Osman Nuri Ergin: Hayatı, şahsiyeti ve eserleri (1883-1961)

Türkiye’de çağdaş belediyecilik çalışmalarını başlatan, Osmanlı-Türk şehircilik ve belediyecilik tarihinin güncel işleyişini ülkemizde ilk defa bilimsel olarak inceleyip nitelikli eserlere dönüştüren Osman Nuri Ergin, belediyeciliğin, şehir tarihçiliğinin, eğitim tarihi çalışmalarının ilk mimarlarındandır. Osman Nuri Ergin’in bu alanda bilinen en önemli eseri, Mecelle-i Umûr-ı Belediyye adlı çalışmasıdır. Türkiye belediyecilik tarihi ve belediye uygulamalarıyla ilgili olan bu çalışma, İstanbul şehir tarihçiliği açısından da ana kaynakların başında gelmektedir. Başta İstanbul Büyükşehir Belediyesi olmak üzere, diğer belediyelerimiz de bu eserin ortaya koymuş olduğu temel esaslar üzerine çalışmaktadır. Osman Nuri Ergin, II. Abdülhamid, II. Meşrutiyet, I. Dünya Savaşı ve Cumhuriyet dönemlerinde devlet memurluğunda bulunmuş, her dönemde toplumun maruz kaldığı serbest ve mecburi kültür değişimlerinin bizzat içinde bulunmuştur. Bu kültür değişimleri sırasında toplumun kendi kültürünün hızla kaybolduğunu gören Osman Nuri Ergin, çevresindeki bir grup münevverle birlikte bir köprü vazifesi görerek Osmanlı bilgi ve kültürünü tasavvufi ahlakla birlikte yeni nesillere aktarmak için çalışmıştır. Bu sebeple farklı bilim dallarında eserler kaleme almıştır. Ömrünün son dönemlerinde tasavvuf, dilbilim, biyografi, edebiyat, sanat tarihi gibi alanlarda eserler telif etmesine rağmen, bu eserlerin bir kısmını yayımlayamadan vefat etmiştir. Osman Nuri Ergin’in üzerine yapılan bu çalışmada, hayatı, şahsiyeti ve eserleri üzerine bilgi verildikten sonra yayımlanan ve yayımlanmayan eserleri incelenerek makalenin sonunda geniş bir bibliyografya verilecektir.

Osman Nuri Ergin: His life, character and works (1883-1961)

Osman Nuri Ergin was the initiator of the studies regarding modern municipalities’ studies and gave so many qualified books related to Ottoman-Turkish urbanism and municipalities’ studies scientifically. He was also the first scholar who was one of the architectures of municipalities’ studies and history of urbanism and education. His best known book in this field called Mecelle-i Umûr-ı Belediyye. The book is one of the main sources for the history of urbanism, especially for the history of İstanbul. İstanbul Metropolitan Municipality and other metropolitan cities of Turkey function on the bases of what he declared. Since he worked as an officer for the government during the World War I, the time of Abdulhamid II and at the time of the young Republic, he was one of the figures who know the cultural and social changes in Turkish society. During this cultural transformation, he played a role of bridge in between Ottoman culture and modern day Turkey with the help of some enlightened scholars. He had so many attempts to transform Ottoman Sufi culture to the next generations. To reach this goal, he wrote so many valuable books. Although he wrote books in the fields such as Sufi order, grammar, history of arts, literature, he was not able to publish all of his works in his life. In this study on Osman Nuri Ergin, I will focus on his life, personality, and books. Then, I will give a list of his published an unpublished books at the very end of this study.

___

  • “Allah’ın Kulu ve Resulü Muhammed (Yeni Eserler)”, Yeni Sebilürreşad, 1950, c. IV, sy. 89, s. 217-218.
  • “Amelî Hayat Mektepleri”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1931, c. VII, sy. 80, ilave.
  • “Artık Sükût Etmeyeceğiz”, Sebilürreşad, 1329, c. X, sy. 243, s. 147-148.
  • “Artık Yetişir (Manzum)”, Sırat-ı Müstakim, 1327, c. VII, sy. 175, s. 300-301.
  • “Artık Yetişir (Manzum)”, Sırat-ı Müstakim, 1327, c. VII, sy. 177, s. 329-330.
  • “Asırlar Boyunca İmparatorluğu İdare Eden Bâb-ı Âli”, Tarih Dünyası Dergisi, 1950, c. I, sy. 9, s. 386-390.
  • “Bahailerin İçyüzü”, Yeni Sebilürreşad, 1955, c. IX, sy. 203, s. 40-42.
  • “Bahailerin İçyüzü (Sapık Fırkalar -1)”, Yeni Sebilürreşad, 1955, c. IX, sy. 204, s. 52-54.
  • “Bahailerin İçyüzü (Sapık Fırkalar -2)”, Yeni Sebilürreşad, 1955, c. IX, sy. 205, s. 75-78.
