Kıbrıs Türk Milli Mücadele Dönemi’nden Miras: KKTC’nin Hüzün Turizmi Potansiyeli

Özellikle internetin yaygınlaşması ile bilgiye daha kolay ulaşılabilmesi, havayolu ulaşım ağlarının genişleyerek tüm dünyaya yayılması ve havayolu ulaşımı fiyatlarının makul seviyelere inerek fiyat açısından kolay ulaşılabilir hale gelmesi turistlerin özel ilgilerine yönelik seyahat etme motivasyonlarını ve taleplerini artırmıştır. Özel ilgi alanına dayalı alternatif turizm kapsamında değerlendirilen hüzün turizmi, son yıllarda dünyada ve ülkemizde hızla gelişmekte, turistlerin ilgisini çekmektedir. İki toplum arasında IXX. Yüzyılın sonlarından 1974 yılına kadar süren şiddetli ve kanlı çatışmalara sahne olan Kıbrıs, hüzün turizmi açısından önemli bir potansiyeli topraklarında barındırmaktadır. Araştırmada, KKTC’nin Milli Mücadele Dönemi’nden miras kalan hüzün turizmi envanteri tespit edilmeye çalışılmış, araştırma sadece Milli Mücadele Dönemi ile sınırlı tutulmuştur. Envanterin ortaya konulabilmesi için ölçüt olarak, Seaton (1996) ve Stone’un (2006) hüzün turizmi sınıflandırmaları kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, KKTC’nin sahip olduğu hüzün turizmi potansiyelinin ülke ekonomisine daha fazla gelir sağlayabilecek potansiyelde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. KKTC’deki hüzün turizmi destinasyonları, dünyadaki örnekleri gibi düzenlenerek, gerekli tanıtım ve yatırımlar yapıldığı takdirde, turistik destinasyon haline gelerek, turist sayısının ve turizm gelirlerinin artmasını sağlayacaktır.

A Heritage from the Turkish Cypriot National Struggle Period: The Dark Tourism Potential of TRNC

Especially with the spread of the internet, easier access to information, the expansion of airline transport networks to all over the world and air transportation prices decreasing to reasonable levels in terms of price is easily accessible to has increased the motivation and demands of tourists to travel for special interests. Dark tourism, which is considered as a new kind of special interest of tourists, has developed both in Turkey and in the world rapidly and attracts tourists’ attention. Cyprus, which witnessed bloody fights and conflicts between the two nations from the end of the 19th century to 1974, has a great potential of dark tourism. In this study the inventory of dark tourism of North Cyprus which comes from Turkish Cypriot National Struggle Period has been tried to take, the study has been limited with Turkish Cypriot National Struggle Period. While taking the inventory, Seaton (1996) and Stone’s (2006) classification techniques of dark tourism have been used. As a result, it has been found out that dark tourism potential of North Cyprus has a capacity to contribute more to the economy of the country. If the tourism destinations of the country are organized and introduced as well as the examples in the world and if the necessary investments are put into effect, North Cyprus will also be a dark tourism destination and number of tourists and the tourism income will increase.

