ULUSAL BEŞ YILLIK KALKINMA PLANLAMALARIN TÜRKİYE TURİZMİNE KATKISI

Ekonomik, toplumsal, eğitim ve siyasal faktörlerin gelişerek, insanların yaşam kalitesinin maddi ve manevi alanlarda ilerlemesi ve toplumsal refahın artması ülkenin kalkınmasına bağlıdır. Ekonomik kalkınma turizmi etkilerken, turizmde meydana gelen gelişmeler de ekonomik kalkınmayı etkilemektedir. Türkiye'de; kırsal kalkınmaya yaptığı katkı, yatırımları uyarıcı etkisi, istihdam ve gelir olanakları sağlaması gibi sebeplerden dolayı, kalkınma planlarında turizme daha fazla önem verilmektedir. Türkiye'de 1963 yılından itibaren her beş yılda kalkınma planları hazırlanmış ve bu planlar, kamu yatırımları için zorunlu hedefler, özel yatırımlar için ise yol gösterici hedefler içermektedir. Türkiye'de 1963-1983 yılları arası Kalkınma Planlarındaki hedeflere; siyasi ve ekonomik istikrarsızlık, imkânların sınırlı olması gibi sebeplerden dolayı ulaşılamazken, 1983-2012 yılları arasında Türkiye turizmi açısından olumlu gelişmeler yaşanmıştır. 1983'den sonra turizm yatırımların artmasıyla, Türkiye'nin turist sayısı ve turizm gelirleri sürekli artış göstermiştir. Türkiye; 2000 yılında turist sayısı bakımından dünyada 20. ve turizm gelirleri bakımından 14. sırada iken, 2012 yılında turist sayısı bakımından altıncı, turizm gelirleri bakımından onuncu sıraya yükselerek, dünyanın en fazla tercih edilen destinasyonlarından biri haline gelmiştir. Türkiye turizmindeki bu gelişmede beş yıllık kalkınma planlamaların katkısı önemlidir

CONTRIBUTION OF THE FIVE-YEAR DEVELOPMENT PLANS TO TOURISM IN TURKEY

the number of tourists influenced by political, economic and social events in Turkey and showed an irregular development. In the First Five-Year Development Plan the average change in the number of tourists with a maximum 23.7%, yet; the minimum 0.4% realized in 6th Five-Year Development Plan when 1980’s coup happened. In this period, due to political instability and security problems, demand to Turkey was decreased. In 1976, the number of tourists visiting Turkey 1.675.846 increased, number of tourists continuously decreasing following years decreased 1.288.060 because of effects millitary coup in 1980. Since 1983 increasing the number of tourists has been observed with the increasing political and economic stability. It caused fluctuations in the demand of tourists coming to Turkey because of the occurrence of similar economic, social, political problems in 6th and 7th Five-Year Development Plan period. Despite the increase in the number of tourists every year in 9th The Five-Year Development Plan period, the conflicts in neighboring countries have affected Turkey, particularly since 2010 and expected targets was unrealized, the average change in the number of tourists reached 8.18% that was the second lowest value in the planned period. When average of the rate of change in tourism revenues was maximum 52.4% in 2th Five-Year Development Plan Period , the lowest was realized 8.2% in 9th Five-Year Development Plan . Since 1990, it has been observed that a significant increase in tourism revenues. Due to the political problems and earthquake in 1998-1999, both the number of coming tourists and tourism revenues decreased. The increase in tourism revenues continued until 2009, but after 2009

