Murat DEMİREL, Suphi DENİZ, İbrahim YILMAZ, Hüseyin NURSOY

Hamur olum döneminde biçilen kimi sorgum çeşitlerine üre yada üre ve melas katkısınınsilaj kalitesi ile sindirilebilir kuru madde verimine etkisi

Bu araştırmada, hamur olum döneminde biçilen kimi sorgum çeşitlerinin (Gözde, P-988, Grazer ve Grass-ll) katkısız, ağırlık esasına göre % 0,5 üre ya da % 0,5 üre + % 4 melas ilave edilerek silolanmasının, silaj fermentasyon kalitesi, in vitro kuru madde sindirilebilirliği ve sindirilebilir kuru madde verimi üzerine etkisi incelenmiştir. Bu amaçla, her çeşit ve muamele grubu için 3'er adet olmak üzere, toplam 36 adet silaj örneği, bir litrelik cam kavanozlara konulmuş ve 90 gün süreyle inkübasyona bırakılmıştır. Silajların kuru madde (KM) düzeyleri % 29,56-% 33,46 arasında, ham protein (HP) düzeyleri ise % 7,16-% 12,63 arasında değişmiştir. Silajların HP miktarı, üre ve üre + melas katkısı ile artarken; KM üre + melas katkısı ile artmış, NDF miktarı ise azalmıştır (P < 0,05). Silajların pH'sı 4,08-4,71 arasında değişmiş; üre ve üre + melas ilavesi Silajların pH'sını yükseltmiştir (P < 0,05). Silajların organik asit konsantrasyonu KM'de laktik asit için % 3,50-% 8,01 arasında, asetik asit için % 0,58-% 1,44 arasında, bütirik asit ise % 0,01 -% 0,14 arasında değişmiştir (P < 0,05). Üre ya da üre + melas katkısı, Silajların laktik asit düzeyini artırırken, propiyonik asit düzeyini düşürmüş (P < 0,05); bütirik asit düzeyini ise etkilememiştir. Asetik asit düzeyini üre ilavesi etkilemezken, üre + melas ilavesi artırmıştır (P < 0,05). Gözde, P-988, Grazer ve Grass-ll çeşitlerinin katkısız silajlarmda in vitro kuru madde sindirilebilirlikleri sırasıyla % 52,85, % 54,20, % 54,96 ve % 54,39 olarak bulunmuştur. Gözde çeşidinde, üre + melas katkısı, silajın in vitro kuru madde sindirimini artırırken; diğer çeşitlerde Silajların in vitro kuru madde sindirimini azaltmıştır (P < 0,05). Birim alandan (da) en yüksek sindirilebilir kuru madde verimi (804,38 kg/da) P-988 çeşidinden elde edilmiştir. Bu çalışmada, silaj fermantasyon kalitesi ve sindirilebilir kuru madde verimi bakımından, P-988'çeşidinin, Van yöresi ekolojik koşulları için, diğer çeşitlere oranla daha uygun olacağı ve katkısız olarak suçlanabileceği sonucuna varılmıştır.

The effects of adding urea or urea+molasses in some sorghum varieties harvested at dough stage on silage quality and digestible dry matter yield

The aim of this study was to evaluate the effects of the addition of 0.5% urea or 0.5% urea plus 4% molasses into some sorghum varieties (Gözde, P-988, Grazer and Grass-ll) harvested at the dough stage on silage quality, in vitro dry matter (DM) digestibility and digestible DM yields. Triplicate silage samples from each variety and treatment group, a total of 36 silage samples, were prepared in 1 I mino-silos and incubated for 90 days. Silage DM and crude protein (CP) levels ranged from 29.56 to 33.46%, and from 7.16 to 12.63%, respectively. Addition of urea or urea + molasses increased CP, and urea + molasses increased DM but decreased the NDF content of all silages (P < 0,05). Silage pHs were between 4.08 and 4.71, and the addition of urea and urea + molasses increased silage pH (P < 0,05).Lactic, acetic and butyric acid concentrations of silages, on DM bases, ranged from 3.50 to 8.01%; from 0.58 to 1.44% and from 0.01 to 0.14%, respectively. The addition of urea and urea + molasses increased the lactic acid and decreased the propionic acid concentration of silages (P < 0,05), although butyric acid concentrations were not affected. Urea supplementation did not affect acetic acid concentrations, and urea + molasses increased the acetic acid concentration of silages. In vitro DM digestibilities of Gözde, P-988, Grazer and Grass-II varieties were 52.85, 54.20, 54.96 and 54.39%, respectively. The addition of urea + molasses to Gözde increased in vitro DM digestibilities, but urea and urea + molasses addition decreased in vitro DM digestibilities in other varieties (P < 0,05). The P-988 variety had the highest digestible DM yield (804.38 kg/decare)(P

