Kariyer Uyum Yeteneklerinin X, Y ve Z Kuşakları Bakımından İncelenmesi: Bir Alan Araştırması

Kuşak kavramı, bireyin yaşamı boyunca davranış tarzını ve eğilimini ifade eden özellikleri içinde barındırmaktadır. Geçmişten günümüze yapılan çalışmalarda kuşaksal özelliklerin değişiminin ilgi çeken bir konu olduğu görülmektedir. Günümüz çetin çalışma ortamı içerisinde çalışanların kariyer uyumu ise yaşamdan mutlu olmalarının koşullarından biridir. Farklı kuşaktan bireylerin bir arada çalıştığı kurumlarda kuşak çatışmasının varlığından söz edilebilecekken genel anlamda kuşakların kariyer uyum yeteneklerinin belirlenmesini amaçlayan çalışmaların artmasının konunun açıklanabilirliğine katkı sağlayacağı söylenebilir. Bu bağlamda Türkiye genelinde gerçekleştirilen alan araştırması çerçevesinde X, Y ve Z kuşağına mensup 626 bireyin kariyer uyum yetenekleri ölçülmüştür. Elde edilen bulgulara göre kariyer uyum yetenekleri alt boyutlarından kaygı ve kontrol düzeylerinde kuşaklar arasında belirgin farklılıklar olduğu; Y ve Z kuşaklarının kaygı düzeylerinin X kuşağına göre daha yüksek olduğu; kontrol düzeyi açısından ise Y kuşağının Z kuşağına göre daha fazla kontrol düzeyine sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca araştırmada kariyer uyum yeteneklerinin diğer demografik özelliklere göre değişimi de incelenmiştir. Buna göre cinsiyet açısından anlamlı bir fark bulunmazken eğitim düzeyine göre kaygı ve kontrol düzeylerinde farklılıklar tespit edilmiştir. Kaygı düzeyleri lisansüstü eğitim alanlarda lisans düzeyine göre yüksek çıkmıştır. Kontrol düzeylerinde ise yine yüksek lisans eğitimi alanların kontrol düzeylerinin önlisans ve lisans mezunlarına göre yüksek çıkması anlamlıdır. Mezunların merak düzeyleri eğitimlerine devam etmekte olanlara göre yüksek çıkarken öğrencilerin ve bir işte çalışmayanların kaygı düzeylerinin mezunlara ve çalışanlara göre fazla olduğu tespit edilmiştir.

An Investigation of Career Adaptation Abilities by X, Y and Z Generations: A Field Survey

The concept of generation includes the characteristics that express the behavior and tendency ofthe individual throughout his/her life. In the studies conducted from past to present, it is seen that the changeof generational characteristics is an interesting subject. In today's difficult working environment, careeradaptation of employees is one of the conditions for their happiness in life. While it can be mentioned thatthere is generation conflict in the institutions where individuals from different generations work together, itcan be said that increasing the studies aimed at determining career adaptation levels of generations willcontribute to the explanability of the subject. In this context, under the framework of the field research whichcarried out in Turkey, individual career adaptability of 626 persons belonging to X, Y and Z generationsmeasured. According to the findings, there were significant differences among the generations in the levels ofanxiety and control which are dimensions of career adapt-abilities; the anxiety levels of the Y and Zgenerations were higher than the X generation; in terms of control level, it is determined that generation Yhas more control level than Z generation. In addition, the differences in career adaptation skills according toother demographic characteristics was examined. According to this, while there was no significant differenceaccording to gender, there were differences in anxiety and control levels according to education level.Anxiety levels were higher in people who have graduate education level compared to undergraduate level. Inthe control levels, it is significant that the control levels of those who have graduate education are higher thanthose who have undergraduate and associate education level. While the curiosity levels of the diplomaedpeople were higher than those who were continuing their education, it was determined that the anxiety levelsof the students and those who doesn’t work were higher than the diplomaed people and employees.

