Tarımsal Destek ve Kredilerin Tarımsal Üretim Üzerindeki Etkinliği

Tarımsal desteklerin ve tarım kredilerinin tarımsal üretim üzerindeki etkisi tarım ekonomisi açısından önemlidir. Ancak bu destek ve kredilerin istenen amaçları gerçekleştirip gerçekleştirmediği politika yapıcılar ve araştırmacılar tarafından öğrenilmek istenen bir konudur. Bu çalışmada, Türkiye’de tarıma yönelik verilen desteklerin ve kredilerin tarımsal üretim üzerindeki etkisi 2006Ç1-2021Ç3 dönemi için doğrusal olmayan ARDL yöntemi ile incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, tarımsal destek ve tarım kredilerindeki artışlar kısa dönemde tarımsal üretimi arttırmaktadır. Ancak pozitif tarımsal destek şoku dördüncü gecikmede tarımsal üretimi azaltmaktadır. Uzun dönemde ise tarımsal desteklerin hem pozitif hem de negatif şoklarının tarımsal üretimi azalttığı ortaya çıkmıştır. Bu sonuç tarımsal desteklerin tarımsal üretimi arttırıcı etkisinin kalıcı olmadığını gösterirken, tarım sistemindeki aksaklığı ortaya koymuştur. Tarım kredilerinin pozitif şokları ise tarımsal üretimi arttırırken, negatif şokların tarımsal üretimi azalttığı gözükmektedir. Değişkenler arasında katsayı büyüklüğü bakımından en yüksek mutlak değerin negatif kredi şokunda mevcut olduğu görülürken, kredilerin tarım üretimindeki finansal ağırlığını ve önemini yansıtmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Tarımsal Üretim, Tarımsal Destek, Tarım Kredisi, NARDL

