Taner ÇİFTÇİ, İlhami ARSEVEN, Ayla ARSEVEN, Alev ORHAN

Mülteci Öğrencilerin Eğitiminde Yaşanılan Sorunlar (Sivas İli Örneği)

Bu araştırmanın amacı, Sivas ili ölçeğinde mülteci öğrencilerin eğitimlerinde yaşanılan problemleri belirlemek ve bu çerçevede mülteci öğrencilerin eğitiminde işe koşulabilecek bir program tasarısı önerisi ortaya koymaktır. Araştırmada nitel araştırma deseni olan fenomenoloji (Olgu bilim) deseninden yararlanılmıştır. Araştırma verileri Sivas’ta mülteci öğrencilerin bulunduğu okullardaki öğretmenlerle görüşmeler yapılarak elde edilmiştir. Çalışma grubunun seçiminde maksimum çeşitlilik örneklemesi ve ölçüt örnekleme kullanılmıştır. Buna göre mülteci öğrencilerin eğitimleri sırasında karşılaşılan problemlerin eğitim kademelerine göre benzerlik ve farklılıklarını ortaya koymak için mülteci öğrencilerin yoğunlukla bulunduğu ilkokul, ortaokul ve lise düzeyindeki 3 ayrı okuldaki 23 öğretmenle ayrı oturumlarda görüşme yapılmıştır. Nitel veriler, içerik analiziyle analiz edilmiştir. İçerik analizinde veriler, benzerlik ve farklılıklarına göre ilişkisel olarak analiz edilir. Araştırmada elde edilen verilerin analizi sonucunda mülteci öğrencilerin eğitiminde yaşanılan sorunlar; “dil sorunu, uyum ve adaptasyon sorunu, motivasyon sorunu ve eğitim programı sorunu” şeklinde dört tema altında detaylı olarak açıklanmıştır. Araştırma sonunda, mülteci öğrencilerin eğitiminde yaşanılan problemlerin temelinde dil probleminin olduğu söylenebilir. Dil problemi birçok problemi de beraberinde getirmektedir. Öğretmenlerle yapılan görüşmelerde mülteci öğrencilerin Türkçe konuşamadıkları, konuşulanları anlamadıkları, bu nedenle iletişim kuramadıkları belirlenmiştir. İletişim kuramama eğitsel anlamda önemli problemleri de beraberinde getirmiştir. Elde edilen bu nitel sonuçlara göre mülteci öğrencilerin eğitiminde yaşanılan problemlere çözüm olabilecek, daha sistemli, sürdürülebilir bir program tasarısına yönelik ilkeler ortaya konulmuştur.

Problems in the Education of Refugee Students (Example of Sivas)

The aim of this study is to determine the problems experienced in the education of refugee studentsin Sivas province and to propose a draft program that can be employed in their education. Phenomenology,which is a qualitative research design, was used in the study. The research data were obtained throughinterviews with teachers from schools located in Sivas provinceattended by refugee students. Maximumvariation sampling and criterion sampling were used in the selection of the study group. To reveal thesimilarities and differences between the problems encountered during the education of refugee students basedon their educational levels, 23 teachers from three separate schools offeringelementary, middle, and high schooleducation in which refugee students are concentrated were interviewed in separate sessions. Qualitative datawere analyzed by content analysis. In content analysis, data are relationally analyzed based on similarities anddifferences. The analysis of the data obtained in the study showed that the problems experienced in theeducation of refugee students are language problem, adaptation problem, motivation problem, and curriculumproblem. It can be concluded that language problem is at the center of the problems experienced in theeducation of refugee students. Language problem brings many problems with it. The interviews indicated thatrefugee students cannot speak Turkish, do not understand what is told, and therefore they cannot communicate.Inability to communicate has brought about important educational problems. Based on these qualitative results, principles were put forward for a more systematic, sustainable program that could be a solution to the problemsexperienced in the education of refugee students.