  • “Bahailerin İçyüzü (Sapık Fırkalar -3)”, Yeni Sebilürreşad, 1955, c. IX, sy. 206, s. 89-91.
  • “Bahailerin İçyüzü (Sapık Fırkalar -4)”, Yeni Sebilürreşad, 1955, c. IX, sy. 207, s. 104-106.
  • “Bahailerin İçyüzü (Sapık Fırkalar -5)”, Yeni Sebilürreşad, 1955, c. IX, sy. 208, s. 117-119.
  • “Belediyecilik”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1936, c. VIII, sy. 137-138, s. 129- 150.
  • “Belediyeler kongresi”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1925, c. I, sy. 8, s. 193.
  • “Belediye Tembih ve Yasaklarının Şekilleri”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1932, c. VIII, sy. 90, s. 199-206.
  • “Belediye Tembih ve Yasaklarının Şekilleri”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1932, c. VIII, sy. 91, s. 265-270.
  • “Belediye teşkilatı karşısında iki lüzumsuz müessese (evkâf)”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1929, c. V, sy. 59, s. 65-70.
  • “Beynelmilel Şehirler Birliği’nin IV. Belediye Kongresi: Sevil Belediye Kongresi”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1929, c. V, sy. 61, s. 17-24.
  • “Sevil Kongresi”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1929, c. VI, sy. 62, s. 64.
  • “Beynelmilel Şehirler Birliği’nin IV. Belediye Kongresi: Sevil Belediye Kongresi”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1930, c. VI, sy. 69, s. 333-338.
  • “Beynelmilel Şehirler Birliği’nin IV. Belediye Kongresi: Sevil Belediye Kongresi”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1930, c. VII, sy. 74, s. 57-67.
  • “Beynelmilel Şehirler Birliği’nin IV. Belediye Kongresi: Sevil Belediye Kongresi”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1930, c. VII, sy. 75, s. 121-128.
  • “Beynelmilel Şehirler Birliği’nin IV. Belediye Kongresi: Sevil Belediye Kongresi”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1931, c. VII, sy. 77, s. 193-201.
  • “Beynelmilel Şehirler Birliği’nin IV. Belediye Kongresi: Sevil Belediye Kongresi”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1931, c. VII, sy. 79, s. 296-300.
  • “Beynelmilel Şehirler Birliği’nin IV. Belediye Kongresi: Sevil Belediye Kongresi”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1932, c. VIII, sy. 89, s. 149-163.
  • “Beynelmilel Şehirler Birliği’nin IV. Belediye Kongresi: Sevil Belediye Kongresi”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1932, c. VIII, sy. 92, s. 308-313.
  • “Beynelmilel Şehirler Birliği’nin IV. Belediye Kongresi: Sevil Belediye Kongresi”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1932, c. VIII, sy. 95, s. 476-482.
  • “Bir Efsanenin İçyüzü Cibali - Cebe Ali”, Tarih Dünyası Dergisi, 1950, Fatih Özel Sayısı, s. 19-21.
  • “Bir izah”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1926, c. II, sy. 21, s. 309.
  • “Bir mülahaza: Türkiye belediyeleri niçin ilmî istatistik cetvelleri tertip edemiyorlar?”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1926, c. II, sy. 22, s. 386.
  • “Bizans Saraylarından Kalma Mozaikler”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1935, c. VIII, sy. 127-128, s. 375-377.
  • “Boğaziçi ve Şirket-i Hayriye”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1926, c. II, sy. 23, s. 466
  • “Cumhuriyet ve İstanbul Mahallî İdaresi”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1933, sy. 109-110.
  • “Dr. Rıfat Osman Bey”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1930, c. VI, sy. 71- 72, s. 416.
  • “Dünkü ve Bugünkü İstanbul - I”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1933, c. VII, sy. 112-113, s. 237-247.
  • “Dünkü ve Bugünkü İstanbul - II”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1934, c. VII, sy. 115-116- 117, s. 353-375. (Mütercim: Kemal Ragıp müstear ismini kullanmıştır.)
  • “Garp Belediyelerinin Muhtelif Şekilleri”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1932, c. VIII, sy. 97, s. 550-565.
  • “Geçmiş Zamanlarda Hükümet ve Belediye, Kadın Kıyafetleri ile Nasıl Meşgul Olurdu”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1934, c. VII, sy. 123-124, s. 158-163.
  • “Haliç’te köprüler”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1928, c. V, sy. 51, s. 166- 168.
  • “İhtisap ağası Hüseyin Bey”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1927, c. IV, sy. 39, s. 134.
  • “İlk gazete”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1928, c. IV, sy. 41, s. 276-280.
  • “İstanbul beldesinin yedi senelik icrâât ve i‘mârâtı”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1928, c. IV, sy. 45, s. 517.
  • “İstanbul Belediyesi ile Şubelerinin ve Nahiyelerinin Hudutları”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1930, c. VII, sy. 76, s. 151-166.
  • “İstanbul’da Belediye Şubeleri ile Kaza ve Nahiye Teşkilatı”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1930, c. VII, sy. 76, s. 149-151.