PDF

___

Acar, F., & Eser, L. Y. (2020), Türkiye ve Avrupa Birliği'nde Tarımsal Mali Desteklerin Karşılaştırılması. Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 9(18), 163-183.
Aktaş, E., Altıok, M., & Songur, M. (2015), Farklı Ülkelerdeki Tarımsal Destekleme Politikalarının Tarımsal Üretim Üzerine Karşılaştırmalı Analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(4), 55-74.
Bahmani-Oskooee, M., & Fariditavana, M. (2016), Nonlinear ARDL Approach and the J-Curve Phenomenon, Open Econ Rev,27, 51-70.
Candan, G. T., & Yurdadoğ, V. (2017), Türkiye'de Maliye Politikası Aracı Olarak Teşvik Politikaları, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (27), 154-177.
Civan, A. (2010), Türkiye'de Tarımsal Destek Politikaları, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 127-146.
Çakmak, E., & Veziroğlu, S. (2020), Tarımsal Destek ve Teşvikler, İstanbul: TÜSİAD.
Demirdöğen, A., Olhan, E., & Chavas, J.-P. (2016), Food vs. fiber: An Analysis of Agricultural Support Policy in Turkey, Food Policy (61), 1-8.
Doğan, H. G., Kan, A., & Kan, M. (2019), Türkiye'de Avrupa Birliği Kırsal Alan Sınıflandırmasına Göre Tarımsal Kredi ve Tarımsal Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla (GSYİH) Arasındaki İlişki, Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(11), 1966-1971.
Duramaz, S., & Taş, T. (2018), Kamusal, Özel ve Yabancı Sermayeli Bankaların Kullandırdıkları Tarımsal Kredilerin Tarımsal üretime Etkisi: Ege Bölgesi'ne Yönelik Panel Veri Analizi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(1), 35-50.
Enders, W., & Granger, C. W. J. (1998), Unit Root Tests and Asymmetric Adjustment with and Example Using the Term Structure of Interest Rates, Journal of Business & Economic Statistics, 16(3), 304-311.
Gaytancıoğlu, O. (2009), Türkiye'de ve Dünya'da Tarımsal Destekleme Politikası, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
Hatemi-J, A. (2012), Asymmetric Causality Tests with an Application, Empirical Economics, 43, 447-456.
Işık, H. B., & Bilgin, O. (2016), The Effects of Agricultural Support Policies on Agricultural Production: The Case of Turkey, RSEP International Conferences on Social Issues and Economic Studies, 2nd Multidisciplinary Conference, (s. 111-119), Madrid.
Işık, H. B., Kılınç, E. C., & Bilgin, O. (2015). Tarım Kredilerinin Tarımsal Üretim Üzerindeki Etkisi. EY International Congress on Economics II "Growth, Inequality and Poverty”, (s. 1-13). Ankara.
Karaman, C., & Yavuz, F. (2012), Dünyadaki Eğilimler Işığında Türkiye Tarımsal Destekleme Politikalarının Değerlendirilmesi, 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, (s. 166-173), Konya.
Korkmaz, V. (2015), Tarım Ürünleri Destekleme Politikaları: Türkiye ve AB Karşılaştırması, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
Köroğlu, S. (2003), Avrupa Birliğinde ve Türkiye'de Tarımsal Örgütlenme, Ankara: T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Dış İlişkiler ve Avrupa Topluluğu Koordinasyon Dairesi Başkanlığı
McLeod, A. I., & Li, W. K. (1983), Diaognostic Checking ARMA Time Series Models Using Squared-Residual Autocorrelations, Journal of Time Series Analysis, 4(4), 269-273.
Ratner, B. (2009), The Correlation Coefficient: Its Values Range between +1/-1, or Do They?. Journal of Targeting, Measurement and Analysis for Marketing, 17, 139-142.
Shin, Y., Yu, B., & Greenwood-Nimmo, M. (2014), Modelling Asymmetric Cointegration and Dynamic Multipliers in a Nonlinear ARDL Framework, R. C. Sickles, & W. C. Horrace içinde, Festrschrift in Honor of Peter Schmidt: Econometric Methods and Applications (s. 281-314), New York: Springer.
Susam, N., & Bakkal, U. (2008), Türkiye'de Tarım Politikalarındaki Dönüşümün Kamu Bütçesi ve Ekonomi Üzerindeki Etkileri. Afyon Kocatepe İ.İ.B.F Dergisi, 10(1), 327-357.
Şaşmaz, M. Ü., & Özel, Ö. (2019), Tarım Sektörüne Sağlanan Mali Teşviklerin Tarım Sektörü Gelişimi Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (61), 50-65.
Tan, S., Kumuk, T., Savran, F., & Everest, B. (2010), Türkiye'de 2000 Yılı Sonrası Uygulanan Tarım Politikaları: Tarım Reformu Uygulama Projesi – ARIP, Şanlıurfa: Türkiye IX. Tarım Ekonomi Kongresi.
Terin, M., Güler, İ. O., & Aksoy, A. (2014), Türkiye’de Tarımsal Üretim ile Tarımsal Kredi Kullanımı Arasındaki Nedensellik İlişkisi, Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(1), 67-72.
Uslu, H., & Apaydın, F. (2021), Türkiye'de Tarımsal Verimlilik ve Alan Bazlı Desteklemeler Üzerine Ampirik Bir Uygulama, Hitit Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 477-499.
Yalçınkaya, H. (2018), Tarım Kredilerinin Ekonomiye Olan Etkisinin Granger Nedensellik Analizi ile Tespiti, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 13(1), 51-61.
Yıldız, F. (2017), Türkiye'de Merkezi Yönetim Bütçesinden Yapılan Tarımsal Destekleme Ödemelerinin Tarımsal Üretim Üzerindeki Etkisi: 2006-2016 Dönemi, Sayıştay Dergisi (104), 45-63.
Yüceer, S. E., Tan, S., & Semerci, A. (2020), Türkiye’de 2000-2020 Döneminde Tarımsal Destekleme Politikalarının Gelişiminin İncelenmesi, ÇOMÜ LJAR, 1(2), 36-46.