PDF

___

Aydın, H., Kaya, Y. (2017). The Educational Needs of and Barriers Faced by Syrian Refugee Students İn Turkey: A Qualitative Case Study. Intercultural Education, 28(5), 456-473. DOI:10.1080/14675986.2017.1336373
Boylu, E., Işık, P. (2019). Suriyeli Mülteci Çocuklara Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretenlerin Yaşadıkları Durumlara İlişkin Görüşleri GEFAD, 41 (2), 895-936.
Ceyhan, M. A. Ve Koçbaş, D. (2011). Göç ve çok dillilik bağlamında okullarda okuryazarlık edinimi. LAS projesi Türkiye raporu, İstanbul. https://www.unipotsdam.de/fileadmin/projects/daf/LAS_AyanCeyhan_Ko%c3%a7ba s.pdf. Erişim:Şubat 2020
Çatak, B.D. (2017). Temporary Education Centres as a Temporary Solution for Educational Problems of Syrian Refugee Children in Mersin içinde Utku, D.E., Unutulmaz, O. & Sirkeci, İ. (Der.) Turkey's Syrians: Today and Tomorrow. (ss. 145-156), Londra: Transnational Press London.
Çetin, İ. (2016). Türkiye’de Suriyeli Sığınmacıların Sosyal ve Kültürel Entegrasyonu. Sosyoloji Dergisi, 34, 197-222.
Doğutaş, A. (2016). Tackling With Refugee Children’s Problems İn Turkish Schools. Journal of Education and Training Studies, 4(8), 1-8.
Duman, T. (2019). Toplumsal Uyum İçin Eğitimin Önemi: Türkiye’deki Suriyeliler Örneği. SEFAD, (41), 343-368. https://doi.org/10.21497/sefad.586638.
Erdem, C. (2017). Sınıfında Mülteci Öğrenci Bulunan Sınıf Öğretmenlerinin Yaşadıkları Öğretimsel Sorunlar ve Çözüme Dair Öneriler. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi 1 (1), 26-42.
Ertürk, S. (1994). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Meteksan Matbaacılık.
Gencer, T.E. (2017). Göç Ve Eğitim İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme: Suriyeli Çocukların Eğitim Gereksinimi Ve Okullaşma Süreçlerinde Karşılaştıkları Güçlükler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (54), 838-851. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.20175434652
Gümüşten, D. (2017). Mülteci çocukların eğitimi ve uyumlarına yönelik yapılan müdahale programları üzerine bir derleme, Nesne Psikolojisi Dergisi, 5(10), 247-264.
Güngör, F. ve Şenel, E.A. (2018). Yabancı Uyruklu İlkokul Öğrencilerinin Eğitim-Öğretiminde Yaşanan Sorunlara İlişkin Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri.Anadolu Journal Of Educational Sciences İnternational,8 (2), 124-173.DOI: 10.18039/ajesi.454575
Güven, S.ve İşleyen, H. (2018). Sınıf Yönetiminde İletişim, İletişim Engelleri ve Suriyeli Öğrenciler. Journal Of Social and Humanities Sciences Research, 5 (23), 1293-1308.
Hart, R. (2009). Child Refugees, Trauma And Education: Interactionist Considerations On Social And Emotional Needs And Development. Educational Psychology in Practice, 25(4), 351-368.
İmamaoğlu, H.V., Çalışkan, E. (2017). Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Devlet Okullarında İlkokul Eğitimine Dair Öğretmen Görüşleri: Sinop İli Örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (2), 529-546.
İçişleri Bakanlığı (2019). Yıllara Göre Geçici Koruma Kapsamındaki Suriyeliler.http://www.https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 .Erişim: Ağustos, 2019
Jafari, K.K., Tonga, N. ve Kışla, H. (2018). Suriyeli Öğrencilerin Bulunduğu Sınıflarda Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri ve Uygulamaları. Academy Journal of Educational Studies, 2 (2), 134-146.
Kağnıcı, D.Y. (2017). Suriyeli Mülteci Çocukların Kültürel Uyum Sürecinde Okul Psikolojik Danışmanlarına Düşen Rol ve Sorumluluklar. İlköğretim Online, 16 (4), 1768-1776. doi: 10.17051/ilkonline.2017.342990
Kara, S.B.K, Tüysüzer, B.Ş. (2017). Sığınmacı Öğrencilerin Eğitim Sürecinde Yaşanan Sorunlara İlişkin Yönetici, Öğretmen ve Veli Görüşleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (44), 236-250.
Kardeş, S. ve Akman, B. (2018). Suriyeli Mültecilerin Eğitimine Yönelik Öğretmen Görüşleri. İlköğretim Online,17 (3), 1224-1237.
