Fen Öğretiminde Açık Uçlu Araştırmacı Sorgulayıcı Laboratuvar Yaklaşımının Yaratıcı Düşünme Becerisine Etkisi
Bu çalışmada, probleme dayalı öğrenme modeline göre gerçekleştirilen açık uçlu araştırmacı – sorgulayıcı deneysel etkinlikler geliştirilmiş ve bu etkinliklerin laboratuvar ortamında, fen bilgisi öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme becerilerine etkisi incelenmiştir. Araştırmada, deneysel desenlerden tek gruplu ön test-son test yarı deneysel model kullanılmıştır. Çalışma grubunu 2015-216 öğretim yılı Fen Bilgisi Öğretmenliği programında 3. snıfta öğrenim gören 64 öğrenci oluşturmuştur. Çalışmada araştırmacılar tarafından geliştirilen “Probleme Dayalı Fen Bilgisi Laboratuvarı Kılavuzu”nda yer alan deneysel etkinlikler “Fen Öğretimi Laboratuvar Uygulamaları–II” dersi kapsamında altı haftada uygulanmıştır. Nicel veriler; altı haftalık ders süreci öncesinde ve sonrasında Whetton ve Cameron (2002) tarafından geliştirilen ve Aksoy (2004) tarafından alınarak Türkçe’ye uyarlanan “Yaratıcılık Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlar, açık uçlu araştırmacı-sorgulayıcı öğrenme etkinlikleri kapsamında yürütülen deneysel etkinliklerin yaratıcılık becerilerini artırmada etkili olduğunu ortaya koymuştur.
Anahtar Kelimeler:
Fen bilimleri öğretimi, açık uçlu araştırmacı-sorgulayıcı öğrenme, yaratıcı düşünme
The Effect of the Open-Ended Enquirer-Inquiry Laboratory Approach on Creative Thinking Skill in Science Teaching
In this study, open-ended enquirer-inquiry laboratory approach activities based on problem based learning model were developed and the effects of these activities on the creativity skills of the preservice science teachers were investigated in the laboratory environment. In the study, a single group of experimental research design with pre-test/post-test and semi-experimental model was used. The study group consisted of 64 students who were third year -Pre-service Science Teacher. In the study, experimental activities developed by the researchers included in the "Problem Based Learning Laboratory Guide" were applied within the scope of "Science Instruction Laboratory Applications - II" during six weeks. Quantitative data were gathered through the "Creativity Scale" before and after the six week lecture period. The scale developed by Whetton and Cameron (2002) was translated into Turkish by Aksoy (2004) and validity and reliability studies were conducted. The results of the research revealed that the experimental activities carried out within open-ended enquirer-inquiry laboratory approach activities based on problem based learning model were effective in increasing creativity skills.
Keywords:
Science education open-ended enquirer-inquiry laboratory approach, problem based learning model, creativity,
___
- Aksoy, B. (2004). Coğrafya öğretiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımı. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Orta Öğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı Coğrafya Öğretmenliği Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
- Aktamış, H. ve Ergin Ö. (2006). Fen eğitimi ve yaratıcılık. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 77-83.
- Argun, Y. (2004). Okul öncesi dönemde yaratıcılık ve eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Ayas, A. (1995). Fen bilimlerinde program geliştirme ve uygulama teknikleri üzerine bir çalışma: iki çağdaş yaklaşımın değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 149-155.
- Branch, J.L. ve Solowan, D.G. (2003). Inqury-based learning: The key to student success. Library skills. School Library in Canada. 22(4), 6-12.
- Çelik, H., Yılmaz, G., Şen, Ö. F. ve Sarı, U. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının yapılandırmacı yaklaşıma yönelik senaryolar hazırlama yeterliklerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 75-83.
- Çelik, H., Gürpınar, C., Başer, N., Erdoğan, S. (2015). Öğrencilerin yaratıcı düşünme ve girişimcilik becerilerine yönelik fen bilgisi öğretmenlerinin görüşleri. Journal of Turkish Science Education, 2(4), 277-307.
