Akmolla Muhamediyarulı (hayatı ve eserleri)

Zaman zaman, bazı toplumlar, değişik nedenlere bağlı olarak değişim ve gelişime ayak uyduramamışlar, geri kalmışlar; bunun sonucu olarak da daha gelişmiş toplumlar tarafından yönetilmişlerdir. Bu gibi durumlarda, toplumdan çıkan bazı aydınlar kötü durumu görüp halkı uyandırmaya çalışmışlardır. Bu aydınlardan birisi de Akmolla Muhamediyarulı’dır. Eğitim gördüğü Troisk Tatar medresesinde Şehabettin Mercani’nin fikirleriyle tanışan akın, eserleri vasıtasıyla onu ve ceditçi fikirleri Kazak aydınlarına tanıtanlardan biri olmuştur.

Akmolla Muhamediyaruli (his life and works)

Some societies, sometimes, have not been able to keep up with the changing world and remained underdeveloped and been directed by the stronger ones. In such cases, some intellectuals from that society became aware of that bad situation and tried to illuminate their own society. One of them is Akmolla Muhamediyarulı. At the high school of Troisk Tatar, where he was educated, appeared a movement, which met with thoughts of Şehabettin Mercani and which introduced through his works thoughts of Jadidism to Kazakh intellectuals.

PDF

___

AHMEDOV, Zeki ve TİLEPOV Cumat, “Kazakistan Edebiyatı”, Türk Dünyası Ortak Edebiyatı, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, C. 9, Ankara 2007, s. 531.
İSKAKOV, Bürkit, 19. Gasırdagı Kazak Jene Edil Boyı Halıktarının Edebiyetlerindegi Ortak Ünder, Arıs Yay., Almatı 2007.
JARMUHAMEDOV, M; “Şortanbay Kanayulı”, Kazak Edebiyetinin Tarıyhı XIX. Gasırdın Birinji Jartısı(1800-1850), M. Avezov Edebiyet ve Öner İnstitutı, Kazak Akparat Mat., C.4, Almatı 2005, s. 318-319.
KALİJAN, V; “Akmolla Muhammediyarulı”, Kazak Edebiyetinin Tarıyhı, XIX. Gasırdın Ekinci Jartısı (1850-1900), M. Avezov Edebiyet ve Öner Instituti, Kazak Akparat Mat., C.5, Almatı 2006, s. 281-297.
KENJEBAYEV, B, XX. Gasır Basındagı Edebiyet, Bilim Bas.,Almatı 1993.
KESİCİ, A. Kayyum, Dün Bugün Hedefteki Kazakistan, IQ Yayınevi, İstanbul 2003. Miftahettin Akmulla, Şiirler, Haz.: Ahat Vildanov vd. Türksoy Yay., Ankara 2007.
ÖZDEMİR, Emin, “Kazak Kültürel Hayatında Tatarların Etkisi ve Kazak Ceditçiliğinin Gelişimi”, Bilig, Kış / 2009, S. 48, Ankara, s. 156-176.