Adem AKSOY, Erol ÖZBEK, Ferda Nur ÖZDEMİR

Türkiye'de Gezginci Arıcılık Sektörüne Ekonomik Bir Bakış

Dünya’da ikinci sırada yer alan Türkiye’de faaliyet gösteren göçer arıcıların nüfus, işgücü, eğitim gibi sosyo-ekonomik özelliklerini ortaya koymak, kovan sayısına etki eden faktörleri tespit etmek, arıcıların karşılaştıkları risk faktörlerini belirlemek ve bu risklere karşı tutumlarını tespit etmek, sektörün pazarlama yapısını inceleyerek, arıcılık faaliyetinin ekonomik analizini yapmaktır. Ayrıca temel amaç yanında Türkiye’de devam eden düşük verim, besleme, ana arı değişimi, gezginci arıcılık ve konaklama sorunlarına çözüm örneği teşkil edebilecek bir modeli ortaya koymak, elde edilen sonuçları yorumlamak ve çözüm önerileri sunmaktır. Bu çalışma için Türkiye'de gezginci arıcılık yapan 167 gezginci arı işletmesinde anket çalışması yapılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde Faktör ve Kümeleme analizleri kullanılmıştır. Sonuçlara göre, Ege-Akdeniz bölgesi arıcıları İç Anadolu ve Trakya bölgesini ziyaret etmektedir. İç Anadolu ve Karadeniz bölgesi arıcıları ile Doğu Akdeniz bölgesi gezginci arıcıları ise daha çok Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerini faaliyet alanı olarak seçmektedirler. Faktör analizi ile elde edilen risk kaynakları rotasyon matrisine göre 10 faktör, risk stratejileri rotasyon matrisine göre 5 faktör tespit edilmiştir. Kümeleme analizi sonucunda en önemli risk faktörü olarak iklim şartları bulunmuştur. 5 grupta incelenen risk stratejilerinden risk yönetimi önemli bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Gezginci arıcılık, Risk Faktörleri, Faktör Analizi, Türkiye

AN ECONOMIC REVIEW OF THE MIGRATORY BEEKEEPING SECTOR ININ TURKEY

The objective of this study is to investigate the socio-economical characteristics of farms and farmers such as population, labor and education of the beekeepers on honey yield in Turkey, where beekeeping is on the second of list in terms of production and yield in the World. An additional objective is to analysis factors behind the continued low yield, feed, change of bees, beekeeping and accommodation infrastructure and to suggest solutions for the problems that might constitute an example of the model seen in the region. For this study, a survey was conducted in 167 enterprises engaged in migratory beekeeping in Turkey. The data have been analyzed by SPSS software statistical program in accordance with the objectives of this study. According to the results, beekeeping enterprises in the Aegean-Mediterranean region visit the Central Anatolia and Thrace regions. Beekeepers from the Central Anatolia and Black Sea region and the Eastern Mediterranean region prefer the Eastern and Southeastern Anatolia regions as their field of activity. Ten factors were found to be related to the rotation matrix of the sources of risk using factor analysis. Five factors were considered as the rotation matrix of risk strategy. As a result of factor analysis, climatic conditions were found as the most important risk factor. Among the risk strategies examined in 5 groups, risk management was found to be important.

Keywords:

