SAİT FAİK’İN YALNIZLIĞI VE “KÜÇÜK İNSANLAR”I

Sait Faik, Cumhuriyet sonrası Türk hikâyeciliğinin modern anlamda ilk örneklerini veren yazarlarımızdandır. Farklı bir üslupla ve yeni hikâye teknikleriyle kendinden öncekileri tekrar etmeden eserlerini yazmış ve Türk hikâyeciliğinin en özgün yazarlarından biri olmayı başarmıştır. Ayrıca hem çağdaşlarının hem de kendinden sonra gelen modernist yeni neslin öncüsü olmuştur. Sait Faik’in eserleri Türk edebiyatında yeni ve özgün bir hikâye yazmak isteyen her yazarın ilk durağıdır. O, sadece farklı üslup ve hikâye teknikleriyle değil, hikâye kişilerini ele alışı bakımından da çığır açıcıdır. İşte onun başarısının esas sırrı yakından gözlemleme şansı bulduğu bu insanları eserlerinde anlatmasındadır. Özellikle Tanzimat’la beraber edebî eserlerde görülmeye başlayan, orta sınıf yahut orta sınıfın altındaki insanları -küçük insanları- herhangi bir sanatsal ekolün, ideolojinin yahut dinî bir düşüncenin boyunduruğuna sokmadan gerçek cepheleriyle ve samimiyetle eserlerinde işleyen ilk yazarımız Sait Faik’tir diyebiliriz. Biz bu çalışmamızda, Sait Faik’in, eserlerinde kullandığı hikâye kişilerini ve anlatıcılarını kendi mizacından hareketle kurguladığını ve tüm bu kâğıttan varlıkların bir şekilde yazardan izler taşıdığını muharririn hayatından ve eserlerinden örnekler vererek anlattık. Sait Faik’in birçok mizaç özellikleri içinden ondaki yalnızlık duygusunun özellikle hayatının gidişatında ve eserlerinin yaratımında başat rol oynadığını yazarın hayatından aktarılan anekdotlardan, kendi yazdığı yazılardan, onunla yapılan röportajlardan ve eserlerinden hareketle ispatladık. Ve bu yalnızlık duygusunun ve bu duygunun sebeplerinin yazarın küçük insanlarındaki ve hikâye anlatıcılarındaki yansımalarını gösterdik.

SAİT FAİK’S LONLINESS AND HIS “COMMONERS”

Sait Faik belongs to the group of Turkish writers who presented the primary examples of Turkish storytelling genre in the modern sense in post-Republic era. He achieved to be one of the most authentic writers of the genre with his distinctive style. He penned his works by applying the latest techniques of storytelling without repeating and rewriting what had been written by his predecessors. Besides, he became the precursor both for his contemporaries and for the modernist generation that rose after him. Sait Faik’s works are the first pieces to be visited by any writer who wishes to produce a fresh and genuine piece of story in Turkish literary tradition. He is a ground-breaking persona not only because of his authentic style or storytelling techniques but also because of the way he portrayed his story characters. Secret to his success lies in his narratives of commoners whom he had the chance to observe closely. Eventhough it became a rising tendency especially with the Tanzimat era, it would be correct to say that Sait Faik became the first Turkish writer who produced pieces about middle class and lower middle class people –the commoners- in a realistic and sincere approach without restraining his perspective and narratives by any artistic ecole, ideology or religious thought. In this work, we tried to describe the facts that Sait Faik builds his story characters and narrators depending on his own character and all these fiction personas carry traces from writer’s personal nature. To achieve this end we provided various examples from writer’s biography and works. Besides, we tried to prove that particularly the sense of loneliness, out of many characteristics of his, had a primary impact on the writer’s course of life and the creation of his works. To support this claim, we took the advantage of a reader varying from anecdotes on his life, his personal writings, interviews he gave and his literary works. We tried to conclude it by presenting reflections of writer’s sense of loneliness and the causes of this sense on to his commoners and story narrators.