- Çepni, S. (2012). Bilim, fen, teknoloji kavramlarının eğitim programlarına yansımaları. S. Çepni (Ed). Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi (s. 1-32) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
- Duban, N. (2014). Sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımı. Anagün, Ş.S. ve Duban, N. (Ed.), Fen bilimleri öğretimi (s. 221-240) içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Ergin, Ö., Şahin-Pekmez, E.ve Öngel-Erdal, S. (2005). Kuramdan uygulamaya deney yoluyla fen öğretimi. İzmir: Dinazor kitapevi.
- İnaltekin, T. ve Şahin, F. (2017). Fen bilimleri öğretiminde probleme dayalı öğrenme uygulamaları. B. Akçay (Ed), Fen bilimleri eğitimi alanindaki öğretme ve öğrenme yaklaşimlari. Ankara: Pegem Akademi.
- Kaptan, F. ve Korkmaz, H. (2002). Probleme dayalı öğrenme yaklaşımının hizmet öncesi fen öğretmenlerinin problem çözme becerileri ve öz yeterlik inanç düzeylerine etkisi, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiriler Kitabı, 16-18 Eylül, Ankara.
- Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi (11. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Koray, Ö. (2204). Fen Eğitiminde Yaratıcı Düşünmeye Dayalı Öğrenmenin Öğretmen Adaylarının Yaratıcılık Düzeylerine Etkisi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 40, 580-599.
- Koray, Ö. (2006). Fen ve teknoloji eğitiminde eleştirel ve yaratıcı düşünme, ss: 180- 216. Taşkın, Ö. ve Koray, Ö. (Ed). Fen ve teknoloji öğretimi. İstanbul: Lisans Yayıncılık.
- Köseoğlu, F., Tümay, H. (2015). Fen eğitiminde yapılandırıcılık ve yeni öğretim yöntemleri. Ankara: Palme Yayıncılık.
- Küçükyılmaz, E. A. (2014). Fen bilimleri dersi öğretim program. Anagün, Ş.S. ve Duban, N. (Ed.) Fen bilimleri öğretimi, (s: 59-86). Anı Yayıncılık. Ankara.
- Mantzoukas, S. (2007). Reflection and problem/enquiry‐based learning: confluences and contradictions. Reflective Practice, 8(2), 241-253.
- MEB. (2005). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (4 ve 5. Sınıflar) Öğretim Programı Ankara: T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
- MEB. (2013). İlköğretim Kurumları (İlkokullar ve Ortaokullar) Fen Bilimleri Dersi (3,4,5,6,7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı, T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
- MEB. (2017). İlköğretim Kurumları (İlkokullar ve Ortaokullar) Fen Bilimleri Dersi (3,4,5,6,7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı, T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
- Saka, A.Z. (2006). Fen ve teknoloji öğretiminde problem çözme ve probleme dayalı öğrenme. Taşkın, Ö. ve Koray, Ö. (Ed.) Fen ve teknoloji öğretimi (s. 143-178). İstanbul: Lisans Yayıncılık.
- Savery, J. R., ve Duffy, T. M. (1995). Problem based learning: An instructional model and its constructivist framework. Educational technology, 35(5), 31-38.
- Tekin, S., Sağır, Ş.U. ve Karamustafaoğlu, S. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının fen bilgisi laboratuar uygulamaları - 1 dersi kazanımlarının kimya deneyleri açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 163-174.
- Üstündağ, T. (2011). Yaratıcılığa yolculuk (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Ulukök, Ş., Sarı, U., Özbek, G., Çelik, H. (2012). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının yaratıcılık düzeylerinin demografik değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi,1(3),195-205.
- Yaman, S. (2005). Effectiveness on development of logical thinking skills of problem based learning skills in science teaching. Journal of Turkish Science Education, 2(1), 31-33.
- Yaşar, Ş. (2014). Eğitimde program geliştirmeyi etkileyen sosyal-kültürel etmenler. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 3(6), 1-7.
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Soner Mehmet ÖZDEMİR
Sayıdaki Diğer Makaleler
Harun ÇELİK, Mehmet KATRANCI, Erdem ÇAKIR
Ortaokul Öğrencilerinin Kitap ve Okumak Kavramları Üzerine Metaforik Algıları
Serdar AKBULUT, Eylem Ezgi ÖZDEMİR, Hakan ÇIVĞIN
Sınıf Öğretmenlerinin Sınıflarındaki Suriyeli Öğrencilerin Eğitim Durumlarına İlişkin Görüşleri