PDF

___

ABBOTT, A., VİTA, G.D. and ALTINAY, L. (2012). Revisiting The Convergence Hypothesis For Tourism Markets: Evidence From Turkey Using The Pairwise Approach, Tourism Management 33, 537-544.
AKKEMİK, K.A. (2012). Assessing The İmportance Of İnternational Tourism For The Turkish Economy: A Social Accounting Matrix Analysis, Tourism Management 33, 780-801.
ALİPOUR, H. (1996). Tourism Development Within Planning Paradigms: The Case Of Turkey, Tourism Management 17, 367-377.
AKAL, M. (2004). Forecasting Turkey’s Tourism Revenues By ARMAX Model, Tourism Management 25, 565-580. 608 İsmail KERVANKİRAN
ALP, E. A. (2009). Turkiye’de Turizm Sektorunun Tarihsel Gelisimi ve Turizm Talebi ile Hizmet Sektörü Arasındaki İlişkinin Analizi. Working paper no. 23. Istanbul, Turkey: Yıldız Technical University, Department of Economics.
CİMAT, A. and BAHAR, O. (2003). Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi Içindeki Yeri ve Önemi Üzerine Bir Değerlendirme. Akdeniz University Journal of Faculty of Economic and Administrative, 6, 1-18.
ÇAVUŞ, Ş., EGE, Z. and ÇOLAKOĞLU, O. E. (2009). Türk Turizm Tarihi, Detay Publishing, Ankara.
FOSTER, D. (1985). Travel and Tourism Management, Mac Millan Education, London.
DEMİR, Ş.Ş. (2014). Beş Yıllık Kalkınma Planlarından Türkiye Turizm Stratejisi 2023’e: Turizmde Tanıtma Çalışmalarına Yönelik İçerik Analizi. International Journal Of Eurasia Social Sciences, Volume:5, Number:15.
DEMİRTAŞ, E. (2000). Türkiye ve Bazı Avrupa Birliği Ülkelerinde Turizm Yatırımlarına Verilen Teşvikler, Izmir Chamber of Commerce, Publication Number:80, İzmir.
DURAN, E. (2013). Disclosing an Authentic Culture For Tourists’ Discovery: The Tahtaci Turkmens, TURKISH STUDIES - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/6 Spring 2013, p. 925-941.
EDGELL, D.L. and SWANSON, J.R. (2013). Tourism Policy and Plannig: Yesterday, Today and Tomorrow. Roudledge, New York.
EGE, Z. (2009). Türkiye’de Dış Turizm Talebinin Yapısı ve Gelişimi, Editor: Çavuş, Ş., Ege, Z. And Çolakoğlu, Türk Turizm Tarihi, Detay Publishing, Ankara.
GÖYMEN, K. (2000). Tourism And Governance In Turkey, Annals of Tourism Research, Vol. 27, No. 4, pp. 1025-1048.
GUNN, C.A. (1994). Tourism Planning, Basics, Concepts, Cases, Taylor & Francis, USA.
HALL, C.M. and LEW A.A. (2009). Understanding And Managing Tourism Impacts: An Integrated Approach, Routledge, New York, USA.
HOLLOWAY, J.C.(1994), The Business of Tourism, Fourth Edition, Pitman Publishing.
İÇÖZ, O. and KOZAK, M. (2002). Turizm Ekonomisi Turizmin Makro ve Mikro Ekonomik Etkileri, Ankara.
KARAKAYA, U. (1998). 1990’lıYıllarda Turizm Sektörünün Kalkınma Sürecinde Türk Ekonomisine Etkileri, Unpublished Master's Thesis, Marmara University, Institute of Social Sciences, İstanbul.
KOZAK, N., KOZAK, A.K. and KOZAK M. (2006) Genel Turizm, Detay Publishing, Ankara.
KOZAK, N. (2012). Genel Turizm Bilgisi, Anadolu University, Number: 2472, Eskişehir.
LEW, A.A., HALL, C.M. and TİMOTHY, D. (2008). World Regional Tourism Geography, Oxford: Elsevier.
MATHEİSON, A. and Wall, G. (1982). Tourism-Economic, Physical and Social Impacts. London: Longman. Contribution Of The Five-Year Development Plans To Tourism In Turkey 609
MÜNGER, L. (1999). Turizmin Ekonomik Etkileri ve Ülkemiz Açısından Bu Etkilerin Yararlarını Artırıcı Politikalar. Unpublished Master's Thesis, Balıkesir University, Institute of Social Sciences.
OLALI, H. and TİMUR, A.(1988), Turizm Ekonomisi, Ofis Ticaret Publishing, İzmir.
ÖNEY, E. (1987). İktisadi Planlama, Savaş Publishing, Ankara.
ÖZGÜÇ, N. (2007). Turizm Coğrafyası. Çantay Publishing, İstanbul.
ÖZÜNEL, E.Ö. (2011). Kültür Turizminde “Yöresel” Ve “Otantik” Olanı Sorgulamak Ve Tüketilmiş Mekânları Yeniden Üretmek Üzerine. TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 6/4. S:255-262.
SMİTH, R.V. (1992). ‘Tourism’s Role in the Economy and Landscape of Luxembourg’, Tourism Management, December. ss.423-427.
TAVMERGEN, İ. (1998). 2000 Yılı ve Türk Turizmi, Journal of Commodity Exchange, İzmir.
TEZCAN, B. (2004). Developing Alternative Modes Of Tourism İn Turkey. Unpublished MA thesis, Middle East Technical University, Graduate School of Social Sciences.
UNWTO, (2001). Tourism Vision, Madrid: World Tourism Organization.
USTA, Ö. (2009). Turizm Genel ve Yapısal Yaklaşım, Detay Publishing, Ankara.
WİLLİAMS, S. (2009). Tourism Geography: A New Synthesis, Routledge, New York, USA.
WİTT, S.F., BROOKE, M.Z. and BUCKLEY, P.J. (1995), The Management of International Tourism, Second Edition, Routledge, London.
I. Five-year development plan: 1963-1967, DPT, Ankara, 1963.
II. Five-year development plan: 1968-1972, DPT, Ankara, 1967.
III. Five-year development plan: 1973-1977, DPT, Ankara, 1972.
IV. Five-year development plan: 1979-1983, DPT, Ankara, 1978.
V. Five-year development plan: 1985-1989, DPT, Ankara, 1984.
VI. Five-year development plan: 1990-1994, DPT, Ankara, 1989.
VII. Five-year development plan: 1995-1999, DPT, Ankara, 1995.
VIII. Five-year development plan: 2001-2005, DPT, Ankara, 2000.
IX. Five-year development plan: 2007-2012, DPT, Ankara, 2006.
X. Five-year development plan: 2014-2018, DPT, Ankara, 2013.
http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/KalkinmaPlanlari.aspx (05.02.2014)
http://www.kultur.gov.tr/ (05.02.2014)
http://www.tuik.gov.tr/ (05.02.2014)
http://www.todayszaman.com (05.02.2014). “Blossoming winter tourism industry gains popularity” 610 İsmail KERVANKİRAN
KERVANKİRAN, İ., Contribution Of The Five-Year Development Plans To Tourism In Turkey, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/2 Winter 2015, p. 587-610, ISSN: 1308-2140, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7819, ANKARA-TURKEY