___

  • Abasıyanık, M. R. (1996). İnsan Sait Faik'i Tanımak. A. Kutlu, & P. Ergun (Dü) İçinde, Sait Faik 90 Yaşında (S. 71-76.). İstanbul: Bilgi Yayın Evi.
  • Abasıyanık, S. F. (1996). Yazıcılığın Yirminci Senesinde. A. Kutlu, & P. Ergun (Dü) İçinde, Sait Faik Abasıyanık 90 Yaşında (S. 41-43). İstanbul: Bilgi Yayınevi.
  • Abasıyanık, S. F. (2001). Havuz Başı-Son Kuşlar/Bütün Eserleri 6 (19. B.). Ankara: Bilgi Yayınevi.
  • Abasıyanık, S. F. (2016). Alemdağ'da Var Bir Yılan (7. B.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
  • Abasıyanık, S. F. (2016). Lümzumsuz Adam (5. B.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Abasıyanık, S. F. (2016). Mahalle Kahvesi (7. B.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
  • Abasıyanık, S. F. (2016). Sarnıç (4. B.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Abasıyanık, S. F. (2016). Son Kuşlar (11. B.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
  • Abasıyanık, S. F. (2016). Şahmerdan (3. B.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
  • Abasıyanık, S. F. (2016). Tüneldeki Çocuk. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
  • Abasıyanık, S. F. (2017). Az Şekerli (2. B.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
  • Abasıyanık, Ü. (1996). Amca Kızından Sait Faik'e Dair. A. Kutlu, & P. Ergun (Dü) İçinde, Sait Faik
  • Abasıyanık 90 Yaşında (S. 67-69.). İstanbul: Bilgi Yayınevi.
  • Abdal, O. (2013, Ekim 2013). Www.Cumhuriyet.Com.Tr/Koseyazisi. Www.Cumhuriyet.Com.Tr: Http://Www.Cumhuriyet.Com.Tr/Koseyazisi/3799/_Kestaneci_Dostum_.Html Adresinden Alındı.
  • Adler, A. (2017). İnsanı Tanıma Sanatı (17. B.). (K. Şipal, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
  • Ahmet Mithat Efendi. (2001). Letaif-İ Rivayat. (F. Gökçek, & S. Çağın, Dü) İstanbul: Çağrı Yayınları.
  • Aktaş, Ş. (2001, Şubat). Sait Faik Abasıyanık. Türk Dili(590), S. 187-199.
  • Atay, O. (2010). Korkuyu Beklerken (30. B.). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Atılgan, Y. (2012). Anayurt Oteli (22. B.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Ayverdi, İ. (2011). Misalli Türkçe Büyük Sözlük. 1, 217. (A. Topaloğlu, Derleyici) İstanbul: Kubbealtı Yayınları.
  • Binyazar, A. (1982). Türk Dilinde 25 Ünlü Eser. İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Birsel, S. (1993). Sait Adında Bir Balık. Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu (5. B., S. 157-177.). İçinde Pusula Yayınevi.
  • Çelik, Y. (2002). Sait Faik Ve İnsan. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Edgü, F. (2013). Çığlık (3. B.). İstanbul: Sel Yayınları.
  • Enginün, İ. (2013). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı (13. B.). İstanbul: Dergah Yayınları.
  • Erbil, L. (2002). Eski Sevgili. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Erbil, L. (2004). Dünyanın Bilmediği Bir 'Kök Yazar': Sait Faik. S. Oğuzertem (Dü.), Bir İnsanı Sevmek: Sait Faik. Ölümünün 50. Yılında Sait Faik Sempozyumu İçinde (S. 88-89). İstanbul: Alkım Yayınları.
  • Erbil, L. (2016). Sait Faik'te Göz. Zihin Kuşları (4. B., S. 60-78.). İçinde İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
  • Fırat, H. (2010, Fall). Sait Faik Abasıyanık'ın Dünyasında İki Zıt Kavam: Tembellik Ve Çalışkanlık. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, (Volume 5/4), Fall 2010, S. 1100-1115. Issn: 1308-2140, Www.Turkishstudies.Net, Doı Number: Http://Dx.Doi:10.7827/Turkishstudies.1608, Muğla/Turkey.
