conditions, the paradigm shift in basic rights and liberties has caused to the questioning of the process of discretion along with its most important part, commissions of discretion. Especially, the judicial decisions concerning the case reveal this situation tangibly. Therefore, in this study, the first aim is to point out the works and transactions in discretional assessments of the commissions of discretion which do not comply with democratic order of society and modern-day law values and the second one is to make suggestions and offers about the matters in need of urgent reform because of these transactions. The basic core of the study is the jurisdiction created by judicial decisions for the suits brought against assessments based on the decisions of the commissions of discretion

Keywords:

assessment, discretion, commission of discretion, reform,

PDF

___

AKSOY Şerafettin, Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, Filiz Kitabevi, İstanbul, AKYILMAZ Bahtiyar, İdari Usul İlkeleri Işığında İdari İşlemin Yapılış Usulü, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2000
BAYAKARA Bekir, Teori ve Pratik Yönleriyle Vergi ve Vergi Ceza Hukuku, Maliye Hesap Uzmanları Derneği, İstanbul, 2008
CANDAN Turgut, Vergilendirme Yöntemleri ve Uzlaşma, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara, 2006
ERKİN Gözde, “Vergilendirme Yetkisinin Tabi Olduğu Anayasal İlkeler”, Anakara Barosu Dergisi, Sayı: 3, Yıl:2012, ss. 235-249
ERKUT Celal, İptal Davasının Konusunu Oluşturma Bakımından İdari İşlemin Kimliği, Danıştay Yayınları, Ankara, 1990
EROL Ahmet, Vergi İncelemesi & Mükellef Hakları, İstanbul SMMM Odası, İstanbul, 2010
GÖZLER Kemal, İdare Hukuku Dersleri, Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa, 2002
İNNECİ Ahmet, ÇOŞKUN KARADAĞ Neslihan; “Vergi Usul Kanuna Göre ‘Tebliğ’de yapılan Hatalar ve Yargının Konuya Bakışı”, Maliye Dergisi, Sayı: 169, Temmuz-Aralık 2015, ss. 55-69
KARACA Akif, ŞAFAK Mehmet; “Vergilemede İhbarname Esası”, http://www. muhasebetr.com/ulusalbasin/haber_oku.php?haber_id=17457, (24.05.2016)
KIRBAŞ Sadık, Vergi Hukuku, Temel Kavramlar, İlkeler ve Kurumlar, 17.b., Siyasal Kitabevi, Ankara, 2006
KIZILOT Şükrü, TAŞ Metin; Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, 4.b., Yaklaşım Yayıncılık, Ankara, 2011
NAS Adil, “Türk Vergi Hukukunda Vergi İncelemesi” AÜHFD, 61 (4) 2012:1307
ÖNCEL Mualla, KUMRULU Ahmet, ÇAĞAN Nami; Vergi Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2005
SADIÇ Ertuğrul, Vergi Uyuşmazlıklarında Tebligat, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Samsun, 2016
SARIASLAN Osman “Anayasa Mahkemesi Kararları Çerçevesinde Vergilendirme İlkeleri” Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, S.105, Eylül 2012, ss. 19-29
SARIASLAN Osman, “Anayasa Mahkemesi Kararları Çerçevesinde Vergilendirme İlkeleri” Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, S.105, Eylül 2012, ss. 19-29
SARIASLAN Osman, “Takdir Komisyonuna Dayalı Tarhiyatlarla İlgili Olarak Sayılı Kanunla Getirilen Düzenlemelerdeki Anayasaya Aykırılık Sorunu”, Yaklaşım, S. 228, Aralık 2011, ss. 302-307
SÜER Nedim Tolga, “İhbarname Esası” Vergi Dünyası, Yıl:30, Sayı:354, Şubat , ss. 69-76
ŞAFAK Ali, Ansiklopedik Hukuk Sözlüğü, Temel Yayınları, İstanbul, 1996
ŞENYÜZ Doğan, YÜCE Mehmet, GERÇEK Adnan; Vergi Hukuku, Ekin Basın Yayın Dağıtım, Bursa, 2010