PDF

___

1. İptaş, S., Yılmaz, M., Öz, A., Avcıoğlu, R.: Tokat ekolojik şartlarında silajlık mısır, sorgum tür ve melezlerinden yararlanma olanakları. Türkiye 1. Silaj Kongresi, 16-19 Eylül 1997, Bursa. 2. Kılıç, A.: Silo Yemi (Öğretim, Öğrenim ve Uygulama Önerileri). Bilgehan Basımevi, İzmir, 1986.
3. Undersander, D.J., Smith, L.H., Kaminski, A.R., Kelling, K.A., Doll, J.D.: Sorghum Forage. Alternative Field Crops Manual. Minnesota, 1990.
4. Grant, R., Stock, R.: Harvesting corn and sorghum for silage. NebGuide.1994; 1-8, G94-1231-A, Published by University of Nebraska, Lincoln.
5. Hart, S.P.: Effects of altering the grain content of sorghum silage on its nutritive value. J. Anim. Sci. 1990; 68: 3832-3842.
6. Baxter, H.D., Montgomery, M.J., Owen, J.R.: Comparison of soybean-grain sorghum silage with corn silage for lactating cows. J. Dairy Sci. 1984; 67: 88-96.
7. Bolsen, K., llg, H., Axe, D., Smith, R.: Urea and limestone additions to forage sorghum silage. Kansas State University Cattlemen's Day 85. Report of Progress. 1985; 470: 82-84.
8. Hinds, M., Brethour, J., Bolsen, K., llg, H.: Inoculant and urea- molasses additives for forage sorghum silage. Kansas State University Cattlemen's Day 82. Report of Progress. 1982; 413: 11-15.
9. Ahmad, M.R., Allen, V.G., Fontenot, J.P., Hawkins, G.W.: Effect of sulfur fertilization on chemical composition, ensiling characteristics, and utilization by lambs of sorghum silage. J. Anim. Sci. 1995; 73: 1803-1810.
10. Young, M.A., Sonon, R.N., Dalke, B.S., Holthaus, D.L, Bonilla, D.R., Pfaff, L, Bolsen, K.K.: Agronomic performance and silage quality traits of forage sorghum hybrids in 1992. Kansas State University Cattlemen's Day 95. Report of Progress. 1995; 13-15.
11. Sonon, R.N., Suazo, R., Pfaff, L, Dickerson, J.T., Bolsen, K.K.: Effects of maturity at harvest cultivar on agronomic performance of forage sorghum and the nutritive value of selected sorghum silages. Kansas State University Cattlemen's Day 91. Report of Progress. 1991; 623: 69-73.
12. Yılmaz, İ.: Van koşullarına uygun silajlık sorgum, sudanotu ve sorgum-sudanotu melezi çeşitlerinin belirlenmesi üzerinde bir araştırma, International Animal Nutrition Congress 2000, 4-6 September 2000, İsparta.
13. Polan, C.E., Stieve, D., Garret, J.C.: Protein preservation and ruminal degradation of ensiled forage treated with heat, formic acid, ammonia or microbial inoculant. J. Dairy Sci. 1998; 81:765-776. 14. Leventini, M.W., Hunt, C.W., Roffler, R.E., Casebolt, D.G.: Effects of dietary levels of barley-based supplements and ruminal buffer on digestion and growth by beef cattle. J. Anim. Sci. 1990; 68; 4334-4344.
15. Akkıliç, M., Sürmen, S.: Yem Maddeleri ve Hayvan Besleme Laboratuvar Kitabı. A.Ü. Basımevi. Ankara, 1979.
16. Van Soest, P.J., Robertson, J.B.: Systems of analyses for evaluation' of fibrous feed. In "Proc. Int. Workshop on Standardization of Analytical Methodology for Feeds". Ed, W.J. Pigden, C.C. Balch, M. Graham. Int. Dev. Res. Renter. Ottowa 1979.
17. Marten, G.C. Barnes, R.F.: Prediction of energy digestibility of forages with in vitro rumen fermentation and fungal enzyme; systems. In "Proc. Int. Workshop on Standardization Analytical Methodology for Feed". Ed, W.J. Pigden, C.C. Balch, M. Graham, Int. Dev. Res. Center. Ottawa. 1980.
