METİN YORUM VE ANLAM KAVŞAĞINDA BİLDİRİŞİM SORUNU

Şu bir gerçektir ki, insanoğlunun düşünceleri değişiktir. Her göz bir bakış, her bakış bir açı ve her açı farklı bir yorumdur. İnsan bu evrende yaratılış serüveninin ilk anından beri evrene felsefi bakışlarla bakmaktadır. Her açının kendi manzarası olduğundan her bakış kendi gördüğünün asıl olduğu kanaatini doğal olarak taşır. Çünkü nazarı olmayanın manzarası da olmaz, gerçeğinin de gereği çeşitli yorumların olası olduğu, insan doğasının bir gerçeğidir. Ancak bu doğal süreç, kök anlamın doğasının göz ardı edilmemesini gerektirir ve temel anlamın yerleşik konumu, onun ilk olarak şekillendiği koşulların gereğini ortaya çıkarır. Kapalı/örtüşük anlamların alımlama süreçlerinde, yorumlama güçlüğüne yol açmaları da bu yüzdendir. Eski dönemlerden beri felsefeciler/edebiyatçılar (kuramcılar) bir kısım metin içi konuların kapalı anlamların kendi dünya görüşlerine ve dönemsel ağılarına göre açımlamaya çalışmışlardır ve kendi aralarında bile, aynı konulara yönelik pek çok farklı yorumlar (algı biçimleri ve değerlendirimler) ortaya çıkmıştır. Bu sorunu aşmak için de farklı anlama ve çıkarsama yolları/kuramları ortaya atılmıştır. Akıl, gözlem, sezgisel algı, dönemsel koşular, yorumcunun yetenekleri, dil olgusu ve metinsel bağlam gibi etkenlerle farklı yorumlama yöntemleri ihdas edilmiştir. Bu hususta Eflatun şöyle der: “insanlar her yönüyle gerçeği idrak edemedikleri gibi ondan tamamen uzak da olamazlar. Her insan gerçeğin bir yönünü idrak eder.” Bu bağlamda fil metaforunun örnek olarak verilmesi de çok çarpıcıdır. Buna bağlı olarak Sokrat da şu ifadeleri dile getirir: “münakaşa konusu olan şey bilindiği takdirde her münakaşa biter.” Bu çalışma, metinsel anlamın yorumlama ve iletişim süreçlerinde alımlayıcı tarafından farklı perspektiflerden değerlendirilebileceğine yönelik farkındalık ölçütlerine dikkat çekmek için ele alınmıştır. Karşılaştırma ve örnekleme yöntemlerinden yararlanılarak, okur için belli ölçeklendirmelere gidilmiştir.

COMMUNICATION PROBLEM IN THE CONTEXTE OF TEXT INTERPRETATION AND MEANING

It is a fact that human beings have different thoughts. Each eye is a view, each view is an angle, and each angle is a different interpretation. Human has been looking at philosophical gaze into the world since the very beginning of the adventure of the creation of this world. Since every angle has its own view, every view naturally is of the opinion that its own view is true. Because without view, there is no perspective. Hereby, the various interpretations are the fact of human nature. This natural process, however, requires that the nature of the root meaning is not be ignored, and that the position of the fundamental meaning reveals the necessity of its originally formed conditions. Because of this, consistent meanings lead to interpretation difficulties in the process of reception. Since ancient times, philosophers / litterateur have tried to explain closed meanings of textual subjects according to their own worldviews and periodic feature, and even among themselves many different interpretations (perception forms and evaluations) have emerged for the same topics. In order to overcome this problem, different ways of understanding and inferencing theories have been put forward. Different interpretation methods have been established with factors such as reason, observation, intuitive perception, periodic conditions, interpreter's abilities, language case and textual context. Platon in this regard says: "People can not perceive the truth completely and can not be far from it. In this context, elephant metaphor is a striking example. Accordingly, Socrates express the following statement: "If the matter of dispute is known, every dispute ends." This study was elaborated to draw attention to the awareness criteria that the textual meaning can be evaluated by the recepteur in different perspectives in the interpretation and communication processes. By using comparison and sampling methods, some examination for the reader has been expressed.