  • “İstanbul’da bir krematoryum tesisi hakkında mütalaa”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1927, c. III, sy. 33, s. 517.
  • Ligeti Akademiai Kiado Budapest “İstanbul’da İlk Belediye Hastanesi”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1934, c. VII, sy. 121- 122, s. 71-75.
  • “İstanbul’da kadastro tatbikatı”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1925, c. I, sy. 11, s. 322-337.
  • “İstanbul’daki anonim şirketler karşısında şehrin hakkı ve vazifesi”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1926, c. III, sy. 27, s. 129-132.
  • “İstanbul’da mahalle mıntıka ve daire taksimatı”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1928, c. IV, sy. 43, s. 404-415.
  • “İstanbul’da mahalle mıntıka ve daire taksimatı”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1928, c. IV, sy. 45, s. 559-573.
  • “İstanbul’da mahalle mıntıka ve daire taksimatı”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1928, c. IV, sy. 48, s. 750-760.
  • “İstanbul’da vesâit-i nakliye şirket ve idareleri tarifeleri ve taşıdıkları yolcu adedi”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1925, c. I, sy. 10, s. 273-296.
  • “İstanbul itfaiyesi tarihçesi”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1928, c. V, sy. 51, s. 140- 65.
  • “İstanbul’un bir senelik et sarfiyatı ve Karaağaç mezbahası”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1924, c. I, sy. 3, s. 65.
  • “İstanbul’un Eski Adları”, Tarih Dünyası Dergisi, 1950, c. I, sy. 7, s. 292-296 ve 304.
  • “İstanbul’un Fethinden Sonra Şehir Nasıl İmar ve İskan Edildi?”, Resimli Tarih Mecmuası, c. IV, s. 2352.
  • “İstanbul’un iâşesi: ekmek işleri”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1924, c. I, sy. 1, s. 4. Ligeti Akademiai Kiado Budapest
  • “İstanbul’un iaşesi: ekmek işleri”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1926, c. II, sy. 21, s. 311.
  • “İstanbul’un mahrûkâtı”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1924, c. I, sy. 3, s. 33.
  • “İstanbul’un nüfusu”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1925, c. I, sy. 6, s. 130- 137.
  • “İstanbul’un nüfusu”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1925, c. I, sy. 7, s. 161- 171.
  • “İstanbul’un nüfusu”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1925, c. I, sy. 9, s. 225.
  • “İstanbul Vali ve Şehreminleri”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1933, c. VII, sy. 109-110, s. 116-118.
  • Ligeti Akademiai Kiado Budapest “Kadılarla Evkafın Belediye ile Münasebetleri”, İstanbul Belediye Mecmuası, 1932, c. IX, sy. 98, s. 598-604.
  • “Mekatib-i İbtidaiye Muallimlerinin İnzar-ı Hamiyetine”, Sebilürreşad, 1335, c. 16, sy. 393, s. 41-42.
  • “Merkezi istatistik müdîr-i umûmîsi Mösyö Kamil Jakar ve terceme-i hâli”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1927, c. III, sy. 34, s. 598.
  • “Numerotaj hakkında rapor”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1927, c. III, sy. 36.
  • “On senelik vefeyât istatistiği”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1926, c. III, sy. 27, s. 179.
  • “Sevil Kongresi”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1929, c. VI, sy. 63-64, s. 149.
  • “Sevil Kongresi”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1930, c. VI, sy. 67, s. 255- 266.Ligeti Akademiai Kiado Budapest
  • “Sevil Kongresi”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1930, c. VI, sy. 71-72, s. 433.
  • “Seyyah-ı Şehîr Abdürreşid İbrahim Efendi’ye Açık Mektup”, Sırat-ı Müstakim, 1327, c. VII, sy. 168, s. 186.
  • “Sokak levhalarıyla bina numaraları hakkında rapor”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1927, c. III, sy. 35, s. 676.
  • “Şehremaneti ve Şehreminleri”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1930, c. VI, sy. 71-72, s. 387.
  • “Şehremini Server Paşa”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1928, c. IV, sy. 40, s. 197-205.
  • “Şehreminleri”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1925, c. I, sy. 5, s. 113-122.
  • “(TIB) ile (TEB) ve (Yılan amblemi) ile (YILAN) totemi arasında münasebet var mıdır?”, Türk Tıp Tarihi Arşivi, 1935, c. I, sy. 1, s. 63-71.
  • “Türkiye Belediyeleri”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1930, c. VI, sy. 68, s. 289-306.
  • “Türkiye’de Dikilen İlk Heykel”, Tarih Dünyası Dergisi, 1950, c. I, sy. 14, s. 586-590.
  • “Türkiye’de evlenme işleri”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1926, c. III, sy. 25, s. 630- 634.
  • “Türkiye’de Nüfus İşleri”, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1926, c. III, sy. 28, s. 225-227.
