TARİH VE SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ ATATÜRK İLKELERİNE İLİŞKİN BİLİŞSEL YAPILARININ KELİME İLİŞKİLENDİRME TESTİ ARACILIĞI İLE BELİRLENMESİ

Bu araştırma ile tarih ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının Atatürk İlkelerine ilişkin bilişsel yapıları Kelime İlişkilendirme Testi (KİT) aracılığı ile belirlenmeye çalışılmıştır. Tarama Modeli kullanılan bu araştırmanın, çalışma grubunu 2015-2016 eğitim öğretim yılında Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde öğrenim gören 40 sosyal bilgiler öğretmenliği 4. sınıf öğrencisi ile 40 pedagojik formasyon eğitimi alan tarih bölümü 4. Sınıf öğrencisi olmak üzere toplam 80 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kelime ilişkilendirme Testi (KİT) kullanılmıştır. Atatürk İlkelerini oluşturan 6 anahtar kavram kullanılarak KİT oluşturulmuştur. Verilerin analizinde ise anahtar kavramlara verilen cevap kavramların frekans tabloları oluşturularak ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Elde edilen frekans tablosu sonuçlarına göre kavram ağı haritası çizilmiştir. Kavram ağı sonuçlarına göre, tarih öğretmen adaylarının Atatürk ilkelerine yönelik doğru ve anlamlı ilişkiler kurduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ancak, tarih öğretmen adayları Atatürk ilkelerini kendi arasında bağdaştıramamış ve ilkeler arasındaki çoklu ilişkiyi kuramamışlardır. Bu da onların bilişsel yapılarında Atatürk ilkelerinin birbirlerinden büyük oranda ilişkisiz ve kopuk olduğunu göstermektedir. Sosyal bilgiler öğretmen adayları ise Atatürk ilklerine yönelik doğru ve anlamlı ilişkiler kurmuşlardır. Ayrıca elde edilen sonuca göre, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının Atatürk İlkelerini kendi aralarında kuvvetli bir şekilde bağdaştırdığını göstermektedir. Böylelikle sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilişsel yapılarında Atatürk İlkelerinin kendi arasında kuvvetli bir şekilde ilişkilendirdikleri sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kelime İlişkilendirme Testi, Bilişsel Yapı, Atatürk İlkeleri, Öğretmen adayları, Tarih Eğitimi

DETERMINATION of HISTORY and SOCIAL STUDIES TEACHER CANDIDATES’ COGNITIVE STRUCTURES on ATATURK PRINCIPLES VIA WORD ASSOCIATION TEST

The aim of this study is to determine the pre-service history and social studies teachers' cognitive structure about principles of Ataturk through the word association test (WAT). In this research, general survey model was used; the study group consisted of a total of 80 students, 40 of whom were the fourth-grade social studies pre-service teachers and 40 fourth-grade history students taking pedagogical formation education in Gaziosmanpaşa University Faculty of Education in the 2015-2016 academic year. The word association test (WAT) was used as data collection tool in the study. WAT was formed by using 6 key concepts forming Atatürk Principles. In the analysis of the data, the frequency tables of answer concepts given to key concepts were formed and examined in detail. The conceptual network map was drawn according to the obtained frequency table results. According to the results of conceptual relational network, the pre-service history teachers established accurate and meaningful relations with Atatürk principles. However, pre-service history teachers could not associate Atatük principles with each other and could not establish multiple relationship between principles, and this showed that Atatürk's principles were largely unrelated and disconnected from each oher in their cognitive structures while pre-service social studies teacher established accurate and meaningful relations with Atatürk principles. Moreover, the results revealed that pre-service social studies teachers strongly associated Atatük principles with each other, so it was achieved that pre-service social studies teachers strongly associated the Atatürk's principles with each other in their cognitive structures.

Keywords:

Word Association Test, Cognitive Structure, Atatürk Principles, Teacher Candidates, History Education,

