Evren ŞAR İŞBİLEN, Derya ÇIĞIR DİKYOL

EĞİTİMDE CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNE TARİHTEN BİR ÖRNEK: ANTİK YUNAN

Demokrasinin temellerinin atıldığı Antik Yunan’da, eğitim önemli bir olgu olmasına rağmen kadın ve erkek için sosyal yaşamdaki roller oldukça farklıydı ve bu durum çocukların eğitim hayatına da büyük ölçüde etki etmekteydi. Kızlardan iyi bir eş ve anne olmaları dışında bir beklenti olmadığı için yetiştirilmelerinde de erkek çocuklarda olduğu gibi formal eğitimin çok önemli bir rolü bulunmuyordu. Aslında kız çocuklarının çoğunluğu yün eğirme, dokuma ve işleme yapma gibi ev içi konularda eğitim almaktaydılar. Antik kaynaklar incelendiğinde, kız çocukların erkeklerle aynı okullara gidip gitmediği hususu da belirgin değildir. Elbette, burada sözü edilen kız çocuklarının Sparta dışında kalan şehir devletlerinde yaşayan özgür yurttaşlar olduklarının belirtilmesinde de fayda vardır. Zira Sparta kent devleti bu noktada pek çok yönden istisnai bir durum oluşturmaktadır. Bu bağlamda özellikle modern Batı Uygarlığı’nın şekillenmesinde büyük etkisi olan Yunan Uygarlığı’nın kadına bakışı ve bunun eğitime yansımaları değerlendirilmeye ve günümüz eğitim anlayışının köklendiği bir devrenin incelenmesiyle günümüze ışık tutulmaya çalışılmıştır. Nitel veri toplama araçlarından doküman analiziyle elde edilen verilerin değerlendirilmesiyle gerçekleştirilen bu çalışmada, antik kaynaklar taranarak modern kaynaklar ile karşılaştırılmış ve yorumlanmıştır. Bu çalışma ile özellikle Türkiye’de, günümüz eğitim politikalarının temellerinin atıldığı Eskiçağ’da eğitimin durumu ile ilgili çalışmaların yok denecek kadar az olması nedeniyle, bu alandaki boşluğun doldurulması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Eğitim tarihi, Antik Yunan, Kız Çocuklarının Eğitimi, Cinsiyet Eşitsizliği, eğitim

A HISTORICAL EXAMPLE of GENDER INEQUALITY in EDUCATION: ANCIENT GREEK

Although education was a very important fact in the Ancient Greece, where the basis of the democracy was founded, the social life acts of the man and woman were very different and this condition has also effected majorly to the children’s education life. As there was no other expectation from the girls except from being a good wife and a mother, the formal education did not have an important role in their training at that for boys. When the antique sources were studied, the aspect that whether or not the girls went the same schools with boys is not definite Certainly it should be underlined that the girls mentioned here were the free citizens, the slave ones’ conditions were more far away from the chance of having an education and the mentioned Greek people were the women living in the city-states located outside the Sparta. Likewise in this point, Sparta was exceptional in this situation from many ways. Within this context, The Greek Civilization’s, which had a great effect especially to the modeling the modern western civilization, attitude to women and its reflection to the education were tried to be reviewed and tried to enlighten today by examining a period in which modern-day’s western education understanding has taken root. This study, which was carried out by the evaluation of the acquired data with the analysis of document from the qualitative data collection tools, the antique sources have been searched and these were compared and interpreted with the modern sources and archaeological discoveries.

Keywords:

History of Education, Ancient Greek, Education of Girls, Gender Inequality, Education,