___

  • Abramson, P. R. ve Inglehart, R. (1992). Generational Replacement and Value Change in Eight West European Societies. British Journal of Political Science, 22 (2), 183-228, https://doi.org/10.1017/s0007123400006335
  • Acar, S. ve Ulutaş, A. (2017). Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Kariyer Uyum Yeteneklerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Journal of Human Sciences, 14(4), 4910-4925, https://doi.org/10.14687/jhs.v14i4.5022
  • Akgemci, T. ve Kalfaoglu, S. (2018). X Ve Y Kuşaklarının Kariyer Uyum Yetenek Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Lise Öğretmenleri Örneği. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 8(2), 231-247, https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.470434
  • Alparslan, A. M., Çetinkaya Bozkurt, Ö. ve Özgöz, A. (2015). İşletmelerdeCinsiyet Ayrımcılığı ve Kadın Çalışanların Sorunları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(3), 6-81, https://doi.org/10.30798/makuiibf.295774
  • Aminul, I., Cheong, T. W., Yusuf, D. H. M. ve Desa, H. (2011). “A Study on Generation at Workplace in Penang.” Journal of Applied Sciences Research, 7(11): 1802– 1805.
  • Arslan, A. ve Staub, S. (2015). Kuşak Teorisi ve İç Girişimcilik Üzerine Bir Araştırma. Kafkas Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(11), 1-24, https://doi.org/10.18657/10.18657/yonveek.399459
  • Berkup, B.S. (2014). Working With Generations X And Y in Generation Z Period: Management of Different Generations in Business Life. Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(19), 218-229, https://doi.org/10.5901/mjss.2014.v5n19p218
  • Broadbridge, A.M., Maxwell, G.A. ve Ogden, S.M. (2007). Experiences, Perceptions and Expectations of Retail Employment for Generation Y. Career Development International, 12(6), 523-544, https://doi.org/10.1108/13620430710822001
  • Coupland, D. (1989). The Young and Restless Work Force Following The Baby Boom: Generation X, St. Martin's Press.
  • Dalgakıranoğlu, T. ve Çetinel F.G. (2008). “Konaklama İşletmelerinde Kadın ve Erkek Yöneticilerin Cinsiyet Ayrımcılığına Karşı Tutumlarının Karşılaştırılması.” Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20: 277-298.
  • Demirkaya, H., Akdemir, A., Karaman, E. ve Atan, Ö. (2015). Kuşakların Yönetim Politikası Beklentilerinin Araştırılması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(1), 186-204, https://doi.org/10.20491/isader.2015115758
  • Deneçli, C., Deneçli S. (2010). Nabza Göre Şerbet, Kuşağa Göre Etkinlik: Eğlencenin Pazarlanması, İstanbul Kültür Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi İletişim Sanatları Bölümü, http://www.iku.edu.tr/userfiles/file/sanattasrim/doc/Ceyda_Denecli_Sevda_Denecli.doc, https://doi.org/10.3726/978-3-653-05967-0/14
  • Dündar, G. (2013). Kariyer Geliştirme, (içinde) Uyargil, C., Dal, Z.,Ataay, İ.D., Acar, A.C., Özçelik, O., Dündar, G., Sadullah, Ö. ve Tüzüner, L. İnsan Kaynakları Yönetimi, Beta Yayınları.
  • Ekşili, N., Ünal, Z. ve Batur, H.Z. (2014). “İş Yaşamında X Kuşağı Yöneticilerin Algılama Farklılıklarından Kaynaklanan Performans Değerlemeleri Üzerine Bir Araştırma.” Uluslararası Ekonomi Kongresi, 3-5 Ekim 2014, Prag, Çek Cumhuriyeti.
  • Erdoğmuş Zorver, C. ve Korkut Owen, F. (2014). Kariyer Uyumu ve İyimserliği Ölçeği’nin geliştirilmesi. International Journal of Human Sciences, 11(2), 314-331, https://doi.org/10.14687/ijhs.v11i2.2911
  • Ertürk, M. (2011). İnsan Kaynakları Yönetimi, Beta Yayınları.
  • Gül, H., Maksüdünov A., Yamaltdinova, A. ve Abdildaev, M. (2019). Öğrencilerin Demografik Özelliklerinin Kariyer Uyumluluğu ve İyimserliği ile İlişkisi: Kırgızistan Örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 21(36), 34-46, https://doi.org/10.29106/fesa.553242
  • Hicks, R. ve Hicks, K., (1999). Boomers, Xers, and other strangers: Understanding the generational differences that divide us, Tyndale House.
  • Howe, N., Strauss, W. (1991). Generations: The History of America's Future, 1584 to 2069, Morrow.
  • Howe, N. ve Strauss, W. (1992). “The New Generation Gap.” The Atlantic Monthly, 91(12): 67-89.
  • Hutchings K. ve Michailova, S. (2014). Research Handbook on Women in International Management, (içinde) Moeller, M., Napier N. ve McGourty, R., Career and Family Expectations of Women in International Management: A View Across Generations, Cheltenham: Edward Elgar Publishing, https://doi.org/10.4337/9781781955031.00015
  • Kanbur E. ve Şen, S. (2017). X ve Y Kuşağı Çalışanlarının Kariyer Uyum Yetenekleri ve Kariyer Tatmini Açısından Karşılaştırılması. Journal of Turkish Studies. 12(12), 115-134, https://doi.org/10.7827/turkishstudies.12008
