NEW YORK SÖZLEŞMESİ BAĞLAMINDA HUKUKÎ DİNLENİLME HAKKININ İHLÂLİ

Hukukî dinlenilme hakkının ihlâli incelenirken alt unsurların sınıflandırılması bakımından sistemlerindeki eğilim dikkate alınmıştır. Bu bakımdan, hakem yargılamasının arz ettiği özellikler bilgilenme hakkı, açıklama hakkı ve dikkate alınma hakkı çerçevesinde birlikte, hukukî dinlenilme hakkının ihlâli tahkimin tâbî olduğu usûl kurallarına aykırılıkla ve kamu düzenine aykırılıkla karşılaştırılmıştır. Nitekim, bazı durumlarda sözü hangisine tereddüt oluşabilecektir. Bilgilenme hakkı başlığı altında bilgilendirme usûlü ve bilgilendirmenin kapsamı ele alınmıştır. Bu bağlamda, bilgilenme hakkı bakımından uluslararası tahkimde özellik arz eden meseleler incelenmiştir. Açıklama hakkının konusu başlığı altında vakıalar, talep ve hukukî sebepler yanında ispat hakkının kullanılması meselesi ele alınmıştır. Bu bağlamda, uluslararası tahkimde delillerin sunulması, değerlendirilmesi, sınırlandırılması ve hakemlerin hangi delillere başvurulabileceği konusundaki takdir yetkisi incelenmiştir. Açıklama hakkının kullanılması başlığı altında ise, duruşma talep edilebilmesi ve açıklama hakkından feragat ele alınmıştır. Son olarak dikkate alınma hakkı bağlamında gerekçesiz hakem kararlarının tenfizi ve sürpriz karar verme yasağı incelenmiştir

Anahtar Kelimeler:

New York Sözleşmesi, Hukukî Dinlenilme Hakkının İhlâli, Uluslararası Hakem Kararlarının Tenfizi, Bilgilenme Hakkı, Açıklama Hakkı, Dikkate Alınma Hakkı.

Violation of Due Process in accordance with the New York Convention

Examining the violation of the right to lawful hearing; due consideration is given to the propensity of the legal systems within the framework of the Continental Law in respect of the classification of the subsidiary elements. In that regards, the features of arbitral proceedings are studied within the framework of the right to information, right to clarification and the right to be taken into consideration. In addition; the violation of the right to lawful hearing is compared to the breach of the rules of procedure governing the arbitral proceedings and the contradiction to the public order. As a matter of fact, hesitation might emerge in certain cases as to which of the mentioned restraints of enforcement should be referred. As a part of the discussion of the right to information; the procedure of information as well as the scope of information are also addressed. In this context; the matters of special nature in international arbitration with respect of the right to information are examined. As a part of the discussion of the right to clarification are addressed the facts, the claim and the legal reasons as well as the exercise of the right to evidence. In this context; the submission, evaluation and limitation of evidence in international and the discretionary power vested in arbitrators as to the evidence, to which reference may be made. As a part of the discussion of the exercise of the right to clarification; the right to apply for a hearing and waiver from the right to clarification are addressed. Finally; the recognition and enforcement of unreasoned arbitral decisions and the prohibition to make unexpected

Keywords:

The New York Convention, Violation of Due Process, Enforcement of International Arbitral Awards, Right to Information, Right to Clarification, Right to be Taken into Consideration.,