  • Freud, S. (1999). Psikopatoloji. (H. Atalay, Çev.) İstanbul: Payel Yayınları.
  • Günyol, V. (1984). Bir Sanatçının İç Dökmesi. Dile Gelseler (S. 67-72.). İçinde İstanbul: Cem Yayınevi.
  • Günyol, V. (1984). Sait Faik Abasıyanık Üzerine. Dile Gelseler (S. 43-52.). İçinde İstanbul: Cem Yayınevi.
  • Günyol, V. (1984). Yalnızlığın Yarattığı Adam. Dile Gelseler (S. 63-64.). İçinde İstanbul: Cem Yayınevi.
  • İslam, A. K. (2013). Cumhuritey Dönemi Türk Hikayesi. R. Korkmaz (Dü.) İçinde, Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı 1839-200 (8. B., S. 341-378.). Ankara: Grafiker Yayınları.
  • Kaplan, M. (2013). Şimdi Sevişme Vakti. Edebiyatımızın İçinden (S. 196-201.). İçinde İstanbul: Dergah Yayınları.
  • Kurt, M. (2010, Fall). Modernizm Ve Gerçeküstücülük Bağlamında Sait Faik’in Son Hikâyeleri. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, (Volume 6/3), Summer 2011, S. 1463-1475. Issn: 1308-2140, Www.Turkishstudies.Net, Doı Number: Http://Dx.Doi:10.7827/Turkishstudies.2423, Ankara/Turkey.
  • Kutlu, M. (1968). Sait Faik'in Hikâye Dünyası. İstanbul: Hareket Yayınları.
  • Kutlu, M. (2017). Hayat Güzledir (12. B.). İstanbul: Dergah Yayınları.
  • Mengüşoğlu, T. (1988). İnsan Felsefesi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Miskioğlu, A. (1991). Sait Faik (2. B.). İstanbul: Altın Kitapları.
  • Naci, F. (2008). Sait Faik'in Hikâyeciliği (2. B.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Necatigil, B. (2014). Bile/Yazdı (4. B.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Onger, F. (1965). Sait Faik'in Yaşantısı, Sanatı Ve Dünya Görüşü. Eylem(16).
  • Özlü, D. (2011). Kendi Evine Varmak. İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • Öztürk, T. (2011, Winter). Sait Faik Hikâyeciliğinde Merkez Ve Taşra Arasında Bir Kaçış Mekânı Olarak Ada. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish And Turkic (Volume6/4), S. 775-788. Issn: 1308-2140, Www.Turkishstudies.Net, Doı Number: Http://Dx.Doi.Org/10.7827/Turkishstudies.2856, Trakya-Turkey.
  • Safa, P. (1954, Haziran). Sait Faik Abasıyanık (Kayıplarımız). Türk Düşüncesi, S. 11-14.
  • Şehir E-Arşiv. (Tarih Yok). Http://Earsiv.Sehir.Edu.Tr:8080. Http://Earsiv.Sehir.Edu.Tr: Http://Earsiv.Sehir.Edu.Tr:8080/Xmlui/Bitstream/Handle/11498/10835/001507508006.Pdf ;Sequence=1 Adresinden Alındı
  • Taş, F. (1988). Sait Faik Abasıyanık (6. B.). Ankara: Kültür Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Toptaş, H. A. (2015). Ölü Zaman Gezginleri (6. B.). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Tosun, N. (2000, Ekim/Kasım). Hayata, Yalnızlığıa, Cinselliğe Övgü: Saity Faik Öykücülüğü. Hece(46-47), S. 308-314.
  • Uyguner, M. (1979, Temmuz). Ölümünün 25. Yılında Sait Faik Abasıyanık. Türk Dili, Xl(334), S. 11-17.
  • Uyguner, M. (1980). Sait Faik (3. B.). İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Uyguner, M. (1996). Yaşamı. A. Kutlu, & P. Ergun (Dü) İçinde, Sait Faik 90 Yaşında (S. 15-34). İstanbul: Bilgi Yayınevi.
  • Yalçın, H. C. (2013). Hayat-I Hakikiye Sahneleri. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınevi.
  • Yıldız, B. (1971, Haziran). Sait Faik Ödülü'nden Sonra. Halkın Dostları, S. 25-26.
  • Yücebaş, H. (1964). Bütün Cepheleriyle Sait Faik. İstanbul: Aka Kitapevleri.