Ortaokul Öğrencilerinin Kitap ve Okumak Kavramları Üzerine Metaforik Algıları
Bu araştırma, ortaokul öğrencilerinin “kitap ve okumak” kavramları üzerine algılarını metaforlar yoluyla belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2016-2017 eğitim-öğretim yılı ikinci yarıyılda İzmir ili Buca ilçesinde bulunan sosyo-ekonomik derecesi birbirinden farklı olduğu bilinen iki devlet okulu ile bir özel okulun beşinci sınıf ve sekizinci sınıfta okuyan öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırmada ortaokul öğrencilerinin “kitap ve okumak” kavramlarına ilişkin düşüncelerini metaforlar aracılığıyla ifade etmeleri istenmiştir. Araştırmanın verileri, öğrenciler için hazırlanan ve ilk bölümde demografik bilgilerin yer aldığı ve ikinci bölümde “kitap... gibidir; çünkü...” ve “okumak… gibidir; çünkü…” şeklinde verilen ifadeleri tamamlayacakları formlar aracılığıyla elde edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi tekniği ile incelenmiştir. Öğrencilerin kitap ve okumak kavramları için; mutlu eden eğlenceli bir öğrenme aracı, bilgi edinebilmek için gerekli bir yol, eleştirel ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştiren bir arkadaş olarak gördüğü söylenebilir. Sınıf düzeyi sosyo-ekonomik düzey yükseldikçe kitap ve okumak algılarının olumsuzlaştığı görülmektedir. Cinsiyet değişkeninin kitap ve okumak algıları üzerine etkisi bakıldığında kız öğrencilerin kitap ve okumak kavramlarını gereklilik olarak algıladıkları bulgulanmıştır. Sonuçların, “kitap ve okumak” gibi bireyin tüm bilişsel ve sosyal gelişiminde etkili olan kavramların ortaokul öğrencilerinin algılarında nasıl yer aldığını belirlemek açısından önemli olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler:
Ortaokul öğrencileri, kitap, okumak, metafor
Metaphorical Perceptions of Secondary School Students on “Book And Read” Concepts
This research was conducted to determine the perceptions of middle school students on the concepts of "book and reading" through metaphors. The study group of research consists of one private school and two state schools fifth and eighth grade students in the second semester of 2016-2017 academic year which are known to be different from each other in socio-economic grade in Buca province of İzmir. In the research, secondary school students were asked to express their thoughts on the concepts of "book and reading" through metaphors. The data of the study were prepared for the students and demographic information was included in the first part and the second part was "book is like... because... " and "reading is like... because...” the sentence was detected through a form based on completion. The collected data were analyzed and classified by the content analysis technique. For students' books and reading concepts; can be said to be seen as a fun learning tool that makes people happy, a way to learn, a friend who develops critical and creative thinking skills. As the socio-economic level of the class level increases, the perceptions of book and reading are negatively affected. When the effect of gender variable on book and reading perceptions were examined, it was found that female students perceived books and reading concepts as necessity. The results are thought to be important in terms of determining how concepts such as "book and reading" are effective in the overall cognitive and social development of the individual in the perceptions of middle school students.
Keywords:
secondary school students, book, reading, metaphor.,
___
- Arslan, M.M., Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli eğitim, 35(171), 100-108.
- Bakırcıoğlu R. (2012). Ansiklopedik eğitim ve psikoloji sözlüğü, Ankara: Anı Yayıncılık.
- Balcı, A. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlık ve ilgileri üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Başar, F. (1997). Orta birinci sınıfa devam eden çocukların kitap okuma alışkanlıklarının incelenmesi. Çağdaş Eğitim. s.35-38.
- Başaran, M., Ateş, S. (2009). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okumaya ilişkin tutumlarının incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 29, Sayı 1 (2009)73-92
- Çocuk Vakfı (2006). Türkiye gerçeği: okumama alışkanlığı. Türkiye’nin okuma alışkanlığı karnesi. Çocuk Edebiyat Okulu. (15.02.2017 tarihinde http://www.cocukvakfi.org.tr/ adresinden alınmıştır).
- Demir, G. Y. (2005). Çevirenin önsözü. G. Lakoff & M. Johnson. Metaforlar: Hayat, anlam ve dil. İstanbul: Paradigma Yayınları.
- Demirci, K. (2016). Metafor: bir anlatım üretim mekanizması. Dil bilimleri kültür ve edebiyat, Ankara: Padam Yayınları.
- Geçit Y., Gencer, K. (2011). Sınıf öğretmenliği 1. sınıf öğrencilerinin coğrafya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi (Rize Üniversitesi örneği). Marmara coğrafya dergisi, 23, 1-19.
- Gömleksiz, M. N. (2005). Geleceğin öğretmenlerinin kitap okumaya ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1).
- Gönen, M., Öncü, Ç. E., Işıtan, S. (2004). İlköğretim 5., 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıklarının incelenmesi. Milli Eğitim. S.164.
- Karakoç. M. (2005). Lise birinci sınıf öğrencilerin okuma ilgi ve alışkanlıkları üzerine bir inceleme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Keleş, Ö. (2006). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinde kitap okuma alışkanlığının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Lakoff, G. ve Johnson, M. (2005). Metaforlar: hayat, anlam ve dil. İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
- Lakoff, G., & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago; London: University of Chicago Press.
- Littlemore J. (2001). The use of metaphor in university lectures andthe problems that it causes for overseas students. Teaching in higher education, 6(3), 333-349.
- Mete, G. (2012). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlığı üzerine bir araştırma (Malatya İli Örneği). Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1(1): 43-66.
- Oğuz, A., (2005). Öğretmen eğitim programlarında metafor kullanma. XIV. ulusal eğitim bilimleri kongresi kitabı, Pamukkale Üniversitesi eğitim fakültesi, Denizli, s. 582-588.
- Özdemir, S.M. (2012). Eğitim programı kavramına ilişkin öğretmen adaylarının metaforik algıları. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(3), 369-393.
- Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 55(55), 459-496.
- Sağlam, M., Suna, Ç. , Çengelci, T. (2008). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlığını etkileyen görüş ve önerileri. Milli Eğitim. S.178. s.8-23.
- Sajaniemi, J., Stützle T. (2007). Lightweight techniques for structural evaluation of animated metaphors, ınteracting with computers, 19, 457‐471. NY, USA
- Senemoğlu, N. (2009). Gelişim, öğrenme ve öğretim. kuramdan uygulamaya. (geliştirilmiş 14. baskı). Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
- Taylor, F. W. (1984) The principles of scientific management, New York: Harper Press.
- TDK (2011). Büyük Türkçe sözlük. http://www.tdkterim.gov.tr/
- Wellek R., Warren A. (1983). Edebiyat biliminin temelleri, (Çev. A. Edip Uysal), Ankara: KTB.
- Yalınkılıç, K., Ülper, H. (2011). İlköğretim 6-7-8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlık düzeyleri, 10 / 2011, Samsun [ulusal] bildiri.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Soner Mehmet ÖZDEMİR
Sayıdaki Diğer Makaleler
Harun ÇELİK, Mehmet KATRANCI, Erdem ÇAKIR
Ortaokul Öğrencilerinin Kitap ve Okumak Kavramları Üzerine Metaforik Algıları
Serdar AKBULUT, Eylem Ezgi ÖZDEMİR, Hakan ÇIVĞIN
Sınıf Öğretmenlerinin Sınıflarındaki Suriyeli Öğrencilerin Eğitim Durumlarına İlişkin Görüşleri