PDF

___

Akıncı, Ziya, Milletlerarası Ticarî Hakem Kararları ve Tenfizi, İzmir, 1994.
Alangoya, Yavuz, Medeni Usul Hukukunda Vakıaların ve Delillerin Toplanmasına İlişkin İlkeler, Ankara, 1979.
Alangoya, Yavuz, “Anayasanın Medeni Usul Hukukuna Etkisi”, MHB, S.1, 1981.
Alangoya, Yavuz/Yıldırım, Kamil/Deren-Yıldırım, Nevhis, Medenî Usul Hukuku Esasları, İstanbul, 2011.
Alyoshin, Oleg Y., “Enforcement of Foreign Arbitral Awards in Ukraine: To Be or Not to Be”, J. Int’l. Arb., S.22, 2005.
Ambrose, Clare, “English Arbitration Law 2000”, LMCLQ, 2001.
Arslan, Ramazan/Tanrıver, Süha, Yargı Örgütü Hukuku, Ankara, 2001.
Atalay, Esra, “Yargısal Temel Haklar”, Prof. Dr. Şükrü Saraçoğlu’na Armağan, İzmir, 1997.
Atalay, Oğuz, Medeni Usul Hukukunda Menfi Vakıaların İspatı, İzmir, 2001.
Atalay, Özcan, “Hakem-Bilirkişi Kavramı”, ABD, S.5, 1976.
Berger, Klaus P., International Economic Arbitration, Boston, 1993.
Berkin, Necmeddin M., Medeni Usul Hukuku Esasları, İstanbul, 1969.
Bilge, Necip/Önen, Ergun, Medeni Yargılama Hukuku Dersleri, Ankara, 1978.
Birsel, Mahmut Tevfik, “Milletlerarası Ticaret Odasının Uzlaştırma ve Tahkim Hükümlerine Göre Verilen Hakem Kararlarının 2675 sayılı Kanun Hükümleri
Dairesinde Tenfizi”, II. Tahkim Haftası – Yabancı Hakem Kararlarının Türkiye’de Tanınması ve Tenfizi, 1984.
Born, Gary B., International Commercial Arbitration, 2014.
Briner, R./von Sclsbrendorff, F., “Article 6 of the European Convention on Human Rights and Its Bearing Upon International Arbitration”, Law of International Business and Dispute Settlement in 21st Century – Liber Amicorum Karl – Heinz Böckstiegel, 2001.
Dahlberg, Hans/Öhrström, Maris, “Proper Notification: A Crucial Element of Arbitral Proceedings”, J. Int’l. Arb., S.25/5, 2010.
Dayınlarlı, Kemal, HUMK’ta Düzenlenen İhtiyari İç Tahkim, Ankara, 2004.
Demir-Gökyayla, Cemile, Milletlerarası Tahkimde Belge İbrazı, 2014.
Deren-Yıldırım, Nevhis, ”Hakem-Bilirkişi Sözleşmesinin Hukuki Mahiyeti ve Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesinin Vazgeçilmezliği”, İÜHFM, S.LIV, Doğanay, İsmail, Türk Ticaret Kanunu Şerhi, Ankara, 1990.
Ertekin, Erol/Karataş, İzzet, Uygulamada İhtiyari Tahkim ve Yabancı Hakem Kararlarının Tenfizi, Tanınması, Ankara, 1997.
Estavillo-Castro, Fernando, “Ethics in Arbitration”, Liber Amicorum for Bernardo Cremades, 2010.
Galic, Ales, “Arbitration and the Right to A Fair Trial: Constitutional Procedural Guarantees in Arbitration Proceedings”, Croat. Arbit. Yearb., S.7, 2000.
Geisinger, Elliott/Mazuranic, Alexandre, International Arbitration in Switzerland – A Handbook for Practitioners, 2013.
Gillies, Peter, “Enforcement of International Arbitrtion Awards – The New York Convention”, Int’l. T. Bus. L. R., S.9, 2004.
Gözübüyük, Şeref/Gölcüklü, Feyyaz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Ankara, 2004.
Harris, Bruce/Planterose, Rowan/Tecks, Jonathan, The Arbitration Act 1996: A Commentary, 2003.
Inoue, Osamu, “The Due Process Defence to Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards in United States Federal Courts: A Proposal for a Standard”, Am. Rev. Int’l. Arb., S.11, 2000.
İnceoğlu, Sibel, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkı, Kamu ve Özel Hukuk Alanlarında Ortak Yargısal Hak ve İlkeler, İstanbul, Jacot-Guillarmod, Olivier, “Rights Related to Good Administration of Justice”, The European System for the Protection of Human Rights, 1993.