PDF

___

Bonnard, A. (2004). Antik Yunan Uygarlığı. İstanbul. Burnet, J. (2008). Aristoteles- Eğitim Üzerine. İstanbul.
Antik Kaynaklar Aristophanes. Nephelai. Kullanılan Metin ve Çeviri: Bulutlar. Çev.: A. S. Delilbaşı. İstanbul. 1994. Euripides. Andromache. Trsl.: S. Stewart, W. D. Smith. New York. 2001.
Christesen P. (2012). “Athletics and Social Order in Sparta in the Classical Period”. Classical Antiquity 31/2 (2012) 193-255.
Chrystal, P. (2017). Women in Ancient Greece. London.
Modern Eserler
Cole, S.G. (1981). “Could Greel Women Read and Write?” H.P. Foley (ed.)., Reflections of Women in Antiquity. New York: Gordon and Breac Science: 219-45.
Davidson, T. 2008. Greklerde Eğitim Düşüncesi. Say. İstanbul.
Dürüşken, Ç. (1990). “Quintilianus'ta Çocuk ve Yetişkin Eğitimi, ve Günümüzle Bağlantıları” İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri / Latin Dili ve Edebiyatı Temmuz, 1987.(Basılmamış Doktora Tezi) . Freeman, C. (1996). Mısır, Yunan ve Roma- Antik Akdeniz Uygarlıkları. İstanbul.
Hobhouse, W. (1910). The Theory and Practice of Ancient Education. New York.
Hodkinson S. & Powell C. A. (1999). Sparta: New Perspectives. London 1999.
Platon. Devlet (Politeia). Çev. S. Eyüboğlu; M.A. Cimgöz. İş Bankası Kültür Yayınları: İstanbul. 2012.Platon. Lysis. çev. N.P. Boyacı. Kabalcı. İstanbul. 2006. Platon. Nomoi. Kullanılan Metin ve Çeviri: Yasalar. trans. by. T. Saunders Harmondsworth. 1970.
Joyal, M.; Mcdougall, I., Yardley, J. C. (2009). Greek and Roman Education: A Sourcebook. New York: Routledge.
Laemmer,M. (1981). “Women and Sport in Ancient Greeece”, ed. E. Joki. Medicine and Sport. 14, s. 16-23. MacLachlan, B. ( 2012). Women in Ancient Greece: A Sourcebook. Londra.
Deighton, H.J. (2005). A Day in the Life of Ancient Athens. Bristol Classical.
Marrou H. I. (1956). A History of Education in Antiquity.
Nobili C. (2014). “Performances of Girls at the Spartan Festival of the Hyakinthia”. Eds. S. Moraw & A. Kieburg. Maedchen im Altertum/Girls in Antiquity (2014) 135-148.
Patterson, C. B. (2013). “Education in Plato’s Laws”. The Oxford Handbook of Childhood and Education in the Classical World. Oxford University. Oxford. 365-381.
Phillips, M. G. &Roper, A. P. (2006). History of physical education. in The Handbook of Physical Education. ed. by. D. Kirkç, D. Macdonald and M: O’Sullivan. London. Plant, I. M. 2004. Women Writers of Ancient Greece and Rome. London. Pomeroy, S. B. (1977). “Techniki kai Mousikai: The Education of Women in the Fourth Century and in the Hellenistic Period”. AJAH 2: 51-68. Pomeroy, S. B. (1994). Xenophon Oeconomicus: A Social and Historical Commentary. Oxford. Pomeroy, S. B. (2004) Spartan Women. Oxford.
Roisman J. & Yardley J. C. (2011). Ancient Greece from Homer to Alexander. Malden.
Ste. Croix G.E.M. (2016). Antik Yunan Dünyasında Sınıf Mücadelesi. İstanbul. Whitby M. (2012). Sparta. New York.
Winkler J. J. (1990). The Constraints of Desire. London.
Papapostolou M. & Konstantinakos P., Mountakis C. & Georgiadis K. (2010). “Rites of Passage and Their Role in the Socialization of the Spartan Youth”. Sport Management International Journal 6/1 (2010) 43-52.
Çevrimiçi: https://katespitzmiller.com/
Yıldırım, A & Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin. Ankara.
Euripides. Hippolytus. Trsl.: D. Kovacs. Cambridge. Harvard University Press. 2010.
Herodotos. Historiai. Trsl.: A.D. Godley. London. 1961. Ksenophon. Lakedaimonion Politeia. Kullanılan Metin ve Çeviri: “Spartalıların Anayasası”. Trans.: B. Umar, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1 (1980) 277-96.
Bilgiç E. (2014). “Epigrafik Veriler Işığında Antikçağ Anadolusu’nda Eğitim”. Cedrus II. 323-338.
Ksenophon. Oeconomicus. Kullanılan Metin ve Çeviri: Oeconomicus. Trans.: E. C. Marchant. Cambridge. 1953.
P. Oxy. IV. 744: (Çevrimiçi: http://www.papyri.info/apis/toronto.apis.17/)
Pausanias. Periegesis Tes Hellados. Trsl.: W.H.S. Jones. Londra 1964. (Loeb Classical Library).
Platon. Protagoras. Kullanılan Metin ve Çeviri: Protagoras. Çev.: N. Ş. Kösemihal. İstanbul. 1997.
Plutarkhos. Bioi Paralelloi, Perikles. Ankara. 1945. Pseudo-Plato. Axiochus. çev. Jackson P. Hershbell, Scholars Press, 1981.
Terentius. Heautontimorumenos. 626-30: (Çevrimiçi: http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.02.0115%3Aact%3D1%3Ascene%3D1)
Dillon, M. P. J. (2013). “Engendering the Scroll: Girls’ and Women Literacy in Classical Greece”. The Oxford Handbook of Childhood and Education in the Classical World. Oxford University. Oxford. 396-418. Ducat, J. (2006). Spartan Education : Youth and Society in the Classical Period. Bristol.
Themistius. Orations. The Private Orations of Themistius. trans. R. J. Penella. 2000.
Theokritos. Epithalamios Helenes. Kullanılan Metin ve Çeviri: Yunan Çoban Şiirleri. Trans.: S. Sinanoğlu. İstanbul. 1976.
Bloomer W. M. (2013). “The Ancient Child in School”. The Oxford Handbook of Childhood and Education in the Classical World. Oxford University Press. Oxford.
Blundell, S. (1995). Women in Ancient Greece. Harvard University Press. Cambridge.