Aksaray Ekolojik Koşullarında Bazı Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Genotiplerinin Morfo-Agronomik Özelliklerinin Belirlenmesi

Bazı kuru fasulye materyallerine ait tarımsal parametrelerin Aksaray ekolojisinde belirlenmesi amacıyla 2020 ile 2021 yıllarında yürütülen araştırma, Aksaray ilinin 20 km uzaklığında bulunan Koçaş Tarım İşletmesi Müdürlüğünün deneme parsellerinde kurulmuştur. Çalışmada beş kuru fasulye çeşidi ile Orta Kızılırmak Vadisi kapsamında 2016-2019 yılları arasında gerçekleştirilen TAGEM projesi kapsamında seçilmiş yirmibeş yerel materyal olmak üzere toplam otuz genotipin kullanıldığı araştırma tesadüf blokları deneme deseninde dört tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Çalışma süresince tüm genotiplerde bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, biyolojik verim, bitkide bakla ve tane sayısı ile tane verimi, yüz tane ağırlığı, baklada tane sayısı, biyolojik verim ve hasat indeksi gibi verim unsurları değerlendirilmiştir. Yürütülen araştırmada genotiplerin ele alınan agronomik parametelerden önemli yada çok önemli derecede etkilendikleri görülmüştür. 41.06 g ile G-076 nolu genotipte en yüksek bitkide tane verimi görülürken, G-080/5 nolu genotipte ise 5.71 g ile en düşük tane veriminin elde edildiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Aksaray, Kuru fasulye, Çeşit, Genotip, Verim

PDF

___

Atıcı, Ö.F. 2013. Giresun ilinde toplanan yerel fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin bazı bitkisel özellikleri ile verim ve verim öğelerinin belirlenmesi. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ordu, 78 s.
Aydoğan, C. 2017. İleri ispir kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) hatlarında verim ve kalite çalışmaları. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Erzurum, 96 s.
Baran, A. 2016. Kayseri ekolojik koşullarında kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kayseri, 52 s.
Baran, İ. 2018. Bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) çeşitlerinin ve Ahlat yerel popülasyonunun Van-Gevaş ekolojik koşullarında verim ve verim özelliklerinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Van, 41 s.
Bozoğlu, H. ve Gülümser, A. 1999. Kuru fasulyede (Phaseolus vulgaris L.) bazı tarımsal özelliklerin korelasyonları ve kalıtım derecelerinin belirlenmesi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt III, Çayır-Mera Yem Bitkileri ve Yemeklik Baklagiller, Adana, 360-365.
Çakır, G. 2019. Bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin Eskişehir ekolojik koşullarına adaptasyonu ile tarımsal ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
Demir, S. 2018. Hakkâri ekolojik koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) çeşitlerinin verim ve verim özelliklerinin belirlenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Van, 61 s.
Ekincialp, A. ve Şensoy, S. 2013. Van gölü havzası fasulye genotiplerinin bazı bitkisel özelliklerinin belirlenmesi. Journal Agrculture Science, 23 (2): 102-111.
Elkoca, E. ve Çınar, T. 2015. The adaptation, agronomical and quality characteristics of some dry bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivars and lines under Erzurum ecological conditions”. Anadolu Journal of Agricultural Sciences, 30: 141-153.
FAO, 2020. Gıda ve Tarım Örgütü. http://www.fao.org/statistics. Son erişim tarihi: 01.06.2022.
Girgel, Ü., Çokkızgın, A. ve Çölkesen, M. 2018. Bayburt koşullarında organik olarak yetiştirilen bazı yerel fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin bazı morfolojik ve agronomik özellikleri belirlenmesi üzerine bir araştırma. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknolojik Dergisi, 6 (5): 530-535.
Kahraman, A. ve Önder, M. 2009. Konya bölgesinde yetiştirilen kuru fasulye genotiplerinde verim ve bazı verim öğelerinin belirlenmesi”. Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi, 1. Cilt. Hatay, 309-313 s.
Kahraman, A. 2014. Ekim zamanlarının kuru fasulye genotiplerinde (Phaseolus vulgaris L.) verim, verim unsurları ve kalite özellikleri üzerine etkileri. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı. Doktora Tezi, Konya, 235 s.
Karabacak, T. 2018. Kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) çeşitlerinin agro-morfolojik özelliklerinin Elazığ koşullarında araştırılması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
Kuyucuoğlu, S. 2016. Farklı ekim zamanlarının bazı şeker tipi fasulye genotiplerinde agronomik özellikler üzerine etkisi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Konya.
Önder, M., Kahraman, A. ve Ceyhan, E. 2013. Response of dry bean (Phaseolus vulgaris L.) genotypes to water shortage. Book of Abstracts, First Legume Society Conference, A Legume Odyssey, Novi Sad, Serbia, 9-11 May, 210 p.
Özbekmez, Y. 2015. Ordu ekolojik koşullarında bazı kuru fasulye çeşit ve genotiplerinin verim, verim öğeleri ile tohum ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ordu, 84 s.
Pekşen, E. 2012. Samsun koşullarında bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin tane verimi ve verimle ilgili özellikler bakımından karşılaştırılması”. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 20 (3): 88-95.
Sarıkaya, O. 2020. Orta Kızılırmak Vadisinden Toplanan Yerel Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Populasyonları İçinden Teksel Seleksiyon Metodu İle Hat/Çeşit Geliştirilmesi Üzeine Bir Araştırma. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kırşehir, 98 s.
Saylam, A. Ç. 2017. Kırşehir ekolojik koşullarına uygun bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) çeşit/hatların verim ve verimle ilgili özelliklerinin belirlenmesi. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kırşehir, 78 s.
Serengül, S. 2019. Bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin Bingöl koşullarındaki verim ve verim özelliklerinin belirlenmesi. Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi Bingöl, 63 s.
Soydemir, H.E. 2021. Bazı kuru fasulye çeşit ve hatlarının farklı lokasyonlardaki verim ve kalite özelliklerinni belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Bolu, 105 s.
Şentürk, M.A. 2016. Çankırı koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin verim ve bitkisel özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma. Çankırı Karatekin Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Çankırı, 53 s.
Taşkesen, S. 2019. Bazı Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Genotiplerinin Erzincan Koşullarındaki Verim ve Verim Özelliklerinin Belirlenmesi. Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Bingöl, 67 s.
Tunalı, H. 2019. Bazı yerel fasulye popülasyonlarının özelliklerinin belirlenmesi ve seleksiyonu. Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale, 113 s.
Tunç, M., Biçer, B. ve Türk, Z. 2020. Cultivation possibilities of some common beans varieties under second crop conditions. Cercetări Agronomice în Moldova, Vol. LIII , No. 2 (182): 144-151.
Türkmen, B. 2020. İleri Düzey Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Genotiplerinin Agro-Morfolojik ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kırşehir, 108 s.
Varankaya, S. 2011. Yozgat ekolojik şartlarında yetiştirilen fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Konya, 44 s.
Yeken, M. Z., Kantar, F., Çancı, H., Özer, G. ve Çiftçi, V. 2018. Breeding of dry bean cultivars using Phaseolus vulgaris landraces in Turkey. International Journal of Agricultural and Wildlife Sciences, 4 (1): 45-54.
Zeytun, A. 1987. Çarşamba Ovası’nda yetiştirilen fasulye çeşitlerinin fenolojik ve morfolojik karakterlerinin tespiti üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Samsun, 79 s.
Zirek, İ. 2015. Türkiye’de tescil edilmiş bazı fasulye (Phaseolus vulgagis L.) çeşitlerinin verim ve bazı verim özelliklerinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Van.