Jaksic, Aleksandar, Arbitration and Human Rights, Berlin, 2002.
Jana, Andrés/Armer, Angie/Kranenberg, Johanna Klein, “Article V(1) (b)”, Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards: A Global Commentary on the New York Convention, 2010.
Junker, Joel R., “The Public Policy Defense to Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards”, Cal. W. Int’l. L. J., S.7, 1977.
Kaplan, Yavuz, Milletlerarası Tahkimde Usûle Aykırılık, Ankara, 2002.
Kendall, John/Freedman, Clive/Farrell, James, Expert Determination, Londra, Konuralp, Haluk, “Hakem-Bilirkişi Raporunun İptali Davası”, Sigorta Hukuku Dergisi, C.I, S.2, 1982.
Koral, Rabi, “Yabancı Hakem Kararlarının İcrası Hakkında Birleşmiş Milletler Konferansı ve 10 Haziran 1958 tarihli Sözleşme”, İÜHFM, C.XXIV, S.1-4’ten ayrı bası, 1961.
Kramer, Michael/Urbach, Guido E./Jenny, Reto M., “Equal Treatment in Multi- Party Arbitration and the Specific Issue of the Appointment of Arbitrators”, AAY, 2009.
Kurkela, Matti S./Turunen, Santtu, Due Process in International Commercial Arbitration, Oxford, 2010.
Kuru, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, İstanbul, 2001.
Kuru, Baki/Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder, Medenî Usul Hukuku, Ankara, Kühn, Wolfgang, “Current Issues on the Application of the New York Convention – A German Perspective”, J. Int’l. Arb., S.25/6, 2008.
Liebscher, Christoph, “Fair Trial and Challenge of Awards in International Arbitration”, Croat. Arbit. Yearb., S.6, 1999.
Liebscher, Christoph, The Healthy Award – Challenge in International Commercial Arbitration, 2003.
Martinez, Ramona, “Recognition and Enforcement of International Arbitral Awards under the United Nations Convention 1958: Refusal Provisions”, Int’l. Law., S.24, 1990.
Mercangöz, Ebru, “Yabancı Hakem Kararlarının Tenfizinde Savunma Haklarına Uyma Şartı”, GSÜHFD: Prof. Dr. Kemal Oğuzman’a Armağan, S.1, 2002.
Merkin, Robert, Arbitration Act 1996, Londra, 2000.
Nomer, Ergin, “Yabancı Hakem Kararlarının Tenfizinde Kamu Düzeni Müdahalesi (09.06.1999 tarihli Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı)”, MHB, C.19, S.1-2, 1999-2000.
Nomer, Ergin, Devletler Hususî Hukuku, İstanbul, 2013.
Özekes, Muhammet, Medeni Usul Hukukunda Hukukî Dinlenilme Hakkı, Ankara, 2003.
Öztekin-Gelgel, Günseli, “New York Konvansiyonu’na Göre Hakem Kararlarının Tenfizinde Yargıtay’ın Bazı Kararlarının Değerlendirilmesi”, MHB, C.22, 2002.
Pekcanıtez, Hakan, “Mukayeseli Hukukta Medeni Yargıda Verilen Kararlara Karşı Anayasa Şikâyeti”, Anayasa Yargısı Dergisi, C.12, 1995.
Pekcanıtez, Hakan, “Medeni Yargıda Adil Yargılanma”, İzBD, S.2, 1997.
Pekcanıtez, Hakan, “Hukuki Dinlenilme Hakkı”, Seyfullah Edis’e Armağan, İzmir, 2000.
Pekcanıtez, Hakan, “Tahkim Usûlü İle İlgili İptal Sebepleri”, XI. Milletlerarası Tahkim Semineri, 2014.
Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Özekes, Muhammet, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Hükümlerine Göre Medenî Usûl Hukuku, Ankara, 2012.
Petrochilos, Georgios C., Prodecural Law in International Arbitration, Oxford, Postacıoğlu, İlhan E., “Davanın ve Kaziyei Muhakemenin Unsuru Olarak Hukuki Sebep”, Recai Seçkin’e Armağan, Ankara, 1974.
Postacıoğlu, İlhan, Medeni Usul Hukuku Dersleri, İstanbul, 1975.
