Edebiyatta Yaratıcılık ve Madde Bağımlılığı

: Bilindiği üzere, bireyin en büyük arzusu varlığını ispat etmek olmuştur ve kendini gerçekleştirme eylemi de ürettikleriyle özdeşleştirilmiştir. Bu noktada yaratıcılığın insanın en değerli gücü olduğu söylenebilir. Pek çok etkenle şekillenen yaratıcılık, çoğunlukla görünenin ötesini keşfedebilecek algı, sezgi ve ifade gücüne sahip yazar ve sanatçılara atfedilmektedir. Ancak, bu keşif yolunda, yazar ve sanatçıların bilgi ve yetenekleri dışında farklı yöntemlere de ihtiyaç duydukları ifade edilmiştir. Afyon ve esrarın bazı yazarlar ve sanatçılar tarafından fiziksel rahatsızlıklarının tedavisinde kullanıldığı ifade edilse de bu maddelerin, bu maddelere bağımlı olan yazar ve sanatçıların hayal güçlerine ve yaratıcılıklarına katkı sağlayıp sağlamadığı önemli bir tartışma konusu olmuştur. İngiliz edebiyatının tanınmış yazarlarından Thomas De Quincey, bağımlılığını itiraf ettiği Bir İngiliz Afyon Tiryakisinin İtirafları başlıklı eserinde afyon kullanımına ve etkilerine dikkat çekmektedir. Charles Baudelaire, Yapma Cennetler başlıklı eserinde, afyon ve esrar kullanımı ile ilgili görüşlerini ortaya koymaktadır. Alman edebiyat eleştirmeni ve kültür tarihçisi Walter Benjamin’in Esrar Üzerine başlıklı eseri, 1927-1934 yılları arasındaki uyuşturucu deneylerinin tutanaklarını içermektedir. Bu çalışmanın amacı, yaratıcılık kavramını, afyon ve esrarın on dokuzuncu yüzyılda ve öncesinde kullanım alanlarını, fiziksel ve psikolojik etkilerini, bağımlılık kavramını açıklamak, yukarıda adı geçen üç esere ve uyuşturucu kullandığı iddia edilen yazarlara, özellikle Samuel Taylor Coleridge’e göndermeler yaparak, edebiyat, üretim, yaratıcılık ve bağımlılık ilişkisini değerlendirmektir.

Creativity in Literature and Drug Addiction

As known, the strongest desire of individuals has always been to discover their identities, and theact of self-actualisation has been associated with what they have produced. In this respect, creativity isindividuals’ most precious power. Creativity, shaped by numerous elements, is generally attributed to writersand artists, who are able to discover the invisible behind the visible by means of their extraordinary power ofperception, sensation and expression. In this quest of discovery, it is detected that some writers and artists needdifferent methods and means instead of relying on their knowledge and skills. Although opium and hashishhave been used by some writers and artists to cure their physical illnesses, it is debatable whether such opiatescontribute to the development of their power of imagination and creativity or not. One of the most eminentwriters in English literature, Thomas De Quincey, confesses his experiences of opium eating and draws thereader’s attention to the use of opium and its effects in his Confessions of an English Opium Eater. CharlesBaudelaire also presents his views related to opium and hashish in Artificial Paradises. By the same token,Walter Benjamin, a German literary critic, philosopher and cultural theorist, incorporates the opium test recordsbetween 1927-1934 in his work titled On Hashish. The aim of this study is to explore the meaning of creativity,the use of opium and hashish in the past and in the nineteenth century, physical and psychological effects ofsuch opiates, the term addiction, and the relationship between literature, production, creativity and opiumaddiction with reference to the above-mentioned three works and authors, Samuel Taylor Coleridge inparticular, believed to be opium addicts.

___

  • Baltacıoğlu, İ. H. (1976). Sanat eseri nasıl bir yaratıcıdır? Yeni Adam Gazetesi, Temmuz, Sayı: 899.
  • Baudelaire, C. (2008). Yapma cennetler. Çev. Yakup Şahan. Telos Yayıncılık.
  • Benjamin, W. (2015). Esrar üzerine. Çev. Suat Kemal Angı. İmge Kitabevi.
  • Birlik, N. (2011). Samuel Taylor Coleridge’in söyleşi ve yüksek imgelem şiirleri. Ürün.
  • De Quincey, T. (2013). Bir İngiliz afyon tiryakisinin itirafları. Çev. Batu Boran. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Diniejko,A.Victoriandruguse”http://www.victorianweb.org/victorian/science/addiction/addiction2. html [Erişim Tarihi 13 Şubat 2016].
  • Doğan, Y. B. (2001). Madde kullanımı ve bağımlılığı. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi (4)1, 4: 79-87.
  • Erkal, A. (2007). Divan şiirinde afyon ve esrar. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türkiyat Araştırmaları Dergisi (33):25-61.
  • Gartenhaus A. R. (2000). Yaratıcı düşünme ve müzeler. Çev. Onur Bekir ve Ruhiser Mergenci. Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Gökler, R. ve R. Koçak (2008). Uyuşturucu ve madde bağımlılığı. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 1: 89-104.
  • Hubble, D. (t.y.). Opium addiction and English literature. 323-335. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1034310/pdf/medhist00185-0039.pdf
  • Kırışoğlu, O. T. (2002). Sanatta eğitim görmek, öğrenmek, yaratmak. Pegem.
  • Kızılyalın, A. A. (1983). Uyuşturucu zehirler ve cinsel çılgınlıklar. Tekin Yayınevi.
  • Moran, B. (2000). Edebiyat kuramları ve eleştiri. İletişim Yayınları.
  • Öz, A. (2000). Madde kullanımının tarihsel gelişimi. Ege Üniveristesi Psikiyatri Kliniği Sunum1- 37http://www.ahmetoz.com/ahmetoz/Blog/Entries/2012/4/11_Madde_Kullanmnn_Tarihsel _Gelisimi.html
  • San, İ. (1979). Yaratıcılık: İki düşünme biçimi ve çocuğun yaratıcılık eğitimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi (12):1-4.
  • San, İ. (1977). Sanatsal yaratma ve çocukta yaratıcılık: Zihinsel süreç ve yetiler, kişilik ve anlatım tipleri ile eğitim açısından. No:181. Sosyal ve Felsefi Eserler Dizisi. 17. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Schivelbusch, W. (2012). Keyif verici maddelerin tarihi: Cennet, tat ve mantık. Çev. Zehra Aksu Yılmazer. Genesis.
  • Shaffer, A. (2013). Edebiyatın aykırı çocukları. Çev. Çetin Soy. NTV Yayınları.
  • Shelley, M. (2017). Frankenstein. Çev. Neil Gaiman. İthaki
  • Taşar, V. (Çev.) http://www.gnoxis.com/samuel-taylor-coleridge-kubilay-han-6195.html [Erişim Tarihi:15 Şubat 2018]
  • Taşdelen, V. (2015-16). Edebiyat ve psikoloji. Bizim Külliye, Cilt 66. Aralık-Ocak-Şubat. 25-30
  • Toklu, H. Z. ve T. Hakan (2011). İngiliz Edebiyatında Romantikler ve Afyon Bağımlılığı. Türk Farmakoloji Derneği Bülteni, (110): 15-17 http://mimoza.marmara.edu.tr/~halezerrin/index_files/toklu-tfd.afyon-edebiyat.pdf
  • Urgan, M. (2003). İngiliz edebiyatı tarihi. Yapı Kredi Yayınları.
  • Wellek R. ve A. Warren (1982). Yazın kuramı. Çev. Yurdanur Salman ve Suat Karantay. Altın Kitaplar