Kiremit, R.F., Akpınar, Ü., Akcan, AT. (2018). Suriyeli Öğrencilerin Okula Uyumları Hakkında Öğretmen Görüşleri. Kastamonu Educational Journal, 26 (6), 1-11.
Lemaire, E. (2009). Education, ıntegration and citizenship in France. J. Banks içinde, The Routledge International Companion to Multicultural Education (s. 323-333) Londra: İngiltere, Routledge Publications
Levent, F. ve Çayak, S. (2017). Türkiye’deki Suriyeli Öğrencilerin Eğitimine Yönelik Okul Yöneticilerinin Görüşleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi 14-1 (27), 21-46.
Milli Eğitim Bakanlığı (2019). Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonunun Desteklenmesi Projesi.https://pictes.meb.gov.tr/izleme.Erişim: Ağustos, 2019.
Öztürk, F.Z. (2018). Mülteci Öğrencilere Sunulan Eğitim-Öğretim Hizmetinin Sosyal Bilgiler Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Anadolu Journal Of Educational Sciences İnternational,8 (1), 52-79.DOI: 10.18039/ajesi.393879
Sakız, H. (2016). Göçmen çocuklar ve okul kültürleri. Göç Dergisi, 2, 65-81.
Solak, E. ve Çelik, S. (2018). Türkiye’de Eğitim Gören Mülteci Öğrencilerin Dilsel Sorunlarının İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (57), 425-432. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2018.2461
Şimşir, Z., Dilmaç, B. (2018). Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Eğitim Gördüğü Okullarda Öğretmenlerin Karşılaştığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri. İlköğretim Online 17 (2), 1116-1134. doi 10.17051/ilkonline.2018.419647.
Tanrıkulu, F. (2017). Türkiye’de Yaşayan Suriyeli Çocukların Eğitim Sorunu ve Çözüm Önerileri. Liberal Düşünce Dergisi, 22 (86), 127-144.
Taşkın, P., Erdemli, Ö. (2018). Education for Syrian Refugees: Problems Faced by Teachers in Turkey. Eurasian Journal of Educational Research, 75, 155-178. DOI: 10.14689/ejer.2018.75.9
Taştan, C. ve Çelik, Z. (2017). Türkiye’de Suriyeli çocukların eğitimi: Güçlükler ve Öneriler.Ankara: Eğitim-Bir-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi.
Tosun, A., Yorulmaz, A., Tekin, İ. ve Yıldız, K. (2018). Mülteci Öğrencilerin Eğitim Sorunları, Eğitim ve Din Eğitiminden Beklentileri:Eskişehir Örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 19 (1), 107-133.
Özer, Y. Y., Komşuoğlu, A. ve Ateşok, Z. Ö. (2016). Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Eğitimi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 4(37), 185- 219.
Rutter, J. (2003). Working with refugee children. Joseph Rowntree Foundation. York
UNESCO (2016). Politika Belgesi 26. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000244847_tur. Erişim: Şubat 2020
UNESCO (2019). Küresel Eğitim İzleme Raporu. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000265996_tur. Erişim: Şubat 2020.
Uğurlu, B.N., Akdovan, N. (2019). Sosyal Bilgiler Öğretmenleri Perspektifinden Mülteci Öğrenciler. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 782-801.
Uğurlu, Z. (2018). Suriyeli sığınmacı öğrencilerin okula uyum sorunlarının çözülmesi ve desteklenmesinde öğretmen etkisi. İçinde Şiddet ve sosyal travmalar, (ss. 178-242). Ankara: HEGEM Yayınları
Uzun, E.M., Bütün, E. (2016). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarındaki Suriyeli Sığınmacı Çocukların Karşılaştıkları Sorunlar Hakkında Öğretmen Görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitini Çalışmaları Dergisi, 1 (1), 72-83.
Üstün, A., Bayar, A. ve Bozkurt, E. (2017). Mülteci Çocukların Ailelerinin Algılarına Göre Eğitim Sorunları. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(12), 747-755.
Yaylacı, F.G., Serpil, H., Yaylacı, A.F. (2017). Paydaşların Gözünden Mülteci ve Sığınmacılara Eğitim: Eskişehir Örneği. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 22, 101-117.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Yurdakul, A., Tok, T.N. (2018). Öğretmen Gözüyle Mülteci/Göçmen Öğrenci. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 46-58.

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