Roney, D.P./Muller, A.K., “The Arbitral Procedure”, International Arbitration in Switzerland: A Handbook for Practitioners, 2004.
Sachs, Klaus/Lörcher, Torsten, Arbitration in Germany – The Model Law in Practice, 2007.
Scherer, Maxi, “The New York Convention on the Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards: Violation of Due Process, Article V(1)(b)”, New York Convention – Commentary, Oxford, 2012.
Sebük, Tahir M., “Hakem, Hakem-Bilirkişi ve Kanunî Hakem Kararlarının Mukayesesi ve Tahkim Şartı”, IV. Ticaret ve Banka Hukuku Haftası, Ankara, Steindl, Barbara Helene, “Watch Out and Act – Recent Case Law on Due Process in Light of Austrian Law and the 1958 New York Convention”, J. Int’l. Arb., S.25/4, 2008.
Şanlı, Cemal, Milletlerarası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlık Çözüm Yolları, İstanbul, 2005.
Şit, Banu, Kurumsal Tahkim ve Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, An- kara, 2005.
Tanrıver, Süha, “Hukuk Yargısı (Medenî Yargı) Bağlamında Adil Yargılanma Hakkı”, TBB Dergisi, S.53, 2004.
Tanrıver, Süha, “Tabîî Hakim İlkesi ve Medenî Yargı”, TBB Dergisi, S.104, 2013.
Taşpınar, Sema, Medeni Yargılama Hukukunda İspat Sözleşmeleri, Ankara, Tercan, Erdal, Medeni Usul Hukukunda (Kesin Sürelerin Kaçırılması Halinde) Eski Hale İade – Hali Sabıka İrca, Ankara, 2006.
Toker, Ali Gümrah, “15 Kasım 1965 tarihli Hukukî veya Ticarî Konularda Adlî ve Gayri Adlî Belgelerin Yabancı Memleketlerde Tebliğine Dair Lahey Sözleşmesi
Uyarınca Tebligat Yapılması”, DEÜHFD, C.13, S.2, 2011.
Trappe, Johannes, “The Arbitration Proceedings – Fundamental Principles and Rights of the Parties”, J. Int’l. Arb., S.15/3, 1998.
Ulaş, Işıl, Uygulamalı Sigorta Hukuku – Mal ve Sorumluluk Sigortaları, Ankara, Ünal, Şeref, “Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası”, Avrupa (Cenev- re) – New York Sözleşmeleri ve Türk Tahkim Hukuku Sempozyumu, 1990.
Üstündağ, Saim, Medeni Yargılama Hukuku, C.I-II, İstanbul, 2000. van den Berg, Albert J., The New York Convention of 1958, Towards a Uniform
Judicial Interpretation, 1981. van den Berg, Albert J., “New York Convention of 1958 Consolidated
Commentary Cases Reported in Volumes XVII (1992) – XIX (1994)”, YCA, S.19, van den Berg, Albert J. /van Delden, R./Snijders, H.J., Netherlands Arbitration Law, 1993. van Dijk, Pieter/van Hoof, G.J.H., Theory and Practice of European Convention on Human Rights, Lahey, 1998.
Verbist, Herman, “Challenges on Ground of Due Process Pursuant to Article V(1)(b) of the New York Convention”, Enforcement of Arbitral Agreements and International Arbitral Awards: The New York Convention 1958 in Practice, Londra, 2007.
Wheeless, Elise P., “Article V(1)(b) of the New York Convention”, Emory Int’l. L. R., S.7, 1993.
Yeğengil, Rasih, Tahkim (L’Arbitrage), İstanbul, 1974.
Yeşilırmak, Ali, “Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolu Olarak Hakem-Bilirkişilik”, DEÜHFD, C.11, Özel Sayı, 2009.
Yeşilırmak, Ali, Türkiye’de Ticari Hayatın ve Yatırım Ortamının İyileştirilmesi İçin Uyuşmazlıkların Etkin Çözümünde Doğrudan Görüşme, Arabuluculuk, Hakem – Bilirkişilik ve Tahkim: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, İstanbul, 2011.
Yeşilova, Bilgehan, Milletlerarası Ticari Tahkimde Nihai Karardan Önce Mahkemelerin Yardımı ve Denetimi, İzmir, 2008.
Yıldırım, Mehmet Kamil, Medeni Usul Hukukunda Delillerin Değerlendirilmesi, İstanbul, 1990.