___

  • Aksakallı, Z. ve Selçuk, G.N. ve Işık, C. (2017). Nene Hatun Tarihi Milli Parkı’nın Hüzün Turizmi ve Mabetleşme Yönünden Değerlendirilmesi, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Özel Sayı IV:215-240.
  • Alaeddinoğlu, F. ve Aliağaoğlu, A. (2007). Savaş Alanları Turizmine Tipik Bir Örnek: Büyük Taarruz ve Başkomutan Tarihî Milli Parkı. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 18(2):215-225.
  • Aliağaoğlu, A. (2008). Savaş Alanları Turizmi İçin Tipik Bir Yer: Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı, Millî Folklor, 20(78):88-104.
  • Alili, M. (2017). Avrupa’daki ve Türkiye’deki Hüzün Turizmi Destinasyonlarının Karşılaştırmasına Üzerine Teorik Bir Çalışma, Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1): 37-50.
  • Atalay, Talip (2003). Geçmişten Günümüze Kıbrıs İdari Yapılanma ve Din Eğitimi, Konya: Mehir Vakfı Yayınları
  • Atay, L. ve Yeşildağ, B. (2010). Savaş Alanları ve Turizmi, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(2):65-72.
  • Baranaydın, D. (2016). Turistik Ürün Çeşitlendirmesi Kapsamında Karanlık Turizm: Yerel Turistlere Yönelik Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Birdir, K. ve Dalgıç, A. ve Güler, O. ve Kayaalp, Y. (2015). Hüzün Turizmi: Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkını Ziyaret Eden Yabancı Turistlerin Deneyimleri, Journal of Tourism and Gastronomy Studies,3(4):12-23.
  • Blom, T. (2000). Morbid Tourism A Postmodern Market Niche with An Example From Althorp, Norwegian Journal of Geography, 54(1): 29-36.
  • Bristow, R. and Newman, M. (2004). Myth vs. Fact: An Exploration of Fright Tourism, Northeastern Recreation Research Symposium, United States Department of Agriculture, Bolton:215-221 Çelik, A. (2017). Hüzün Turizmi Üzerine Bir Derleme, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 1 (3):41- 55.
  • Çetinsöz, B. C. ve Temiz, G. (2016). Alternatif Bir Turizm Türü Olarak Türkiye’nin Karanlık (Dark) Turizm Potansiyeli, IMCOFE. International MultidisciplinaryCongress of Eurasi, 2(3):507-517.
  • Doğaner, S. (2006). Savaş ve Turizm: Troya ve Gelibolu Savaş Alanları, Türk Coğrafya Dergisi, 46(1):1-21.
  • Foley, M., and J. Lennon (1996). JFK and Dark Tourism: A Fascination with Assassination. International Journal of Heritage Studies, 2(4):198–211.
  • http://www.dark-tourism.com/index.php/18-main-menus/mainmenussubpages/619-list-of-top10-most-popular-dark-tourist-sites Erişim tarihi 13.05.2018
  • http://users.metu.edu.tr/birten/ingiliz.html Erişim tarihi 13.05.2018
  • Ilgar, R. (2015). Mabetleşen Bir Mekân: Gelibolu Yarımadası Tarihi Savaş Alanları Turizmi, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, 13(19):1-20.
  • Kaya, O. (2006). Ölüm Turizmi: Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nı Ziyaret Eden Turistlerin Ziyaret Motivasyonlarını Anlamaya Yönelik Bir Araştırma ve Sonuçları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
  • Kılıç, B. ve Akyurt, H. (2011). Destinasyon İmajı Oluşturmada Hüzün Turizmi: Afyonkarahisar ve Başkomutan Tarihi Milli Parkı, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1):209-232.
  • Kılıç, B. ve Sop, S. A. (2011). Hüzün turizmi, Katarsis ve Alternatif Katarsistik Bir Destinasyon Örneği Olarak San Jose Madeni, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 8(3):6-22.
  • Kılıç, B. ve Kurnaz, H. A. ve Sop, S. A. (2011). Çekici Faktörlerin Destinasyon Seçimine Etkisinin Belirlenmesi ve Hüzün Turizmi İlişkisi, 12. Ulusal Turizm Kongresi, Düzenleyen Düzce Üniversitesi Akçakoca Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksek Okulu, 30.11-4.12.2011, Akçakoca/Düzce, ss. 362-370.
  • KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı Yayınları (2017). Kıbrıs Türk Tarihi 9, Lefkoşa: Okman Printing
  • Kozak, M. A. ve Bahçe, S. (2009). Özel İlgi Turizmi, Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Köleoğlu, N. (2018). Hüzün Turizmi ve Gelibolu Tarihi Alan Bölgesinde Yaşayan Yerel Halk Üzerindeki Etkisinin Kümeleme Analizi ile Modellenmesi, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (13):144-153
  • Kurnaz, H. A. ve Çeken, H. ve Kılıç, D. (2013). Hüzün Turizmi Katılımcılarının Seyahat Motivasyonlarının Belirlenmesi, İşletme Araştırmaları Dergisi. 5(2):57-73.
  • Light, D. (2017). Progress in Dark Tourism and Thanatourism Research: An Uneasy Relationship with Heritage Tourism, Tourism Management, 61:275-301.
  • Lippard, L.R. (1999). On the Beaten Track: Tourism, Art and Place, New Press: New York
  • MacCannell, D. (1976). The Tourist: A New Theory of the Leisure Class, Schocken Books: New York
  • O’Neill, S. (2002). Soham Pleads with Trippers to Stay Away, The Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1405391/Soham-pleads-with-trippers-to-stayaway.html
  • Özçelik, H. (2012). Gelibolu-Waterloo Karşılaştırması Yoluyla Türkiye’de Keder Turizmi Potansiyeli Analizi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
  • Rojek, C. (1991). Ways of Escape: Modern Transformations of Leisure and Travel, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Department of Sociology University of Glasgow, England. url: http://theses.gla.ac.uk/2507/1/1991rojekphd.pdf Erişim 01.05.2018
  • Seaton, A. V. (1996). Guided by the Dark: From Thanatopsis to Thanatourism, International Journal of Heritage Studies, 2 (4):234–244.
  • Smith, V. (1998). War and Tourism: An American Ethnography, Annals of Tourism Research, 25(1):202-227.
  • Stone, P.R. (2006). A Dark Tourism Spectrum: Towards a Typology of Death and Macabre Related Tourist Sites, Attractions and Exhibitions, Tourism, 54 (2):145-160.
  • Stone, P. and Sharpley, R. (2008). Consuming Dark Tourism: A Thanatological Perspective, Annals of Tourism Research, 35(2): 574-595.
  • Stone, P. R. (2012). Dark Tourism and Significant Other Death: Towards A Model of Mortality Mediation, Annals of Tourism research, 39(3):1565-1587.
  • Stone, P. (2013). Dark Tourism Scholarship: A Critical Review, International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 7(3):307-318.
  • T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü (2000). Osmanlı İdaresinde Kıbrıs, Nüfusu, Arazi Dağılımı ve Türk Vakıfları, Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, Yayın No: 43, Ankara.
  • Uğurlu, K. (2015). Utanç Müzeleri ve Turizm, 16. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı, Düzenleyen Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Turizm Fakültesi, 12-15.11.2015, Çanakkale, ss.1653-1670.
  • Yıldız, Z. ve Yıldız, S. ve Aytemiz, L. (2015). Kara Turizm, Terör Turizmi ve Türkiye Potansiyeli, Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 4(2):390-407
  • Yılmaz, C. (2009). Tarihi Sinop Kalesi Cezaevi, Doğu Coğrafya Dergisi, 14(22):1-16.
  • Yırık Ş. ve Seyitoğlu F. (2014). Hüzün Turizmi ve Mabetleşme Süreci Kapsamında Sarıkamış, 15. Ulusal Turizm Kongresi, Düzenleyen Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi, 13-16 Kasım 2017 Ankara, ss. 754-765.