Kripto Paraların Altın ve Dövizle İlişkisi: Bitcoin Örneği

Kripto para, şifreleme kullanarak (kriptografi) yapılan işlemleri güvence altına alan, çalışma şekli bakımından nakit paralara alternatif bir değişim aracı olarak tasarlanmış, bir dijital varlık ve bir sanal unsur olarak tanımlanabilir. Dünya geneline bakıldığında Bitcoin, Ethereum, Bitcoin Cash, Ripple, Litecoin, Cardano, Nem, Iota, Stellar, Dash ve daha birçok kripto para mevcuttur. Günümüzde kripto paralar arasında en ünlü olanı ise işlem hacmi açısından dünyada en fazla tercih edilen ve kripto para hacminin yaklaşık %50’ini oluşturan Bitcoin’dir. 2008 yılında Satoshi Nakatomo adında bir kişi veya topluluğun ortaya çıkardığı ve 2009 yılında ilk transferi gerçekleşen Bitcoin, dijital ortamda oluşturulan bir kripto paradır. Bu çalışmanın amacı bir kripto para birimi olan Bitcoin ile altın ons fiyatları ve dolar endeksi arasındaki ilişkinin araştırılmasıdır. Çalışmada dönem olarak 2012-2019 arası yıllar belirlenmiş olup aylık verilerle inceleme yapılmıştır. İncelenen değişkenler arasındaki eşbütünleşme ilişkisini tespit etmek için yöntem olarak ARDL Sınır testi yaklaşımı kullanılmıştır. Çalışma sonucunda Bitcoin’in altın ve döviz fiyatı arasında uzun dönemli eşbütünleşik bir ilişki tespit edilmiştir. Elde edilen bu sonuç ile uzun dönemde altın ons fiyatındaki %1’lik bir artışın Bitcoin fiyatlarını yaklaşık %15 artıracağını; USD endeksindeki 1 birimlik artışın ise Bitcoin fiyatlarını yaklaşık %0.28 birim artıracağını ifade etmektedir. Ancak kısa dönemde değişkenler arasında eşbütünleşik bir ilişkinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

The Relationship of Crypto Coins with Gold and Foreign Exchange: The Case of Bitcoin

: Cryptocurrency can be defined as a digital asset and a virtual element designed to be an alternativeexchange tool for cash in terms of how it works, securing transactions using encryption (cryptography).Looking across the world, there are Bitcoin, Ethereum, Bitcoin Cash, Ripple, Litecoin, Cardano, Nem, Iota,Stellar, Dash and many more cryptocurrencies. The most famous of the cryptocurrencies today is Bitcoin,which is the most preferred in terms of transaction volume and constitutes approximately 50% of thecryptocurrency volume. Bitcoin, created by a person or community named Satoshi Nakatomo in 2008 and thefirst transfer in 2009, is a digitally created cryptocurrency. The aim of this study is to investigate therelationship between Bitcoin, a cryptocurrency, and gold ounce prices and dollar index. In the study, 2012-2019 was determined as the term and the monthly data were examined. ARDL Boundary test approach wasused as a method to determine the cointegration relationship between the examined variables. As a result ofthe study, a long-term co-integrated relationship between Bitcoin's gold and foreign exchange price wasdetermined. With this result, a 1% increase in the gold ounce price will increase Bitcoin prices by about 15%in the long run; The 1-unit increase in the USD index indicates that it will increase Bitcoin prices by about0.28%. However, it was concluded that there was no co-integrated relationship between the variables in theshort term.