PDF

___

Akınoğlu, O. ve Arslan, Y. (2007). Türkiye’de Ortaöğretim Öğrencilerinin Tarih Kavramlarını Kazanma Durumu Ve Değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Dergisi Sayı: 18
Atasoy, B. (2002). Fen Öğrenimi ve Öğretimi. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. Ankara
Aycan, Y. (2010). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersinde Yer Alan Kavramları Anlama Düzeyleri Ve Kavram Yanılgıları (Gördes Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
Aydemir, A. (2014). Ortaokul 7. Sınıf öğrencilerinin beşeri coğrafya kavramlarına ilişkin algılarının kelime ilişkilendirme testi aracılığı ile incelenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Sosyal Bilgiler Eğitimi Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Bahar, M. ve Özatlı, N.S. (2003). Kelime İlişkilendirme Yöntemi ile Lise 1. Sınıf Öğrencilerinin Canlıların Temel Bileşenleri Konusundaki Bilişsel Yapılarının Araştırılması. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(1), 75-85.
Bahar, M. ve Kılıç, F. (2001). Kelime İletişim Testi Yöntemi İle Atatürk İlkeleri Arasındaki Kavramsal Bağların Araştırılması. X. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Bolu.
Bahar, M., Alex H. Johnstone ve Sutcliffe, R. (1999). Investigation Of Students’ Cognitive Structure İn Elementary Genetics Through Word Association Tests. Journal Of Biological Education, 33(134).
Büyüköztürk, Ş. vd.(2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi. 7. Baskı Ankara
Candan, A. S. (1998). Kavramlara Dayalı Tarih Öğretimi, Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Candan, A. S. (2009). Tarih Öğretim Yöntemleri, (Ed. Editörler: M. Demirel - Đ. Turan), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara
Candan, A. S. ve Koçer, Ö.(2013). Tarih Dersindeki Kavramların Algılanma Düzeylerine İlişkin Bir Değerlendirme. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi. Cilt. 2. Sayı: 1
Cardellini, L. ve Bahar, M. (2000). Monitoring the learning of chemistry through word association tests. Australian Chemistry Resource Book,19, 59-69.
Çifçi, S. (2009). Kelime Çağrışımlarının Cinsiyet Değişkenine Göre Gösterdiği Temel Nitelikler Üzerine Bir Deneme. Turkish Studies, 4(3), 633-654.
Deveci, H., Köse Çengelci, T. ve Bayır Gürdoğan, Ö. (2014). Öğretmen adaylarının sosyal bilimler ve sosyal bilgiler kavramlarına ilişkin bilişsel yapıları: kelime ilişkilendirme testi uygulaması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı : 16
Dilek, D.(2007). Tarih Derslerinde Öğrenme ve Düşünce Gelişimi, Nobel Yayın, Ankara,
Ercan, F., Taşdere, A. ve Ercan N. (2010). Kelime İlişkilendirme Testi Aracılığıyla Bilişsel Yapının ve Kavramsal Değişimin Gözlenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi (TÜFED), 7(2), 136-154.
Eren, F. (2012). İlköğretim öğrencilerinin bilişim teknolojileri algılarının kelime ilişkilendirme testi kullanılarak incelenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Sosyal Bilgiler Eğitimi Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Işıklı, M., Taşdere, A. ve Göz, N.L. (2011). Kelime İlişkilendirme Testi Aracılığıyla Öğretmen Adaylarının Atatürk İlkelerine Yönelik Bilişsel Yapılarının İncelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 50-72.
İnel, Y.,Akar, C. ve Üztemur, S.S. (2016). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin yönetim biçimleri kavramlarına yönelik algılarının kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla tespiti. Tarih Okulu Dergisi.Sayı 28.ss.523-540
Karatekin, K., Elvan, Ö. (2016). 8. Sınıf Öğrencilerinin Demokrasi Kavramına İlişkin Bilişsel Yapıları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 16, (USBES Özel Sayı II)
Kaya, B. ve Akış, A. (2015). Coğrafya öğrencilerinin “hava” kavramıyla ilgili bilişsel yapılarının kelime ilişkilendirme testi ile belirlenmesi. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 10/7, ANKARA
Kaya, M. F. ve Taşdere, A. (2016). İlkokul Türkçe eğitimi için alternatif bir ölçme değerlendirme tekniği: kelime ilişkilendirme testi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 11/9 ss. 803-820
Kaymakçı, S. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının inkılâp tarihi ögretiminde kullanılan bazı kavramları anlama düzeyi. Sosyal Bilimler Arastırmaları Dergisi. I.ss190-207
Kömürcü, Z. (2002). İkögretim 8. Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersinde Yer Alan Kavramların Kazandırılma Düzeyi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Egitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara
MEB (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu 6., 7. ve 8. Sınıflar. Ankara:Devlet Kitapları Müdürlüğü.
Memişoğlu, H. Ve Tarhan, E. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kavram öğretimine ilişkin görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi (Journal of Research in Education and Teaching). ss14
Nakiboğlu, C. (2008). Using Word Associations for Assessing Nonmajor Science Students’ Knowledge Structure Before and After General Chemistry Instruction: The Case of Atomic Structure. Chemical Educational Research Practice, 9, 309-322
Safran, M. (1998). İnkılâp Tarihi Öğretimine Yaklaşım Sorunları. G.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt: 18 Sayı: 3, Ankara: G.Ü. Yay.
Tokcan, H. ve Yiter E. (2017). 5. Sınıf Öğrencilerinin Doğal Afetlere İlişkin Bilişsel Yapılarının Kelime İlişkilendirme Testi (KİT) Aracılığıyla İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 18, Sayı 1, Nisan 2017, Sayfa 115-129
Ulusoy, K. (2010). İlköğretim sosyal bilgiler öğretmen adaylarının laiklik kavramının öğretimi ile ilgili görüşleri. MEB Dergisi.Sayı 185. Yalvaç, H.G. (2008). İşbirlikli Öğrenme Yaklaşımının Öğretmen Adaylarının Zihinsel Yapısına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü
Yalvaç Hastürk, H.G. (2013). Öğretmen Adaylarının Bazı Çevre Konularına İlişkin Zihinsel Yapılarındaki Değişimlerin Otantik Öğrenme Ortamlarında İncelenmesi ve Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.