İstinaî sürenin nisbî süreye etkisi

Haksız fiillerde tazminat talebinin zamanaşımına uğrayacağı süre iki ve on yıl olarak düzenlenmiştir. İki yıllık nisbî süre zararın ve tazminattan sorumlu olacak kişinin öğrenilmesinden itibaren, on yıllık mutlak süre ise fiilin gerçekleştiği zaman başlayacaktır. Haksız fiilin aynı zamanda suç niteliği taşıması hâlinde bu suça ilişkin dava zamanaşımına bakılacak ve bu süre daha uzun ise istisnaî süre olarak uygulanacaktır. Cezaya ilişkin dava zamanaşımı süresinin on yıldan uzun olması hâlinde bu süre on yılın yerine geçer, iki yıllık süre ise ortadan kalkar. Başka bir deyişle zarar gören bu süre içinde tazminat talebini her daim ileri sürme hakkına sahip olur. İstisnaî sürenin on yıldan kısa olmakla birlikte iki yıldan uzun olması durumunda ise istisnaî süre sona ermeden nisbî süre başlamaz. İstisnaî sürenin başlaması ve işleyişi ilişkin olduğu ceza hukukunun ilke ve kurallarına göre olur. İstisnaî süre sadece haksız fiil failine değil failin mirasçılarına ve bu fiil nedeniyle sorumluluğu ortaya çıkan üçüncü kişilere de uygulanır.

The effect of exceptional period to relative period

Statute of limitation for the compensation requests arising from torts is regulated as two year and ten year periods. Two year period begins from the date on which the damage and liable person for damage are learnt by the claimant, ten year period begins as of the incurrence of the tort. In case the tort also constitutes a crime, statute of limitation of this crime will be applied and if it is longer, it will be applied as exceptional time period. In case statute of limitation related to crime is longer than ten years, this statute of limitation subrogates the ten year period; the two year period will be unenforceable. In other words, the damaged person will have the right to request compensation in this longer period. In case this exceptional period of time is shorter than ten years but longer than two years, two year period will begin as of the expiry of exceptional period.Exceptional period begins and is enforced as per principles and rules of criminal law that the period is related to. The exceptional period is not only applicable for the tort feasor but also for the inheritors of the tort feasor and other liable third parties.

PDF

___

Albayrak, Mustafa: Bilimsel Görüşler, Yargıtay CGK ve Ceza Daireleri Kararları Işığında, Notlu – Atıflı – Uygulamalı, Türk Ceza Kanunu, B. 11, Ankara 2013.
Antalya, O. Gökhan: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. I, İstanbul 2012.
Artuk, Mehmet Emin/Gökcen, Ahmet/Yenidünya, A. Caner: Ceza Hukuku Genel Hükümler, B. 7, Ankara 2013.
Berki, Şakir: Borçlar Hukuku, B. 3, Ankara 1962.
Bilgen, Mahmut: Özel Hukukta Zamanaşımı, B. 2, Ankara 2010.
Demirbaş, Timur: “Af Tartışmaları ve 4616 sayılı _____23 Nisan 1999 Tarihine Kadar İşlenen Suçlardan Dolayı Şartla Salıverilmeye Dava ve Cezaların Ertelenmesine Dair Kanun>”, s. 78 – 98: _____http://www.anayasa.gov.tr/files/pdf/ anayasa_yargisi/anyarg18/ DEMIRBAS.PDF>, (9.8.2013).
Deschenaux, Henri/Tercıer, Pierre: Sorumluluk Hukuku, Çev. Salim Özdemir, Ankara 1983.
Dursun, Hasan: “Af Kavramına Genel Bir Bakış”, TBB Dergisi, S. 85, 2009, s. 373 – 402.
Edis, Seyfullah: Medenî Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, B. 6, Ankara 1997.
Erdem, Mehmet: Özel Hukukta Zamanaşımı, İstanbul 2010.
Eren, Fikret: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununa Göre Hazırlanmış Borçlar Hukuku Genel Hükümler, B. 14, Ankara 2012.
Gauch, Peter: “Verjährungsunsicherheit Ein Beitrag zur Verjährung privatrechtlicher Forderungen”, Soziale Sicherheit – Soziale Unsicherheit, Festschrift für Erwin Murer zum 65. Geburstag, Bern 2010, s. 239 – 249: _____http://www.unifr.ch/zrhr/assets/files/Documents/Publikationen/Gauch/Verjhr ungsunsicherheit_Beitrag_FS_Murer.pdf>, (10.8.2013).
Gözler, Kemal: “Karşılaştırmalı Anayasa Hukukunda Af Yetkisi”, s. 298 – 329: _____http://www.anayasa.gov.tr/files/pdf/anayasa_yargisi/anyarg18/GOZLER.PDF >, (9.8.2013).
Honsell, Heinrich/Vogt, Nedim Peter/Wıegand, Wolfgang: Basler Kommentar Obligationenrecht I Art. 1-529 OR, B. 5, Basel 2011.
İçel, Kayıhan/ Sokullu-Akıncı, Füsun/ Özgenç, İzzet/ Sözüer, Adem/ Mahmutoğlu, Fatih Selami/Ünver, Yener: Yaptırım Teorisi, 3. Kitap, B. 2, İstanbul, 2000.
Kılıçoğlu, Ahmet M.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler (Yeni Borçlar Kanunu’na Göre Hazırlanmış), B. 17, Ankara 2013.
Kocayusufpaşaoğlu, Necip: Borçlar Hukukuna Giriş, Hukukî İşlem, Sözleşme, C. I, B. 5, İstanbul 2010.
Nomer, Halûk N.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, B. 12, İstanbul 2012.
Oğuzman, M. Kemal/Öz, M. Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. I, B. 10, İstanbul 2013.
Oğuzman, M. Kemal/Öz, M. Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. II, B. 10, İstanbul 2013.
Olgaç, Senai: Kazaî ve İlmî İçtihatlarla Türk Borçlar Kanunu, C. I, Ankara 1976.
Özgenç, İzzet: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, B. 8, Ankara 2013.
Reisoğlu, Safa: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, B. 23, İstanbul 2012.
Tandoğan, Halûk: Türk Mes’uliyet Hukuku, Ankara 1961.
Tekinay, Selahattin Sulhi/Akman, Sermet/Burcuoğlu, Haluk/Altop, Atilla: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, B. 7, İstanbul 1993.
Toroslu, Nevzat/Feyzioğlu, Metin: Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara 2012. von Tuhr, Andreas: Borçlar Hukuku, Çev. Cevat EDEGE, C. I – II, B. 2, Ankara 1983.
Tutumlu, Mehmet Akif: Türk Borçlar Hukukunda Zamanaşımı ve Uygulaması, B. 4, Ankara 2008.