  • “Yabancı Gözü ile İstanbul”, (Mütercim: Kemal Ragıp müstear ismini kullanmıştır), İstanbul Belediye Mecmuası, 1935, c. VIII, sy. 127-128, s. 359- 366.
  • “Yabancı Gözü ile İstanbul”, (Mütercim: Kemal Ragıp müstear ismini kullanmıştır. İstanbul Belediye Mecmuası, 1936, c. VIII, sy. 137-138, s. 120- 128.
  • Osman Ergin, Çingene Çeyizi Gösterisi, Türk Folklor Araştırmaları, sayı.118, s.1903-1905, İstanbul 1959
  • Belediyelerin kaza hakkı” Hukuk Gazetesi 31 Birinci Teşrin 1934 sene:1 no:6, s.7-9
  • “Belediyelerin kaza hakkı” Hukuk Gazetesi 31 Birinci Teşrin 1935 sene:1 no:7, s.7-9 (Bu iki yazı dergide Fransızcada yayınlanmıştır.) İstanbul Ansiklopedisi’ndeki Maddeleri
  • Reşat Ekrem Koçu tarafından neşr edilen İstanbul Ansiklopedinde Osman Nuri Ergin vefatına kadar maddeler yazmıştır.
  • “Askeri Mektebler” c.2, s.1109-1111
  • “Aşiret Mektebi Hümayunu” c.3, s.1157-1161
  • “Cemiyeti Tedrisiyei İslamiye” c.7, s.3484-3485
  • “Cemiyeti Terbiyei İslamiye” c.7, s. 3485
  • “Cemiyeti Tıbbiyei Şahane” c.7, s. 3485 ( Maarif Tarihi’nden alıntı)
  • “Darülhadis” c.8, s. 4246-4247
  • “Darülhayri Ali” c.8, s. 4247-48
  • “Darül Hikmetül İslamiye” c.8, s. 4248-4249
  • “Darülirfan” c.8, s. 4249
  • “Darülkurra” c.8, s. 4249
  • “Darülmaarif” c.8, s. 4249-4250
  • “Darülmesnevi” c.8, s. 4250-4251
  • “Darüttahsil” c.8, s. 4266
  • “Darüttalim” c.8, s. 4267-4268
  • “Darüttedris” c.8, s. 4268-4269
  • “Dolbağçe Gazhanesi” c.9, s.4674
  • “Duacı” c.9, s.4742
  • “Dua Meydanı” c.9, s.4742
  • “Efendi Kapusu ” c.9, s.4944
  • “Efendi Efendi (Prusyalı) ” c.9, s.5063-5064
  • “Encümeni Teftiş ve Muayne” c.9, s.5113
  • “Esnaf, İstanbul Esnafı/ İstanbul’un eski Müslüman Türk Esnafca Makbul Ahlak” c.10,s.5318-5320
  • AKTAŞ, Serap: Ahmed Safi Bey’in Sefineü’s-Sâfî’si, İstanbul: Marmara Üniveristesi SBE Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı Tasavvuf Bilim Dalı, İstanbul 1999.Ligeti Akademiai Kiado Budapest
  • BAYRAKTAR, Nail, Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Yazma Kitapları Listesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphane ve Müzeler Yayınları, İstanbul 1989.
  • BOLAY, Süleyman Hayri, “İsmail Fenni Ertuğrul”, Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi, c.23, s.98-100.
  • DURUSOY, M. Orhan. Osman Ergin Bibliyografyası, Tıp ve İlim Tarihimizden Portreler, İstanbul Üniversitesi Tıp Tarihi Araştırmaları Enstitüsü, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul 1958.
  • DURUSOY, M. Orhan: İstanbul Belediye Kütüphanesi Alfabetik Katalogu Osman Ergin Kitapları (Arapça Ve Farsça Basma Eserler), İstanbul Belediye Kütüphanesi, İstanbul 1953.
  • ERGİN, Osman Nuri, Ahmed Safi, Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Bölümü Katalog No: OE_Yz_00332
  • ERGİN, Osman Nuri, Atatürk ve Mücadeleleri, Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Bölümü Katalog No: OE_Yz_001852
  • ERGİN, Osman Nuri, Amerika’dan Sorulan Suallere Cevaplar, Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Bölümü no: OE_YZ_001650
  • ERGİN, Osman, Dr. A.Süheyl Ünver Bibliyografyası, İstanbul Üniversitesi Tıp Tarihi Enstitüsü, Milli Mecmua Basımevi, İstanbul 1941,
  • ERGİN, Osman, Dr. A.Süheyl Ünver Bibliyografyası, İstanbul Üniversitesi Tıp Tarihi Enstitüsü, Sultanahmet Erkek Sanat Enstitüsü Matbaacılık Bölümü, İstanbul 1952.
  • ERGİN, Osman Nuri, Bahaîlik Hakkında Rapor, Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Bölümü Katalog No: OE_Yz_001848
  • ERGİN, Osman, Balıkesirli Abdülaziz Mecdî Divanı, Gün Basımevi, İstanbul 1945.