  • Kanten, S. (2012). Kariyer Uyum Yetenekleri Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. SDÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(16), 191-205, https://doi.org/10.20875/sb.40564
  • Karacan Özemir, N. ve Yerin Güneri, O. (2017). The Factors Contribute to Career Adaptability of High‐School Students. Eurasian Journal of Educational Research, 67, 183-198, https://doi.org/10.14689/ejer.2017.67.11
  • Keleş, H. N., (2011). “Y Kuşağı Çalışanlarının Motivasyon Profillerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma.” BAÜ Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2): 129-139.
  • Kocacık, F. ve Gökkaya, V.B. (2005). Türkiye’de Çalışan Kadınlar ve Sorunları. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 195-219, https://doi.org/10.18657/yonveek.507622
  • Konakay, G., Akdemir, A., Ergen, B., Solmaztürk, A. B., Gürer, A., Aktürk, F., Gökdemir, O., Yamaç, Ö., Sezen, S., Yavuz, S., Tın, U. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Akademisyen ve Ebeveyn Etkileşimleri Işığında Liderlik Modeli Belirlenmesinde Karizma ve Entelektualite Etkisinin Araştırılması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(1), 205-235, https://doi.org/10.20491/isader.2015115759
  • McCrindle, M. (2014). The A B C of X Y Z: Understanding the Global Generations, McCrindle Publication.
  • Noe, R. A. (2009). İnsan Kaynaklarının Eğitimi & Geliştirilmesi (Çev: Canan ÇETİN), Beta Yayınları.
  • Parry, E. ve Urwin, P. (2010). Generational Differences in Work Values: A Review of Theory and Evidence. International Journal of Management Reviews, 13(1), 79-96, https://doi.org/10.1111/j.1468-2370.2010.00285.x
  • Savickas, M. L. (1994). Measuring Career Development: Current Status and Future Directions. The Career Development Quarterly, 10(43), 54-62, https://doi.org/10.1002/j.2161-0045.1994.tb00846.x
  • Savickas, M. L. (1997). Career Adaptability: An Integrative Construct for Life-Span, Life-Space Theory. The Career Development Quarterly, 45, 247-259, https://doi.org/10.1002/j.2161-0045.1997.tb00469.x
  • Savickas, M. L., Lota, L., Rossier, J., Dauwalder, J. P., Duarte, M.E., Guichard, J., Soresi, S., Esbroeck, R. V. ve Van Vianen, A.E.M. (2009). Life Designing: A Paradigm for Career Construction in the 21. Century. Journal of Vocational Behavior, 75(3), 239-250, https://doi.org/10.1016/j.jvb.2009.04.004
  • Savickas, M. L. ve Porfeli, E. J. (2012). Career Adapt-Abilities Scale: Construction, Reliability, and Measurement Equivalence Across 13 Countries. Journal of Vocational Behavior, 80(3), 661-673, https://doi.org/10.1016/j.jvb.2012.01.011
  • Senbir, H. (2004). Z Son İnsan Mı?, O Kitaplar.
  • Super, D. E. (1980). A life-span, life-space approach to career development. Journal of Vocational Behavior, 16, 282-298, https://doi.org/10.1016/0001-8791(80)90056-1
  • Super, D. E., ve Knasel, E. G. (1981). Career development in adulthood: Some theoretical problems and a possible solution. British Journal of Guidance & Counselling, 9(2), 194–201, https://doi.org/10.1080/03069888108258214
  • Tanrıverdi, H., Yılmaz, A., Pala, B. ve Ercan, F. Z. (2019). Kişilik Özellikleri, Duygusal Zekâ, Kariyer Uyum Yeteneği Ve Turizmde Kariyer Yapma İsteği Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: İstanbul Üniversitesinde Turizm İşletmeciliği Eğitimi Alan Öğrenciler Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Turizm, İşletme, Ekonomi Dergisi, 3(1), 41-56, https://doi.org/10.17719/jisr.20185639078
  • Taş, H. Y., Demirdöğmez, M. ve Küçükoğlu, M. (2017). Geleceğimiz Olan Z Kuşağının Çalışma Hayatına Muhtemel Etkileri. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 1030- 1048, https://doi.org/10.26466/opus.370345
  • Taylor, J. C. (2008). “Whither March the Cohorts: he validity of Generation theory as a Determinant of the Socio Cultural Values of Canadian Forces Personnel.” Canadian Forces College, 10(10):1-66.
  • TDK Sözlük (t.y.). Kuşak Kavramı, http://sozluk.gov.tr/, E.T.:22.06.2019.
  • Kariyer Uyum Yeteneklerinin X, Y ve Z Kuşakları Bakımından İncelenmesi: Bir Alan… 1487 www.turkishstudies.net/social
  • Turak Kaplan, B. (2019). İnsan Kaynaklarının Mücadele Ruhu: Kariyer Uyum Yetenekleri. Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 6(38), 1566-1572, https://doi.org/10.26450/jshsr.1257
  • Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Detay Yayıncılık.
  • Yousefi Z., Abedi M., Baghban I., Eatemadi O. ve Abedi, A. (2011). Personal and Situational Variables, and Career Concerns: Predicting Career Adaptability in Young Adults. The Spanish Journal of Psychology, 14(1), 263-271, https://doi.org/10.5209/rev_sjop.2011.v14.n1.23
  • Zemke, R., Raines, C. ve Filipczak, B. (2013). Generations at Work: Managing the Clash of Boomers, Gen Xers, and Gen Yers in the Workplace, Amacom.