DİNLEME BECERİSİNİN KÜLTÜRÜMÜZDEKİ YERİ VE DİNLEME EĞİTİMİNİN ÖNEMİ: KUTADGU BİLİG ÖRNEĞİ ÜZERİNDEN

İlk edinilen beceri olması yönüyle dil becerileri arasında ayrı bir yeri olan dinleme becerisi, son yıllarda giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Hayatımızda büyük yer kaplayan dinlemenin, kültürümüzün şekillenmesinde oynadığı rolü göz ardı etmemek gerekir. Dinlemenin kültürümüz üzerindeki etkisini, geçmişten günümüze kadar değerinden hiçbir şey kaybetmeden gelen eserlerimizde görmek mümkündür. İslamiyet döneminde yazılan ilk eserlerimizden biri olan Kutadgu Bilig, hâlen geçerliliğini koruyan ve içinde örnek alınması gereken pek çok değer barındıran bir kilometre taşıdır. Kutadgu Bilig ile ilgili pek çok araştırma ve inceleme yapılmasına rağmen, onun bir siyasetname özelliği taşıması ve sahip olduğu felsefî değer, önemine önem katmakta ve üzerinde daha fazla çalışılmasını gerekli kılmaktadır. Doküman incelemesine dayalı olarak yapılan bu çalışmanın amacı; Kutadgu Bilig'de dinleme becerisine ilişkin ifadeleri saptamak ve dinlemeye ne ölçüde yer verildiğini tespit etmektir. Eserde, dinleme ifadesi içeren bütün beyitlerin incelenmesi sonucunda, dinleme ile ilgili ifadelere sıkça yer verildiği ve hayatın her alanında dinlemenin gerekliliğine işaret edildiği belirlenmiştir. Bu çalışmada dinlemeye ilişkin ifadeler; üzerinde daha fazla durulan konulara göre (dinleme kuralları, öğüt anlamıyla dinleme, itaat anlamıyla dinleme, konuşmak için dinleme, dinlemenin konuşmadan önemli olduğu, dinlemenin hayata aktarılması vb.) gruplandırılarak incelenmiş, bu gruplar alt başlıklar hâlinde açıklanmış ve pek çok konuda başvurulan bir kaynak olan Kutadgu Bilig'in dinleme yönünden zengin olduğu ortaya konmuştur.

Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

On account of being the first acquired skill, listening skill which has a specific account among the language skills have been becoming more important. The culture shaping role of the listening which has much importance in our lives should not be ignored. The effect of the listening on our culture is possible to be seen in the masterpieces that doesen't lose anything from the past to the present value of them. Kutadgu Bilig which is one of the first work of art during the Islamic Term still has a validity and value and it should be example with its values in it. Despite of the alot of work and research, it should be studied carefully on it as it is has philosophical importance and it's a sample of political treatise. The aim of this study, that is on the basis of examination of the document is to determine statements which are about the listening skill and to determine how much place given for the listening skill in Kutadgu Bilig. As a result of study by examining all the couplets that contains listening skill, it is pointed that there are lots of statements about listening and it is stated that listening is necessary in all walks of life. In this study, expressions of listening grouped according to important subjects (rules of listening, advise listening, listening to speak, importance of listening to speak, transfering to life of listening) and it is very rich source about listening activities.

PDF

___

ARAT, R. R. (2003). Kutadgu Bilig. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.

ARAT, R. R. (2007). Kutadgu Bilig. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

BÜYÜKÖZTÜRK, ?., KILIÇ ÇAKMAK, E., AKGÜN, Ö.E., KARADEN?Z, ?. ve DEM?REl, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.

CALP, M. (2005). Özel Öğretim Alanı Olarak Türkçe Öğretimi. Konya: Eğitim Kitabevi.

ÇAĞBAYIR, Y. (2011). Kutadgu Bilig. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.

Ç?FÇ?, M. (2001). Dinleme Eğitimi ve Dinlemeyi Etkileyen Faktörler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (2), 165.

DEM?REL, Ö. (2002). Türkçe ve Sınıf Öğretmenleri İçin Türkçe Öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

DOĞAN, Y. (2007). İlköğretim İkinci Kademede Dil Becerisi Olarak Dinlemeyi Geliştirme Çalışmaları. Yayınlanmamı? Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

DOĞAN, Y. (2010). Dinleme Becerisini Geli?tirmede Etkinliklerden Yararlanma. TÜBAR, XXVII, 263-274.

DOĞAN, Y. (2011). Dinleme Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.

??ER?, K. (2008). Dinleme Eğitimi. Türkçe Öğretimi. S. Çelenk ve A. Tazebay. s. 159-185. Ankara: Maya Akademi.

MEB (2006). ?lköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.

ODACI, S. (2009). Türk Dili. Dil ve Anlatım. S. Odacı. s. 3-61. Konya: Palet Yayınları.

ÖZBAY, M. (2009). Dinleme Eğitimi. Ankara: Öncü Kitap.

ÖZBAY, M. (2009). Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri II. Ankara: Öncü Kitap.

ÖZBAY, M., Melanlıoğlu, D. (2012). Türkçe Öğretim Programlarının Dinleme Becerisi Bakımından Değerlendirilmesi. Turkish Studies, 7/1, 87-89.

ROBERTSON, A. K. (2002). Etkili Dinleme. (çev.:E.Sabri Yarmalı). ?stanbul: Hayat Yayınları.

S?LAHDAROĞLU, F. (1996). Kutadgu Bilig Uyarlaması. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.

TEMUR, T. (2010). Dinleme Metinlerinden Önce ve Sonra Sorulan Soruların Üniversite Öğrencilerinin Dinlediğini Anlama Beceri Düzeyine Etkisi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 303-319.

YALÇIN, A. (2006). Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Akçağ Yayınları.

YILDIZ, C., OKUR, A, ARI, G. YILMAZ, Y. (2010). Türkçe Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.