___

  • Atik, M., Köse, Y., Yılmaz, B., & Sağlam, F. (2015). Kripto para: Bitcoin ve döviz kurları üzerine etkileri. Bartın Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(11), 247-261.
  • Baur, D. G., Dimpfl, T., & Kuck, K. (2018). Bitcoin, Gold and The US Dollar–A replication and extension. Finance Research Letters, 25, 103-110. https://doi.org/10.1016/j.frl.2017.10.012
  • Bhattacharjee, S. (2016). A statistical analysis of bitcoin transactions during 2012 to 2013 in Terms of Premier Currencies: Dollar, Euro and Rubles. Vidwat, 9(1), 1-8.
  • Carrick, J. (2016). Bitcoin as a Complement to Emerging Market Currencies. Emerging Markets Finance and Trade, 52(10), 2321-2334. https://doi.org/10.1080/1540496x.2016.1193002
  • Çetinkaya, Ş. (2018). Kripto paraların gelişimi ve para piyasalarındaki yerinin Swot analizi ile incelenmesi. Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Bilimleri Akademik Araştırmalar Dergisi, 5 (2), 11-21. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.446773
  • Dirican, C., & Canoz, I. (2017). The cointegration relationship between bitcoin prices and major world stock indices: An analysis with ARDL model approach. Journal of Economics, Finance and Accounting, 4(4), 377-392. https://doi.org/10.17261/pressacademia.2017.748
  • Dulupçu, M. A., Yiyit, M., & Genç, A. G. (2017). Dijital ekonominin yükselen yüzü: Bitcoin’in değeri ile bilinirliği arasındaki ilişkinin analizi. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 22.
  • Dyhrberg, A. H. (2016). Bitcoin, Gold and The Dollar–A GARCH Volatility Analysis. Finance Research Letters, 16, 85-92. https://doi.org/10.1016/j.frl.2015.10.008
  • Engle, R. F., and C. W. J. Granger. (1987). Co-Integration and error correction: Representation, estimation and testing. Econometrica, 55(2), 251–276. https://doi.org/10.2307/1913236
  • Güleç, Ö. F., Çevik, E., & Bahadır, N. (2018). Bitcoin ile finansal göstergeler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 18-37.
  • Harris, R., Sollis, R., (2003). Applied time series modelling and forecasting. Wiley, West Sussex. İçellioğlu, C. Ş., & Öztürk, M. B. E. (2018). Bitcoin ile seçili döviz kurları arasındaki ilişkinin araştırılması: 2013-2017 dönemi için Johansen testi ve Granger nedensellik testi. Maliye Finans Yazıları, (109). https://doi.org/10.33203/mfy.343217
  • Johansen, S. (1988). Statistical analysis of cointegration vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12(2-3), 231-254, https://tr.scribd.com/doc/76105072/Johansen-S-1988-Statistical-Analysis-of-Cointegration-Vectors, (Erişim Tarihi: 03.11.2017). https://doi.org/10.1016/0165-1889(88)90041-3
  • Johansen, S., & Juselius, K. (1990). Maximum likelihood estimation and ınference on cointegration with applications to the demand for money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), 169-210, http://digidownload.libero.it/rocco.mosconi/ Johansen Juselius1990.pdf, (Erişim Tarihi: 03.11.2017). https://doi.org/10.1111/j.1468-0084.1990.mp52002003.x
  • Karaağaç, G. A., & Altınırmak, S. (2018). En yüksek piyasa değerine sahip on kripto paranın birbirleriyle etkileşimi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (79), 123-138. https://doi.org/ 10.25095/mufad.438852
  • Li, X., & Wang, C. A. (2017). The Technology and economic determinants of cryptocurrency exchange rates: The case of Bitcoin. Decision Support Systems, 95, 49-60. https://doi. org/10.1016/j.dss.2016.12.001
  • Öztürk, M. B., Arslan, H., Kayhan, T., & Uysal, M. (2018). Yeni bir hedge enstrümanı olarak Bitcoin: Bitconomi. Ömer Halisdemir Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(2), 217-232. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.415713
  • Para Durumu (2019). Yükselişte olan kripto paralar. Yazan: Cem Dişbudak, https:// www.paradurumu.com/yatirim/yukseliste-olan-kripto-paralar-haberi-3720, Erişim Tarihi: 23.07.2019
  • Pesaran, M. ve Shin, Y. (1999). An autoregressive distributed lag modeling approach to cointegration analysis. S. Strom, (ed) Econometrics and Economic Theory in the 20th Century, Cambridge University. https://doi.org/10.1017/cbo9781139052221.011
  • Szetela, B., Mentel, G., & Gędek, S. (2016). Dependency Analysis Between Bitcoin and selected global currencies. Dynamic Econometric Models, 16(1), 133-144. https:// doi. org/ 10.12775 /dem.2016.009
  • Tetik, N, & Öner, A . (2020). Ülkemiz Girişimcileri İçin Yeni Bir Yatırım Desteği Modeli: Initial Coin Offering (Ico). Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 3(1), 14 – 27 . https:// doi.org/ 10. 32951/mufider.635743
  • TR Investing (2019). Bitcoin Amerikan Doları. https://tr.investing.com/crypto/ bitcoin/btc-usd, Erişim Tarihi: 23.07.2019.
  • TR Investing (2019). Amerikan Dolar Endeksi. https://tr.investing.com/ currencies/us-dollar-index, Erişim Tarihi: 21.07.2019.
  • TR Investing (2019). Altın Ons Fiyatları. https://tr.investing.com/ commodities/gold, Erişim Tarihi: 20.07.2019.
  • Wei, W.C. (2018). Liquidity and market efficiency in cryptocurrencies. Journal Of Economics Letters, 168, 21-24. https://doi.org/10.1016/j.econlet.2018.04.003