ULUSOY Erol, “Modern Türk Hukukunun Oluşumu ve Gelişimi”, http://archiv. jura.uni-saarland.de/turkish/Ulusoy.html (11.04.2016)
Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı Faaliyet Raporu 2014 http://www.vdk.gov. tr/File/?path=ROOT%2FDocuments%2FDosya%2FVDK+2014+Y%C4%B1l%C4
%B1+Faaliyet+Raporu_1102.pdf. (10.05.2016)
Anayasa Mahkemesinin 31.05.2012 gün ve E:2011/38 ve K:2012/89 sayılı kararı kararı
Vergi Dava Daireleri Kurulunun 07.05.2004 gün ve E:2004/17 K:2004/16 sayılı kararı
Vergi Dava Daireleri Kurulunun 03.10.2003 gün ve E:2003/252 K:2003/369 sayılı kararı
Danıştay Üçüncü Dairesinin 18.02.1987 gün ve E:1986/787 K:1987/495 sayılı kararı
Danıştay Üçüncü Dairesinin 05.06.1986 gün ve E:1986/391 K: 1986/1523 sayılı kararı
Danıştay Üçüncü Dairesinin 11.02.1986 gün ve E:1984/3019 K:1096/437 sayılı kararı
Danıştay Üçüncü Dairesinin 05.02.1986 gün ve E:1984/1954 K:1986/354 sayılı kararı
Danıştay Üçüncü Dairesinin 26.12.2002 gün ve E:2001/1148 K:2002/4535 sayılı kararı
Danıştay Üçüncü Dairesi 21.05.1998 gün ve E:1997/2422 K:1998/1795 sayılı kararı
Danıştay Üçüncü Dairesinin 03.12.2015 gün ve E:2014/3871 K:2015/8938 sayılı kararı
Danıştay Dördüncü Dairesinin 02.03.2016 gün ve E:2012/4167 K:2016/854 sayılı kararı
Danıştay Dördüncü Dairesinin 07.04.2016 gün ve E:2016/37 K:2016/1543 sayılı kararı
Danıştay Dördüncü Dairesinin 15.09.2015 gün ve E:2012/684 K:2015/4177 sayılı kararı
Danıştay Dördüncü Dairesinin 28.02.2000 gün ve E:1999/1904 K:2000/779 sayılı kararı
Danıştay Dördüncü Dairesinin 01.10.2015 gün ve E:2012/8 K:2015/4249 sayılı kararı
Danıştay Dördüncü Dairesinin 16.04.2015 gün ve E:2014/6899 K:2015/1772 sayılı kararı
Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 16.06.2014 gün ve E:2014/4931 K:2014/4570 sayılı kararı
Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 14.02.2013 gün ve E:2012/10457 K:2013/580 sayılı kararı
Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 20.05.2014 gün ve E:2011/6042 K:2014/2759 sayılı kararı
Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 19.12.2013 gün ve E:2013/11506 K:2013/12644 sayılı kararı
Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 21.10.2015 gün ve E:2012/7690 K:2015/10968 sayılı kararı
Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 29.09.2015 gün ve E:2015/8176 K:2915/9112 sayılı kararı
Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 19.12.2013 gün ve E:2013/11506 K:2013/12644 sayılı kararı
Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 10.06.2013 gün ve E:2013/2134 k:2013/5969 sayılı kararı
Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 22.05.2013 gün ve E:2012/9726 K:2013/5028 sayılı kararı
İstanbul 2. Vergi Mahkemesinin 31.10.2013 gün ve E:2013/879 K:2013/2446 sayılı kararı
İstanbul 2. Vergi Mahkemesinin 28.11.2013 gün ve E:2013/1208 K:2013/2633 sayılı kararı
İstanbul 2. Vergi Mahkemesinin 23.06.2011 günlü ve E:2010/1611, K:2011/2717 sayılı kararı
İstanbul 2. Vergi Mahkemesinin 30.05.2013 gün ve E:2013/3053 K:2013/1366 sayılı kararı
İstanbul 2. Vergi Mahkemesi 30.05.2013 gün ve E:2013/3053 K:2013/1366 sayılı kararı
İstanbul 2. Vergi Mahkemesinin 27.05.2014 gün ve E:2013/2878 K:2014/1262 sayılı kararı
İstanbul 6. Vergi Mahkemesinin 31.12.2014 gün ve E:2014/2237 K:2014/3167 sayılı kararı
İstanbul 6. Vergi Mahkemesinin 29.12.2014 gün ve 2014/1471 K:2014/3062 sayılı kararı
Diyarbakır Vergi Mahkemesinin 07.07.2015 gün ve E:2014/1319 k:2015/677 sayılı kararı