Migratory beekeeping, Risk Factors, Factor Analysis, Turkey,

PDF

___

Aksoy, A., Demir, O., Demir, N., 2018b. Energy balance and energy economics analysis of beekeeping production: A case study from Turkey, Fresenius Environmental Bulletin pp. 7776-7780, Volume 27– No. 11
Aksoy, A., Ertürk, Y.E., Erdoğan, S., Eyduran, E., Tariq, M.M., 2018a. Estimation of Honey Production in Beekeeping Enterprises from Eastern Part of Turkey through Some Data Mining Algorithms, Pakistan J. Zool., vol. 50(6), pp 2199-2207
Aksoy, A., Sarı, M.M., ve Terin, M. 2017. Erzurum İli Arıcılık Sektörünün Ekonomik Yapısı. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 4(4), 434-440.
Doğan, N., Adanacioğlu, H., Saner, G. ve Takma Ç. 2020. Socio-economic determinants on the profitability of beekeeping enterprises in Turkey: A Case Study in the Kelkit District of Gümüşhane Mellifera, Volume 20, Issue 1, 28 – 40
Dogan, N. ve Adanacioglu, H. 2021. Performance Evaluation of Beekeeping Farms: A Case Study from Gümüşhane, Turkey, Pakistan J. Zoology 53 (5), 1837-1846
Erkan, C., & Aşkın, Y., 2001. Van ili Bahçesaray İlçesi'nde arıcılığın yapısı ve arıcılık faaliyetleri. Yuzuncu Yıl University Journal of Agricultural Sciences, 11(1), 19-28.
FAO, 2020. Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAO http://www.fao.org/faostat/en/#data, Erişim Tarihi: 01.05.2021.
Genç, F., Dodoloğlu, A., 2017. Arıcılığın Temel Esasları Ders Kitabı. Atatürk Üniversitesi yayınları No: 931, Ziraat Fakültesi Yayınları: 341, Ders Kitapları Serisi: 88, Erzurum
ITC, 2021. Trade statistics for international business developmen, https:// https://www.trademap.org, Erişim Tarihi: 20.06.2022.
Kanakan, M., & Erkan, C., 2020. Hakkâri İlinde gezgin arıcılık faaliyetleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 30(4), 712-720.
Kandemir, İ., 2010. Pratik Arıcılık Rehberi, Ankara
Karahan, A., Zengin, E., Kutlu, M. A., & Karaca, İ., 2022. Afyonkarahisar İli Arıcılarının Arı Hastalık ve Zararlılarını Tanıma Oranları. Uluslararası Anadolu Ziraat Mühendisliği Bilimleri Dergisi, 4(1), 1-9.
Karakaya, E., Kızıloğlu, S. 2015. Honey Production in Bingol. Iğdır Univ. J. Inst. Sci. & Tech. 5(2): 25-31.
Koday, Z., ve Karadağ, H., 2020. Türkiye’deki arıcılık faaliyetleri ve bal üretiminin bölgesel dağılımı (2007-2018). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), 495-510.
Miran, B., 2002. Temel İstatistik, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir. 288s.
Newbold, P., 1995. Statistics for Business and Economics, Prentice-Hall İnternational, New Jersey.
Özer, D., İkikat Tümer, E., 2020. Limon Üreticilerinin Risk Karşısındaki Tutum ve Davranışlarını Etkileyen Faktörlerin Analizi: Mersin İli Erdemli İlçesi Örneği. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 7(4), 988-996.
Özbakır, G., Doğan, Z. ve Öztokmak, A., 2016. Adıyaman İli Arıcılık Faaliyetlerinin İncelenmesi . Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 20 (2), 119-126. DOI: 10.29050/harranziraat.259102.
Öztürk, F. G. Arıcılık İşletmelerinde Mevcut Durum, Sorunlar ve Çözüm Önerileri; Ordu İli Örneği. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
Soylu, M., Sönmez, M., & Silici, S., 2021. Nutrition and Health Conditions of Beekeepers in Turkey: A Pilot Study. Mellifera, 21(1), 29-48.
Söğüt, B, Şeviş, H. E., Karakaya, E. ve İnci, H. 2019a. Arıcılık işletmelerinde mevcut durum, temel sorunlar ve çözüm önerileri üzerine bir araştırma (Bingöl ili örneği). Uludağ Arıcılık Dergisi, 19(1): 50-60.
Söğüt, B, Şeviş, H. E., Karakaya, E., İnci, H. Yılmaz H.Ş. 2019b. Bingöl İlinde Arıcılık Faaliyetinin Mevcut Yapısı Üzerine Bir Araştırma. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 6(2): 168–177.
TÜİK, 2021. https://data.tuik.gov.tr Erişim Tarihi: 01.05.2022
TÜİK, 2021. Türkiye İstatistik Kurumu, TÜİK http://www.TÜİK.gov.tr, Erişim Tarihi: 01.05.2022.
Tümer, E.İ., Birinci, A., Aksoy, A., 2010. Çiftçilerin Sosyo-Ekonomik Özelliklerinin Kümeleme Analiziyle Belirlenmesi: Erzurum ili Örneği, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(1):29-37, ISSN: 1300-9036.
TÜPR, 2022. Tarım Ürünleri piyasaları Raporu, Tarım ve Orman Bakanlığı, https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Menu/27/Tarim-Urunleri-Piyasalari, Erişim Tarihi: 01.06.2022
Uzundumlu, A.S., Aksoy, A., Işık, H. B. 2011. Arıcılık İşletmelerinde Mevcut Yapı ve Temel Sorunlar; Bingöl İli Örneği. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 42 (1): 49-55.
Yalçın, H., Ağaçsapan, B., & Çubuk, A., 2019. Coğrafi bilgi sistemleri ile uygun arıcılık yerlerinin belirlenmesi. GSI Journals Serie C: Advancements in Information Sciences and Technologies, 1(2), 1-15.