İzmir İliDış Ticaret Analizi (2007-2018)

Dış ticarete ilişkin olarak teorik ve uygulamalı katkılar artmakta ve dış ticaretin yapısındaki değişim sürmektedir. Diğer yandan uygulamalı çalışmalar daha çok ülke boyutundaki analizleri içermektedir. Bu nedenle il ve sektör bazında yürütülecek çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Böylece illerin/bölgelerin/sektörlerin dış ticarete ilişkin özellikleri belirlenecek, üstünlükleri ve dezavantajları ortaya konabilecektir. Bu çabalar, ticareti geliştirerek bölge ve ülke ekonomileri ile dünya refahına olumlu katkıda bulunacak politikaların oluşturulmasını kolaylaştıracaktır. İşte bu nedenle, bu çalışmada İzmir ilinin dış ticaret yapısı tüm yönleriyle ortaya konmakta, endüstriler arası ve endüstri içi ticareti ölçmede kullanılan endekslerden yararlanılarak İzmir ilinin ticaret yapısı ve üstünlükleri belirlenerek politika önerilerine ulaşılmaktadır. Dış ticaret hacmi hem ihracat hem de ithalat verilerinin tamamını ifade ettiği için hacimde meydana gelen artış dış ticaret fazlası olduğunu göstermemektedir. Dışa açık piyasa ekonomisine geçiş ile birlikte ihracatta meydana gelen artıştan daha fazla ithalatta artış olmuştur. Bu durum da dış ticaret açığına neden olmuştur. Çalışmaya konu olan ilgili dönemde Türkiye genelinde son 10 yılda her yıl açık söz konusu iken İzmir ili için durum daha olumludur. 2018 yılında açık kapanıp, dış ticaret fazlası verilmiştir. Grubel-Lloyd Endeksi, Vollrath Endeksi, Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlük Endeksi, Brülhart B Endeksi ve Fontagné ve Freudenberg Endeksi gibi endekslerden yararlanılarak İzmir ilinin 2007-2018 dönemi için endüstri içi ticaret yapısına ilişkin özellikleri ve karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu ürün grupları belirlenmiştir.

The Analysis of Izmir’s Foreign Trade (2007-2018)

The number of theoretical and empirical studies on foreign trade is increasing while the structure of foreign trade continues changing. On the other hand, empirical studies mostly cover country based analysis. So, province based and sectoral studies are needed. Thus, foreign trade properties of provinces, regions and sectors (advantages and disadvantages) could be defined. These efforts will facilitate the development of policies that will contribute positively to the welfare of the region and the country and the world by improving trade.For this reason, in this study, the foreign trade structure of Izmir province is revealed in all its aspects,and the trade structure and advantages of Izmir province are determined by using the indices used to measure intra-industry and intra-industry trade, andfinally policy recommendations are reached.The increase in foreign trade volume does not always mean that there is a foreign trade surplus because foreign trade volume refers to both exports and imports. With the transition in the open market economy, increase in imports was greater than increase in exports. As a result of that, foreign trade deficit occurred. While Turkey had foreign trade deficit for the last 10 years, it was more positive for Izmir within the period covered in this study. In 2017, the deficit has disappeared and has appeared surplus. By using Grubel-Lloyd Index, Vollrath Index, Revealed Comparative Advantage Index, Brülhart B Index and Fontagné and Freudenberg Index;properties related to the structure of intra-industry trade of Izmir and the product groups with comparative advantage have been defined for the period from 2007to 2018.

___

  • Altay, H. & Şen, A. (2009). Türkiye’nin Avrupa Birliği (15) pazarındaki endüstri-içi ticaret performansının rakip ülke performanslarıyla karşılaştırmalı analizi: 1995-2007.Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25,127-140.https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/4767/65552
  • Atik, H. (2002). Endüstri-İçi Ticaret: Teori ve Kayseri Uygulaması, Kayseri Ticaret Odası.
  • Aydın, S. (2008). Gümrük birliği sonrası dönemde Türkiye’nin marjinal endüstri içi ticareti. Mevzuat Dergisi, 131. https://www.mevzuatdergisi.com/2008/11a/01.htm
  • Birekul, M. (2008). Konya ili dış ticaret yapısının analizi (1996-2005 Dönemi)[Yayınlanmamış yüksek lisans tezi].Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Diken, A. Ö. (2015). Endüstri-İçi ticaret kavramı: nedenleri, ölçüm yöntemleri ve Türkiye ile AB arasında endüstri-içi ticaretin gelişimi (2004-2014)[Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Fontagné, L. & Freudenberg, M. (1997). Intra-ındustry trade: methodological ıssues reconsidered.CEPII, document de travail n° 97-01.
  • Erk, N. &Tekgül, Y. (2001). Ekonomik entegrasyonve endüstri-içi ticaret: Türkiye-AB ülkeleri arasındaki endüstri-içi ticaretin ölçülmesi ve ticaret tipinin belirlenmesi.METU International Conference in Economics V.
  • Erkan, B., Arpacı, B., Yaralı, F. & Güvenç, İ. (2015), Türkiye’nin sebze ihracatında karşılaştırmalı üstünlükleri. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 18(4), 70-76.http://dx.doi.org/10.18016/ksujns.61527
  • Grubel, H. G. &Lloyd, P. P. J. (1975). Intra-Industry Trade:The Theory and Measurement of International Trade in Differentiated Products. Macmilan.
  • Küçükkiremitçi, O. (2006). Dış ticaretteki rekabet gücüne göre sanayi sektörünün değerlendirilmesi (1995-2005 dönemi, ısıc revize 3 dört haneli düzey sınıflamasına göre).Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş.
  • Mangır, F. & Fidan, A. (2017). Grubel-Lloyd endeksi ile endüstri-içi ticaret analizi: tarım sektörü Türkiye örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi,19(33),45-51.http://dx.doi.org/10.18493/kmusekad.400137
  • Sarıçoban, K., Kösekahyaoğlu, L. & Erkan, B. (2017). Türkiye’nin imalat sanayi ürün gruplarındaki ihracat rekabet gücünün belirlenmesi: 1996-2015 dönemi analizi.Journal of Life Economics, 4(3), 49-72.
  • Şimşek, N.(2005). Türkiye’nin yatay ve dikey endüstri-içi ticareti.Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 43-62.
  • Şahinli, M. A. (2011). Açıklanmış karşılaştırmalı üstünlükler endeksi: Türkiye pamuk endüstrisi üzerine bir uygulama. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(21),227-240.
  • TÜİK, www.tuik.gov.tr.
  • Vollrath, T. (1991). A theoretical evaluation of alternative trade ıntensity measures of revealed comparative advantage.Weltwirtschaftliches Archiv, 265-280.