Structural features of the Tuzla region, Istanbul

Tarihsel ve aletsel dönemde İstanbul'u etkileyen Marmara Denizi merkezli birçok deprem olmasına karşılık Kocaeli platformu kara alanları üzerinde büyük bir deprem oluştuğu bilinmemektedir. Ancak bu platformlar üzerinde küçük büyüklüklü depremlerin varlığı ve Kocaeli 1999 depreminden sonra Kartal ve Pendik sahillerinde oluşan depremler dikkat çekicidir. Kocaeli platformu üzerindeki yükselti verileri ve uydu görüntüleri KD-GB yönünde uzanan birçok morfolojik çizgisellikler göstermektedir. Bu çizgisellikler boyunca uzanan vadilerde özdirenç değerleri ve kesme dalgası hızları düşük değerler vermekte ve süreksizlikler göstermektedir. Bu süreksizliklerin deniz içindeki devamı sismik yansıma yöntemiyle araştırılmıştır. Bu süreksizlikler Paleozoik temel içinde var olan faylardan bazılarıdır. Marmara Denizi de bu temel üzerinde gelişmiştir. Bu temel ilk kez, D-B yönlü sıkışmaya bağlı olarak, sol yanal Trakya-Eskişehir fayı tarafından kesilmiştir. Dönme hareketinden dolayı oluşan sıkışma, blokların mevcut faylar üzerinde kaçması ile karşılanmıştır. Daha sonra, Kuzey Anadolu fay kuşağı, oluşan yapıları keserek, Marmara Denizi'nin oluşumunu sağlamıştır. Günümüzde ise, Paleozoik temel içindeki eski faylar Kuzey Anadolu fay kuşağı üzerinde oluşan depremler nedeniyle zaman zaman yeniden harekete geçebilmekte ve üzerlerinde yer alan vadiler boyunca kurulmuş yerleşimlerde yapısal hasara neden olabilmektedirler.

İstanbul-Tuzla bölgesinin yapısal özellikleri

All known earthquakes which affected Istanbul are originated in the Sea of Marmara, while there is not any large earthquake occurred on land on the Kocaeli Peninsula. Small scale earthquakes located on this platform have become much more interesting to researchers after two 4.2 Ms events occurred along the Tuzla-Pendik coastal area after the disastrous 17 August 1999 earthquake. Some NE-SW trending lineaments on the Kocaeli Peninsula are evident from digital elevation models and satellite images. The valleys along these lineaments show low resistivity and shear wave velocities, implying buried discontinuities. Seismic studies showed that the associated discontinuities observed in the acoustic disturbance at sea may be some of the faults on which the modern Sea of Marmara evolved. In present, the old faults in the Palaeozoic basement may be reactivated by the earthquakes occurring along the North Anatolian fault zone, causing damage to the settlements along the alluvial valleys extending inland.

___

Alpar, B. (1999). Underwater signatures of the Kocaeli Earthquake (August 17th 1999), Turkish J. Marine Sciences, 5: 111-130.
Ambraseys, N.N. and Finkel, C.F. (1991). Long term seismicity of Istanbul and of the Marmara region, Engineering Seismology Earthquake Engineering Report. 91/B, Imperial College.
Baş, M. (2001). Istanbul Şelfi Kartal-Tuzla Arası Kara ve Deniz Alanlarının Yapısal Özelliklerinin Araştınlması, Yüksek Lisans Tezi, No: 392, İ.Ü., Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü, 52s.
Güneysu, C. (2001). Marmara Denizi ve Kıyılarının Jeomorfolojik Özellikleri, In: E., Doğan, K.C., Güven, (Eds.), Marmara Denizinin Jeolojik pşinografisi, İ.Ü. Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü, İstanbul, pp. 31-77.
Ketin, İ. (1983). Türkiye Jeolojisine Genel Bir Bakış, İTÜ Kütüphanesi, İstanbul, Sayı: 1259, 595s.
Oktay, F. and Eren, R. (1994). İstanbul Megapol Alanının Jeolojisi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Raporu, İstanbul, 23 Os.
Şaroğlu, F., Emre, Ö. and Kuşçu, İ. (1992). Türkiye Diri Fay Haritası, 3 pafta, Ölçek : 1/1,000,000, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü.
Taymaz, T., Kasahara, J., Him, A. and Sato, T. (2001). Investigations of micro-earthquake activity within the Sea of Marmara and surrounding regions by using ocean bottom seismometers (OBS) and land seismograms: initial results. In: T. Taymaz (Ed.), Seismotectonics of the North-Western Anatolia-Aegean and Recent Turkish Earthquakes, İstanbul, pp. 43-51.
Yaltırak, C. (2002). Tectonic evolution of the Marmara Sea and its surroundings, Marine Geology, 190: 493-529.
Yalçıner, A.C., Alpar, B., Altmok, Y., Özbay, İ. and Imamura, F. (2Q02). Tsunamis in the Sea of Marmara: Historical documents for the past, models for the future, Marine Geology, 190: 445-463.
Yaltırak, C., Alpar, B., Sakınç, M. and Yüce, H. (2000). Origin of the Strait of Çanakkale (Dardanelles), regional tectonics and the Mediterranean - Marmara incursion, Marine Geology, 164: 139-156.