Aybegün TON, Tolga KARAKÖY, ADEM EMİN ANLARSAL

Türkiye'de Yemeklik Tane Baklagiller Üretiminin Sorunları ve Çözüm Önerileri

Türkiyede yemeklik tane baklagiller içerisinde ekim alanı ve üretim bakımından ilk sırayı nohut almakta, bunu sırasıyla mercimek, fasulye ve bakla izlemektedir. Türkiye, özellikle nohut ve mercimekte Dünyada en önemli üretici ve ihracatçı ülkeler içerisinde bulunmaktadır. Son yıllarda ise nohut ve mercimek üretimimiz ve ihracatımız bir azalma eğilimi içerisinde bulunmaktadır. Bununla birlikte, birçok yemeklik tane baklagil türlerinin üretimine uygun farklı ekolojik koşulları içeren bölgelerimiz bulunmaktadır. Bu üretim potansiyelimiz değerlendirilmeli, dış pazarların istekleri doğrultusunda, standart irilikte, kaliteli ve yüksek verim potansiyeline sahip çeşitlerimizin üretimine önem verilmelidir. Ayrıca, uygun yetiştirme teknikleri kullanılarak üretim yapılmalı, kıyı bölgelerimizde kışlık nohut yetiştiriciliği, iç bölgelerimizde kışlık mercimek yetiştiriciliği yaygınlaştırılmalı, ekimde ve hasat da makine kullanımına önem verilmeli, hastalık ve zararlılarla yeterli düzeyde mücadele edilerek verimlilik artırılmalıdır. Böylece, Türkiyede yemeklik tane baklagiller tarımının bugünkünden çok daha fazla yaygınlaştırılması mümkün görülmektedir.

Problems and Solutions of Pulses Production in Turkey

In Turkey, Chickpea is in the first rank in pulses and it is followed by lentil, bean and faba bean respectively. In the world, Turkey is one of the most important producer and exporting countries especially for chickpea and lentil. In recent years, Turkeys chickpea and lentil production are in downvard trend. Our country has diverse ecological regions for growing many pulses species. Our production potential of pulses must be evaluated and a great importance must be given to the production of cultivars with high yield potential, quality and standart bigness seed. On the other hand, in Turkey, winter chickpea production in coastal region and winter lentil production in central Anatolion region must be widened. Pulses production must be done by using proper growing techniques. Sowing and harvesting should be done by machine. At the same time good war should be made against disease and insect for increasing yield potential of pulses. So, in Turkey, pulses plantation can be increased much more than nowdays.

PDF

___

Adak S, Güler M, Kayan N. 2013. Yemeklik Baklagillerin Üretimini Artırma Olanakları. www.zmo.org.tr Ziraat Mühendisleri Odası (11:55 16.07.2013).
Akova Y, 2013. Bakliyat. 2010. www. igeme. gov. tr/ tur/ rapor/ sektor/ bakliyat. Pdf.16.07.2013
Anlarsal A. E. 2013. Yemeklik Tane Baklagiller. www. musiad. org. tr.araştırmalaryayın/pdf. Türkiye'nin Tarımsal Gücü ve Geleceği. MUSİAD.139-144. ( 13:57 16.07.2013). Anonim. 2013. www. ubk. org. /ziraat_rapor.pdf. Baklagil Raporu (08:38 16.07.2013).
Anonim. 2013. Ülkesel Tohumluk Dağıtım ve Üretim Programı. www.tohum.bugem.gov. tr/tohum/kitap. (25 Temmuz 2013).
Arslan M, Küsmenoğlu H, Öziç H., 2013. 2012 Güneydoğu Anadolu Mercimek Üretim Alanları Gezi Raporu. Ulusal Baklagil Konseyi (09:40 16.07.2013).
Aydoğan A, Karagül V, Bozdemir Ç. 2005. Kışlık Kırmızı Mercimek Çeşitlerinin Orta Anadolu Koşullarına Adaptasyonu. GAP IV. Tarım Kongresi, 21-23. Eylül, Şanlıurfa.
Çiftçi CY. 2004. Dünyada ve Türkiyede Yemeklik Tane Baklagiller Tarımı. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Teknik Yayınları Dizisi. No.5, Ankara, 88s.
FAO. 2013. Faostat data. www.fao.org/faostat.(16.07.2013). Kayan, N, Adak, M. S. 2006. Effect of Soil Tillage and Weed control Methods on Weed biomass and Yield of Lentil (Lens culinaris Medic.) Archives Agronomy and Soil Science,52(6): 697-704
Kün E, Çiftçi GY, Birsin M, Ülger AC, Karahan S, Zencici N, Öktem A, Güler M, Yılmaz N, Atak M. 2005. Tahıl Ve Yemeklik Dane Baklagil Üretimi: Yemeklik Dane Baklagiller. Türkiye Ziraat Mühendisliği V. Teknik Kongresi, 3-7 Ocak 2005. Ankara, S: 396-407.
Küsmenoğlu İ, Aydın N. 1995. The Current Status of Lentil Germplasm Exploitation for Adaptationtowinter Sowing in The Anatolian Highlands. Autumn-Sowing of Lentil in The Highlands of Westasia And North Africa (Ed: JDH.Keating And İ Küsmenoğlu), 64-71. CRIFC-Ankara.
Mart D, Anlarsal A. E. 2001. Çukurova Koşullarında Nohutta Bazı Önemli Özellikler Yönünden Genotipxçevre İnteraksiyonları ve Uyum Yetenekleri Üzerinde Bir Araştırma. IV. Tarla Bitkileri Kongresi Trakya Üniv. Tekirdağ Ziraat Fakültesi, Eylül, Trakya.
Özdemir S. 2002. Yemeklik Baklagiller, 142, Hasad Yayıncılık, İstanbul.
Şehirali S. 1988.Yemeklik Dane Baklagiller A.Ü Ziraat Fakültesi Yayınları: 1089, Ders kitabı: 314. 435s
Ünver S, Sade B,Özdem A, Melan K, Mamak F, Gül A, Ertunç F, Çalı S, Aksoy U. 2004. Bitki Yetiştiriciliği Bitki Koruma ve Çevre Sağlığı. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı. II. Tarım Şurası Çalışma Belgesi, 29 Kasım-1 Aralık. Say: 114. Ankara.
TÜİK. 2013. Bitkisel Üretim İstatistikleri Veri Tabanı. Kuru Baklagiller. www.tüik.gov.tr. (16. 07. 2013).