  • ERGİN, Osman, Balıkesirli Abdülaziz Mecdî Tolun, Hayatı ve Şahsiyeti, İstanbul, Kenan Matbaası, İstanbul 1942.
  • ERGİN, Osman Nuri, Beledi Bilgiler, Hamit Bey Matbaası, İstanbul 1932.
  • ERGİN, Osman Nuri, Belediye Kanunu Fihristi, İstanbul Belediye Matbaası, İstanbul 1931.
  • ERGİN, Osman Nuri, Belediye Vergi ve Resimleri Kanunu, Talimat ve Tarifeleri, İstanbul Şehremâneti Matbaası, 1924.
  • ERGİN, Osman Nuri, Cumhuriyet ve İstanbul Mahallî İdaresi, İstanbul, Matbaacılık ve Neşriyat Türk Anonim Şirketi, İstanbul 1933.
  • ERGİN, Osman Nuri, Fatih İmareti Vakfiyesi, İstanbul Belediye Matbaası, İstanbul 1946. Ligeti Akademiai Kiado Budapest
  • ERGİN, Osman: Fatih’in Hoşgörülüğü, Dünya Matbaası, İstanbul 1953.
  • ERGİN,Osman Nuri, Mehmed Hayati, Evrâk-ı Atikanın Sûret-i Tasfiyesine Dâ’ir Râpor, Dersaadet, Matbaa-ı Arşak Garoyan- Bab-ı Ali Caddesi 1332.
  • ERGİN, Osman Nuri: haz.Ahmet Nezihi Galtekin : İstanbul Şehreminleri, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, İstanbul 1996.
  • ERGİN, Osman Nuri: Hicaz Demiryolu, Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Bölümü Katalog No: OE_Yz_001954
  • ERGİN, Osman, İbni Sina Bibliografyası, İstanbul Üniversitesi Tıp Tarihi Enstitüsü, Osman Yalçın Matbaası, İstanbul 1956.
  • ERGİN, Osman Nuri, İstanbul Kütüphanelerindeki Yazma Ve Basma Tasavvuf Kitapları Fihristi, Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Bölümü Katalog No: OE_Yz_001851
  • ERGİN, Osman Nuri: İstanbul Şehir Rehberi, İstanbul 1934.
  • ERGİN, Osman Nuri, İstanbul Şehir Rehberi, yayın yönetmeni Ahmet Kal’a İstanbul, Büyükşehir Belediyesi, İstanbul Araştırmaları Merkezi, 1998.
  • ERGİN, Osman Nuri, İstanbul Kütüphanelerindeki Yazma ve Basma Tasavvuf Kitapları Fihristi, Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Bölümü Katalog No: OE_Yz_001851.
  • ERGİN, Osman Nuri, İstanbul’un Sokak ve Cadde Adları, Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Bölümü Katalog No: OE_Yz_001850
  • ERGİN, Osman: İstanbul Tıp Mektepleri, Enstitüleri, Cemiyetleri, İstanbul Tıp Tarihi Enstitüsü sayı:17, İstanbul Osmanbey Matbaası.
  • ERGİN, Osman, İstanbul’da İmar ve İskân Hareketleri, İstanbul: İstanbul Eminönü Halkevi Dil, Tarih ve Edebiyat Şubesi Neşriyatı VI, Bühaneddin Matbaası, İstanbul 1938.
  • ERGİN, Osman Nuri, İslâm’da Temellük ve Tasarruf Hakkının Dokunulmazlığı, Yeni Cezaevi Matbaası, Ankara 1949.
  • ERGİN, Osman Nuri, Galata Mecmuası, Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Bölümü Katalog No: OE_Yz_001694
  • ERGİN, Osman Nuri, Küçük Mecelle-i Umur-ı Belediyye, İstanbul, Evkaf-ı İslamiye Matbaası, 1924.
  • ERGİN, Osman Nuri, Mecmua-ı Edebiye ve Tasavvuf, Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Bölümü Katalog No: OE_Yz_001577
  • ERGİN, Osman Nuri, Mecmua-ı Tasavvuf, Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Bölümü Katalog No: OE_Yz_00674
  • ERGİN, Osman Nuri, Mecmua-ı Tasavvuf, Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Bölümü Katalog No: OE_Yz_001090
  • ERGİN, Osman Nuri, Muhyiddîn İbn Arabî’nin Eserleri, Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Bölümü Katalog No: OE_Yz_001855
  • ERGİN, Osman Nuri, Sefinetü’s-sâfî, Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Bölümü Katalog No: OE_Yz_00370
  • ERGİN, Osman Nuri, Mecelle-i Umur-ı Belediyye, Evamir ve Mukarrerat-ı Belediye, Dersaâdet Arşak Garoyan Matbaası, 1335 c. 5.
  • ERGİN, Osman Nuri, Mecelle-i Umur-ı Belediyye, İmtiyazat ve Mukavelat-ı Belediye, Dersaâdet, Arşak Garoyan Matbaası, 1330 c.3.