18. Tilley, J.M.A., Terry, R.A.: A two-stage technique for the in vitro digestion of forage crops. J. Br. Grassl. Soc. 1963; 18: 104-111.
19. Deniz, S., Denek, N., Karslı, M.A.: Ruminantlar için kimi yemlerin enerji içeriklerinin in vivo ve in vitro yöntemlerle saptanması 2. İki aşamalı sindirim yöntemi, 11. Hayvan Besleme Kongresi, 18-20 Eylül 2003, Konya.
20. Düzgüneş, 0., Kesici, T., Kavuncu, 0., Gürbüz, F.: Araştırma ve. Deneme Metodları İstatistik Metodları-II, A.Ü. Zir. Fak. Yay:. 1021. Ankara, 1978.
21. Anonim: S.A.S. PC SAS User's Guide: Statistics SAS İnst, Inc., Cary, NC. 1998.
22. White, J., Bolsen, K.K.: Influence of plant parts on in vitro dry matter disappearence of forage sorghum silages. Kansas State University Cattlemen's Day 89. Report of Progress. 1989; 567:83-89.
23. Bolsen, K.K., Laytimi, A., Nuzback, L, Hart, R.: Effect of enviromental temperature and inoculants on the fermentation of alfalfa and forage sorghum silages. Kansas State University Cattlemen's Day 88. Report of Progress. 1988; 539: 154-159.
24. İptaş, S., Avcıoğlu, R.: Mısır, sorghum, sudanotu ve sorghum- sudanotu melezi bitkilerinde farklı hasat devrelerinin silo yemi niteliğine etkileri. Türkiye 1. Silaj Kongresi. 16-19 Eylül 1997,Bursa.
25. Demirel, M., Yıldız, S.: Hamur olum döneminde biçilen arpa hasılına kimi yem katkı maddelerinin katılmasının silaj kalitesi ve rumende ham besin maddelerinin yıkılımı üzerine etkisi. International Animal Nutrition Congress. 4-6 September 2000.İsparta.
26. Filya, İ.: Silaj kalitesinin artırılmasında yeni gelişmeler. International Animal Nutrition Congress. 4-6 September 2000.İsparta.
27. Chesnut, A.B., Berger, L.L., Fahey, G.C.: Effect of conservation methods and anhydrous- ammonia or urea treatments on composition and digestion of tall fescue. J. Anim. Sci. 1988; 66: 2044-2056.
28. Dickerson, J., Smith, R., Bols&n, K.K., Walter, T.: Effects of hybrid maturity and growth stage on yield and composition of forage and grain sorghums when harvested as silage. Kansas State University Cattlemen's Day 85. Report of Progress: 1985; 77-81.
29. Dalke, B.S., Sonon, R.N., Gramlich, S.M., Bolsen, K.K.: Whole-plant corn, forage sorghum and grain sorghum silages for growing cattle. Kansas State University Cattlemen's Day 93. Report of Progress. 1993; 678: 16-18.
30. Demirel, M., Cengiz, F., Çelik, S., Erdoğan, S.: Van ekolojik koşullarında yetiştirilen mısır ve macar fiği karışımlarının silaj kaliteleri ve besin madddelerinin rumende parçalanabilirlikleri üzerine bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniv. Zir. Fak. Tarım Bil. Derg. 2001; 11: 67-78. 31. Siefers, M.K.: Agronomia and silage quality traits of forage sorghum cultivars in 1995. Türkiye 1. Silaj Kongresi. 16-19 Eylül 1997, Bursa.
32. Huhtanen, P.: The effect of barley, unmolassed sugar-beet pulp and molasses supplements on organic matter, nitrogen and fibre digestion in the rumen of cattle given a silage diet. Anim. Feed Sci. Technol. 1988; 20: 259-278.
33. Petit, H.V., Veira, D.M.: Digestion characteristic of beef steers feed silage and different levels of energy with or without protein supplementation. J. Anim. Sci. 1994; 72: 3213-3220.
34. Seoane, J.R., Cristen, A.M., Veira, D.M., Fontecilla, J.: Performance of growing steers fed quackgrass hay supplemented with canola meal. Can. J. Sci. 1992; 72: 239-247.