ÇOCUKLUKTA OKUL ÇEVRELERİNİN TECRÜBE EDİLMESİNDEN YANSIMALAR: OKUL BAHÇELERİ, OKUL YOLU VE ÇOCUĞUN FAVORİ MEKANLARI

Çocukların zamanlarının büyük bir çoğunluğunu geçirdiği okul bahçeleri birçok çocuk için doğal, açık alanda kendi akranları ile iletişim kurabilecekleri en önemli mekânlardan biri olarak kabul edilmektedir. Okul bahçelerinin özellikle doğal elamanlarla düzenlenmiş okul bahçelerinin çocuğun gelişimi üzerinde onarıcı/pozitif etkileri olduğu da yapılan çalışmalarla belirlenmiştir. Bu çalışmanın amacı doğal çevrede oyun oynamanın ve doğal elemanlarla düzenlenmiş okul bahçelerinin çocuğun gelişimi açısından öneminin, okul bahçelerinin çocuk için daha yaşanılır kılınması için okul bahçelerinin tasarlanmasında farkına varılması gereken unsur ve niteliklerin çocuk gözünden ortaya konmasıdır. Cocukluk çağında okul dış cevrelerinin tecrube edilmesinden,okul bahceleri,okul yolu ve çocuğun favori mekanlarının nasıl anlamlandırıldığı üzerinde durulmuş olup, geniş kapsamlı literatür araştırmasına dayanan bir derleme çalışmasıdır. Okul ve çevresinin tasarımında sadece mekansal büyüklük ve niteliklerle ilgili standartları gözönünde bulundurmanın yeterli olmayıp, bu mekanlar tasarlanırken doğala yakın tasarlanmış çocuk oyun mekanlarının restoratif/onarıcı etkisini de gözönünde bulundurarak, çocukların daha katılımcı anlayışla, çocuğun hafızasında ve sonrasında gelişimsel hayatında iz bırakacak şekilde düzenlenmesi gerekliliğidir. Disiplinlerarası bir yaklaşımla mimarlar, iç mimarlar, pedagoglar, yöneticiler, öğretmenler ve öğrencilerin ortak sorumlulukla ve bir arada çalıştığı tasarımsal bir süreç modellemesi gelecekte yapılacak çalışmalara önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

çocuk mekanları, biyofilik tasarım, restoratif çevreler (onarıcı çevreler), okul ve çevresi, çocuğun favori mekanları

PDF

___

Browning, W., Ryan, C., & Clancy, J. (2014). 14 Patterns of Biophilic Design. Terrapin Bright Green,LLC, 1–60.
Cooper Marcus. C. (1995). House as a mirror of self: Exploring the deeper meaning of home. Berkeley, CA: Conari Press.
Day, C. (2007). Environment and children. Elsevier.
Dudek, M. (2005). Children’s spaces. Architectural Press, Oxford.
Dudek, M. (2002). Architecture of schools. Oxford: Architectural Press
Derr, T. (2009) 'Sometimes birds sound like fish': Perspectives on children’s place experiences in Spencer, C. Blades, M. Children and their environment: learning, using and designing spaces, Cambridge University Press.
Hartig, T. (2012). Restorative environments, Journal of Environmental psychology 3, 57– 66. Hertzberger, H. (2008). Space and Learning. Rotterdam: 010
Hoffman, E. (1992). Visions of innocence: spiritual and inspirational experiences of childhood. Boston: Shambhala. Kahn, P. H., Kellert, S. R. (2002). Children and nature: psychological, sociocultural, and evolutionary investigations. Cambridge Mass.: The MIT Press.
Kellert, S. R., & Wilson, E. O. (1993). The Biophilia Hypothesis. Frontiers in Ecology and the Environment
Kellert, S. R. (2002) Experiencing Nature: Affective, Cognitive, and Evaluative Development in Children in Kahn, P. H. (Ed.), Kellert, S. R.(Ed.) Children and nature: psychological, sociocultural, and evolutionary investigations. Cambridge, The MIT Press.
Korpela, K., Kyttä, M., & Hartig, T. (2002). Restorative experiences, self-regulation and children's favorite places in Environmental Psychology, 22(4), 387-398. doi:10.1006/jevp.2002.0277
Louv, R. (2006). Last child in the woods. North Carolina, USA: Algonquin Books od Chapel Hill
Louv, R. (2011). The nature principle: human restoration and the end of nature-deficit disorder. Chapel Hill, NC: Algonquin Books of Chapel Hill.
Mackley, K. L. Pink, S. Morosanu, R. (2015) Knowing the world through your body: Children's sensory experience and making of place in Hackett, A. (ed.), Procter, L.(ed.), & Seymour, J.(ed.) Childrens spatialities: embodiment, emotion and agency. Palgrave Macmillan UK.
Marx, A. Fuhrer,U. Hartig, T. (2000) Effects of Classroom Seating Arrangements on Children's question-asking in Learning Environments Research, Volume 2, Number 3, Page 249
Moore, R.C. & Cooper Marcus, C. (2008). Healthy planet, healthy children: Designing nature into the daily spaces of childhood. In S.R. Kellert, J. Heerwagen & M. Mador (Eds.), Biophilic design: The theory, science, and practice of bringing buildings to life. Hoboken, NJ: Wiley.
Rasmussen, S. E. (1962) Experiencing architecture, Massachusetts, the MIT press. Salingrose, N. A. Masden, K. G. Neuroscience, the Natural Environment, and Building Design. In S.R. Kellert, J. Heerwagen & M. Mador (Eds.), Biophilic design: The theory, science, and practice of bringing buildings to life. Hoboken, NJ: Wiley.
Sobel, D. (2002). Children’s Special Places: Exploring the Role of Forts, Dens, and Bush Houses in Middle Childhood. Wayne State University Press, Detroit.
Sobel, D. (2008). Childhood and Nature. Stenhouse Publishers.
Smith, G. A., & Sobel, D. (2010). Place- and Community-Based Education in Schools. Routledge. Strong-Wilson, T., & Ellis, J. (2007). Children and Place: Reggio Emilia's Environment As Third Teacher in Theory Into Practice, 46(1), 40-47. doi:10.1207/s15430421tip4601_6
Taylor, A. F., Kuo, F. E., & Sullivan, W. C. (2001). Coping with ADD: The Surprising Connection to Green Play Settings in Environment and Behavior, 33(1), 54–77.
Tuan, Y.-F. (1978). Space and Place: The Perspective of Experience. Minneapolis: University of Minnesota Press Wolfe, M. and Rivlin, L.G. (1987) The Institution in Children’s live in ed. Weinstein, C. S., & Thomas, G. D., Spaces for children: the built environment and child development. Plenum Press, New York and London.