  • ERGİN, Osman Nuri, Mecelle-i Umur-ı Belediyye, Kavanin, Nizamat ve Talimat-ı Belediye, Dersaâdet, Arşak Garoyan Matbaası, 1330 c.2.
  • ERGİN, Osman Nuri, Mecelle-i Umur-ı Belediyye, Kavanin, Nizamat ve Talimat-ı Sıhhiye-i Belediye, Dersaâdet, Arşak Garoyan Matbaası, 1331. c.4.
  • ERGİN, Osman Nuri, Mecelle-i Umur-ı Belediyye, Tarih-i Teşkilat-ı Belediye, Dersaâdet, Arşak Garoyan Matbaası, 1330. c.1.
  • ERGİN, Osman Nuri, Mecelle-i Umur-ı Belediyye, Yayın Yönetmeni, Cengiz Özdemir, Yayın Danışmanı Azmi Özcan, Tufan Buzpınar, İstanbul, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yayınları, İstanbul 1995.
  • ERGİN, Osman Nuri, Mecelle-i Umur-ı Belediyye, Yayın Yönetmeni, Cengiz Özdemir, Yayın Danışmanı: Azmi Özcan, Tufan Buzpınar, İstanbul, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yayınları, 1995 c.1.
  • ERGİN, Osman Nuri, v.d., Darüşşafaka Türkiye’de İlk Halk Mektebi (Darüşşafaka Nasıl Doğdu, Ne Hizmetler Etti, Nasıl Yaşıyor), İstanbul, Evkaf-ı İslamiye Matbaası, s.210.
  • ERGİN, Osman Nuri, Mehmed İzzet, Mehmed Esad, Ali Kâmi, 1349/1930, Haz. Mehmet Kanar; Darüşşafaka Türkiye’de İlk Halk Mektebi (Darüşşafaka Nasıl Doğdu, Ne Hizmetler Etti, Nasıl Yaşıyor), Darüşşafakalılar Derneği, İstanbul 2000.
  • ERGİN, Osman, Söğütlü Tahir, Baltacıgil Asım, Dârüşşafaka’nın Emlâk ve Akarları, Zafer Basımevi, İstanbul 1951.
  • ERGİN, Osman Nuri, Muhtasar Mecelle-i Umur-ı Belediye, haz. Müslüm Yılmaz, Marmara Belediyeler Birliği Yayınları, İstanbul 2012.
  • ERGİN, Osman Nuri, Muhtasar Mecelle-i Umur-ı Belediyye, İstanbul, Bahriyye Matbaası, Dersaâdet 1923.
  • ERGİN, Osman Nuri, Müessesât-ı Hayriyye-i Sıhhiyye Müdîriyeti, İstanbul, Matbaa-ı Arşak Garoyan Matbaası, Dersaâdet 1911.
  • ERGİN, Osman, Muallim M.Cevdet’in Hayatı, Eserleri ve Kütüphanesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü, İstanbul 2005.
  • ERGİN, Osman: Muallim M.Cevdet’in Hayatı, Eserleri ve Kütüphanesi, Bozkurt Basımevi, İstanbul 1937.
  • ERGİN, Osman Nuri, Sefinetü’s-sâfî, Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Bölümü Katalog No: OE_Yz_00332
  • ERGİN, Osman Nuri: Sohbetname, Fatih Sertürbedarı Ahmed Amiş Efendi (k.s) Hazretlerinden ve Abdülaziz Mecdi Tolun Bey’den Şeçme Hatıralar ve Rivayetler, Haz. Erdem Memişoğlu, Ankara 2004.
  • ERGİN, Osman Nuri, Türk İmar Tarihinde Vakıflar, Belediyeler, Patrikhaneler, Siyasi İstanbul İlimler Mecmuası Yayını, 1944
  • ERGİN, Osman Nuri, Türk İmar Tarihinde Vakıflar, Belediyeler, Patrikhaneler, İstanbul, Türkiye Basımevi, İstanbul, 1944.
  • ERGİN, Osman Nuri, Türk Şehirlerinde İmaret Sistemi, İstanbul, Cumhuriyet Matbaası, İstanbul 1939.
  • ERGİN, Osman, Türkiye’de Şehirciliğin Tarihi İnkişafı, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi İktisat ve İctimaiyat Enstitüsü Neşriyatı:3, Cumhuriyet Gazete ve Matbaası, İstanbul 1936.
  • ERGİN, Osman Nuri, Türk Maarif Tarihi, İstanbul, Eser Matbaası, İstanbul 1977.
  • ERGUN, Siraceddin, Darüşşafaka Türkiye’de İlk Halk Mektebi, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul 1948.