___

  • Açıköz H. M. (2003) İletişim Felsefesine Giriş, Birey Yayınları, İstanbul.
  • Altuğ, T. (2008) Dile Gelen felsefe, YKY: İstanbul.
  • Alpyağıl, R. (2010) Derrida’dan Caputo’ya Dekonstrüksiyon ve Din, İz yayınları. İstanbul.
  • Arslanoğlu, İ. (2017) Sosyolojiye Giriş, Akçağ Yayınları, Ankara.
  • Barthes, R. (1999) Yazı ve Yorum, çev. Tahsin Yücel, Metis yayınları: İstanbul.
  • Bilen, O. (2002) Çağdaş Yorum Bilimleri, Kubilay Yayınları: Ankara.
  • Bozkurt, Ö. (2012) Felsefi Metinlerin Anlaşılmasında Filozof Öğrenci İlişkisinin Önemi, Dini ve Felsefi Metinler, İçinde. Yirmibirinci Yüzyılda Yeniden Okuma, Anlama ve Algılama Sempozyumu, Bildiri Kitabı C. 1. İstanbul.
  • Burns, G. L. (2000) Gazzali’nin Tasavvufi Hermenötiği, çev. Turan Koç, İslami araştırmalar, c. 13, s. 3-4: Ankara.
  • Bülbül, M. (2017) İmgesel İletişim (2. Baskı), Çizgi Kitabevi, Konya.
  • Erul, B. (2005) Yorum-Rivâyet İlişkisi: Yorumun Rivâyete Katkısı ve Rivâyetin Yoruma Etkisi, Günümüzde Sünnetin Anlaşılması (29-30 Mayıs 2004), Kurav Yayınları, Bursa.
  • Genç, İ. (2007) Klasik Türk Edebiyatı Metinlerini Anlamada Modern Yaklaşımlar, Turkish Studies, v.2/4.
  • Derrida, J. (1994) Göstergebilim ve Gramatoloji, çev. Tülin Akşin, Afa Yayınları: İstanbul.
  • Güleç, H. (1995) “Delil Olarak Hz. Peygamber’in Fiilleri”, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, s. 67-78;
  • Fiske, J. (2003) İletişim Çatışmalarına Giriş, (Çev. Süleyman İrvan), (2. Baskı), Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
  • Fontane, Th. (1984) Effi Briest, Wilhelm Goldman Verlag: München.
  • Gadamer H. G. (1995) Hermeneutik, (çev. Doğan Özlem, Hermeneutik Üzerine Yazılar içinde), Ankara.
  • Genç, H. N., “Betik Türleri ve Okuma”, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, Ocak, Sayı 8, 2007, 45-51.
  • Goethe, J. W. (1774) Die Leiden des Jungen Werthers, (Çev. Nihat Üner), Can Yayınları: İstanbul.
  • Hassan Ü. (2015) İbni Haldun, Metodu ve Siyaset Teorisi, Doğu-Batı yayınları, Ankara.
  • Heper, A. (2012) Almanya’da Hukukta Yorum Üzerine Bazı Düşünceler, Ankara Barosu Dergisi: Ankara.
  • Kale, N. (2009) Felsefiyat, Pegem Akademi, Ankara.
  • Kılıç, M. (2005) Felsefi, Hukuksal ve Teolojik Metinleri Anlama Sorunu, Felsefi Hermenötik Bağlamında Bir Analiz, HFSA, 12, 2005, s. 90-101
  • Tatar, B. (1998) Felsefi Hermeneutik ve Yazarın Niyeti, Vadi Yayınları: Ankara.
  • Özlem, D. (1984) Tarih Felsefesi, Notos Kitabevi, İstanbul.
  • Özlem D. (1986) Kültür Bilimleri ve Kültür Felsefesi, Notos Kitabevi İstanbul,
  • Özsoy, A. (2016) Sahabe Yorumunun Mutlaklaşması, Huzeyme’nin Şahitliği Örneği, EKEV Akademi Dergisi, Yıl 20, S. 65.
  • Palmer, R. E. (2002) Hermenötik, çev. İbrahim Görener, Anka Yayınları: İatanbul.
  • Zıllıoğlu M. (2003) İletişim Nedir? (2. Baskı), Cem Yayınevi, İstanbul, s. 3 vd.