  • ERTUĞRUL, İsmail Fenni, Hakikat Nurları,ve Basım İşleri A.Ş, İstanbul 1949. haz. OsmanErgin, İstanbul Kağıt
  • FIĞLALI, Ethem Ruhi, Babilik ve Bahaîlik, Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi, Ankara 1991, c.4 s. 464-468
  • İŞLİ, E.Nedret, Osman Nuri Ergin Hayatı ve Eserleri, İstanbul, Kültür A.Ş Yayınları, İstanbul Şehir Rehberi Ek,
  • KADRİ, Hüseyin Kazım,“İnsan Hakları Beyannamesi’nin İslam Hukukuna Göre İzahı” Yayına Haz. Osman Ergin, Sinan Matbaası ve Neşriyat ve Evi, İstanbul 1949.
  • KOÇU, Reşat Ekrem: Ergin (Osman) Maddesi, İstanbul Ansiklopedisi, c.IX, s.5177.
  • Osman Nuri, Büyük Erkânı Harbiyede Kumanda Sanatı, Deniz Matbaası, İstanbul 1933.
  • Osman Nuri, Maarifimizin Mihveri Ne Olmalıdır, İş-İktisat-İhtisası, Kurtuluş Matbaası.
  • Osman Nuri, Pedogoji, Resimli Ay Matbaası, İstanbul 1931
  • OKAY, Orhan, Silik Fotoğraflar, Ötüken Yayınları, İstanbul 2001.
  • SARI, Nil-Akgün, Burhan, Türk Tarihinde Psikiyatriye Bakış, İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Türkiye’de Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar Sempozyum Dizisi No:62, Mart 2008, s.17-18.
  • SEZEN, Tahir, Osmanlı Yer Adları Sözlüğü, Ankara, Başbakanlık Devlet Arşivleri Müdürlüğü Yayınları, İstanbul 2006.
  • MESARA, Gülbün, Kazancıgil, Aykut, Sayar, Ahmed Güner: A. Süheyl Ünver Bibliyografyası, İşaret Yayınları, İstanbul 1998.
  • SAYAR, Ahmed Güner, Osman Nuri Ergin, Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi, c.11, s. 297.
  • SAYAR, Ahmed Güner: A.Süheyl Ünver Hayatı, Şahsiyeti ve Eserleri 1898- 1986, Ötüken Yayınları, İstanbul 2004.
  • SAYAR, Ahmed Güner: Sahaf Raif Yelkenci, Kubbealtı Yayınları, İstanbul 2012.
  • ŞAHİNOĞLU, M. Nazif, Abdülkerim el-Cili, Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi, İstanbul, 1988, c. 1, s. 250.
  • ŞEHSUVAROĞLU, Bedi N: Osman Ergin Biyografisi, Tıp ve İlim Tarihimizden Portreler, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Tıp Tarihi Araştırmaları Enstitüsü İsmail Akgün Matbaası, 1958.
  • ŞEN, Orhan, Kaynaklara Göre Geçmişten Günümüze Pötürge (Şiro) Tarihi, Doğu Kütüphanesi Yayınları, İstanbul 2010.
  • ÜNVER, A.Süheyl, Türk Tarih Kurumu Arşivi, Osman Nuri Ergin Dosyası; No 246
  • ÜNVER, A.Süheyl.: “Osman Nuri Ergin Çalışma Hayatı ve Eserleri: 1883- 1961”, TTK Belleten, XXVI/101 (1962)
  • Vefatının 50. Yılında Osman Nuri Ergin, İstanbul Mekân ve İnsan, editör: Müslüm Yılmaz, Recep Bozlağan, Nail Yılmaz, Marmara Belediyeler Birliği Yayınları, İstanbul 2012.
  • YILDIRIM, Selahattin, Osman Nuri Ergin Türk Belediyecilik ve Şehircilik Tarihi Üstüne Seçmeler, İstanbul, Marmara ve Boğazları Belediyeler Birliği Yayınları, 1987.
  • Dergiler
  • BOLAY, Süleyman Hayri, “İsmail Fenni Ertuğrul”, Felsefe Dünyası Dergisi, no. 7, 1993, s. 11-25.
  • DURUKAL, Hüsnü Sadık, “Osman Nuri Ergin”, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Dergisi, Ağustos 1961.
  • ERGİN, Osman, Türkiye Maarif Tarihi Matbuat Hayatı, Fikir Hareketleri İlmi- Siyasi-Edebi Risale, 8 Temmuz 1939 yıl.6, c.12, s.185-17 Ağustos 1940 yıl.7, c.14 s.281-283.
  • ERGİN, Osman Nuri, “Bahailerin İç Yüzü”, Sebilürreşad Dergisi, 1955-1956, c.9, s. 40-125.
  • ERGİN, Osman Nuri, “Bahailerin İç Yüzü”, Sebilürreşad Dergisi, 1955-1956, c.9, s. 53-54.
  • ERGİN, Osman Nuri, “Sapık Fırkalar 2 Bahailerin İç Yüzü”, Sebilürreşad Dergisi, 1955-1956,c.9, s.75-78.
  • ERGİN, Osman Nuri, “Sapık Fırkalar 3 Bahailerin İç Yüzü”, Sebilürreşad Dergisi, 1955-1956, c.9, s 89-91.
  • ERGİN, Osman Nuri, “Sapık Fırkalar 4 Bahailerin İç Yüzü”, Sebilürreşad Dergisi, 1955-1956, c.9, s.104-117.
  • ERGİN, Osman Nuri, “Sapık Fırkalar 5 Bahailerin İç Yüzü”, Sebilürreşad Dergisi,1955-1956, c.9, s.117-120.
  • ERGİN, Osman Nuri: Beynelmilel Şehirler Birliği’nin IV. Belediye Kongresi: Sevil Belediye Kongresi”, İstanbul Şehremâneti Mecmuası, 1929, c. V, s. 17-24.
  • ERGİN, Osman Nuri, Beynelmilel Şehirler Birliği’nin IV. Belediye Kongresi: Sevil Belediye Kongresi, İstanbul Şehremaneti Mecmuası, 1930, c. VI, sy. 69, s. 333-338.
  • ERGİN, Osman Nuri, Beynelmilel Şehirler Birliği’nin IV. Belediye Kongresi: Sevil Belediye Kongresi, a.g.e, 1930, c. VII, sy. 74, s. 57-67.
  • ERGİN, Osman Nuri, Beynelmilel Şehirler Birliği’nin IV. Belediye Kongresi: Sevil Belediye Kongresi, a.g.e, 1930, c. VII, sy. 75, s. 121-128.
  • ERGİN, Osman Nuri, Beynelmilel Şehirler Birliği’nin IV. Belediye Kongresi: Sevil Belediye Kongresi, a.g.e, 1931, c. VII, sy. 77, s. 193-201.
  • ERGİN, Osman Nuri, Beynelmilel Şehirler Birliği’nin IV. Belediye Kongresi: Sevil Belediye Kongresi, a.g.e, 1931, c. VII, sy. 79, s. 296-300.
  • ERGİN, Osman Nuri, Beynelmilel Şehirler Birliği’nin IV. Belediye Kongresi: Sevil Belediye Kongresi, a.g.e, 1932, c. VIII, sy. 89, s. 149-163.
  • ERGİN, Osman Nuri,Beynelmilel Şehirler Birliği’nin IV. Belediye Kongresi: Sevil Belediye Kongresi, a.g.e, 1932, c. VIII, sy. 92, s. 308-313.
  • ERGİN, Osman Nuri,Beynelmilel Şehirler Birliği’nin IV. Belediye Kongresi: Sevil Belediye Kongresi, a.g.e, 1932, c. VIII, sy. 95, s. 476-482.
  • ERGİN, Osman Nuri, İstanbul Nasıl İmar ve İskân Edildi, Resimli Tarih Mecmuası, s. 2352-2365.
  • ERGİN, Osman-Orkun, Hüseyin Namık: “Bibliyografya Türkiye Maarif Tarihi”, İstanbul, 1939, Türklük Dergisi c. 3, 1939, s. 247-248.
  • ERGİN, Osman, “İstanbul’da İmar ve İskân Hareketleri”, İstanbul Belediye Mecmuası c. 160-162, 1938, s.799-833.
  • ERGIN, Osman, “Sadreddin Konevî ve Eserleri”, İstanbul Üniversitesi Şarkiyat Mecmuası, s.63-90, İstanbul 1957.
  • ERKİN, Osman, “Türk Demiryolu Tarihçesinden Hicaz Demiryolu”, Demiryolu Dergisi, c. 268, s.21-25.
  • İMAMOĞLU, A.Taha-Ergin, Osman Nuri: “Cumhuriyet Döneminin İlk Şehir Tarihçisi”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 3, 2005, s.553- 569
  • RUKANCI, Fatih-Anameriç, Hakan: Evrâk-ı Atikanın Sûret-i Tasfiyesine Dâ’ir Râpor, TTK Belgeler, c.XXVII, 2006, s.91-110
  • TOSUN, Necdet: Kültür Tarihimize Işık Tutan Mühim Bir Kaynak: Sefînetü’s- Safî, İlam Araştırma Dergisi, c. 1, , Temmuz-Aralık 1996, s. 178. İnternet Kaynakları
  • http://mksun.mkutup.gov.tr/F/9UCN53IJ9PNS64XV5RQIXSDSQ93947MJHV AVAJ6HDBLUJC62DA-02976?func=short-continue
  • http://mksun.mkutup.gov.tr/F/9UCN53IJ9PNS64XV5RQIXSDSQ93947MJHV AVAJ6HDBLUJC62DA-02976?func=short-continue
  • http://www.toplukatalog.gov.tr/index.php?_f=1&the_pa.g.e.=1&cwid=2&keyw ord=Osman+ergin+kumanda&tokat_search_field=1&order=0#1
  • http://katalog.ibb.gov.tr/yordam.htm?c=arama&anatur=&alttur=&sekil=&ortam =&dil=&yayintarihi=&kgt=&gorsel=&kurumyayini=&cAlanlar=kumanda+san at%C4%B1&aa=eseradi&-max=16&=+B+u+l+