In this study, we compared the growth and survival characteristics of Romanov × Morkaraman (F1 Rom), Romanov × F1 Romanov (G1 Rom) and Charollais × F1 Romanov (Charom) crossbreed lambs weaning weight at different ages. After birth, from three genotypes lambs were weaned at two different ages of 50 and 75 days and growth performance after weaning was examined at 120 days of age. The effect of three different genotypes and birth type on birth weight was very important, and sex effect was insignificant. In weaning weight, only the effect of birth type was found to be significant. Lamb birth and weaning weights were in Charom, F1 Rom, G1 Rom lambs, 3.38-15.28; 3.98-15.04; 3.21-15.55 kg, respectively. The type of birth showed variation in the birth weight of the lamb and the decrease in lamb birth weights (Single: 4.19 kg: Twin: 3.42 kg; Triplet: 3.15 kg and Quadrature: 2.88 kg) was observed as the number of offspring increased. The effect of the birth type on weaning weights was similar in single and triplet. Single-born lambs have higher weaning weights than those of twins and quadruplets. Average daily live weight gain (ADG) from weaning in single lambs, 247.37 g were found higher than twin (190.67 g), triplets (201.44 g) and quadruplets (178.57 g). The effect of weaning age was insignificant on weaning weights. The first month weight after weaning, effect of the genotype of the lamb, the birth type and the sex were insignificant; but effect of weaning age was significant weaning weights and first month after weaning weights the ADG. The late weaned lambs had higher next first month live weight (18.62-17.89 kg) and ADG (179.45-81.32 g). The live weights of the lambs on the 120 days were similar and none of the factors investigated were found to be effective.
Bu çalışmada, farklı yaşlarda sütten kesilen Romanov × Morkaraman (F1 Rom), Romanov × F1 Romanov (G1 Rom) ve Charollais × F1 Romanov (Charom) melez kuzularının büyüme ve yaşama gücü özellikleri karşılaştırılmıştır. Doğumdan sonra üç genotipten kuzular 50 ve 75 günlük iki ayrı yaşta sütten kesilmiş ve sütten kesim sonrası büyüme performansları 120 günlük yaşa kadar incelenmiştir. Doğum ağırlığına, üç ayrı genotip ve doğum şeklinin etkisi çok önemli, cinsiyetin etkisi önemsiz bulunmuştur. Sütten kesim ağırlığında ise sadece doğum şeklinin etkisi önemli bulunmuştur. Kuzu doğum ve sütten kesim ağırlıkları Charom, F1 Rom, G1 Rom kuzularında sırasıyla 3,38-15,28; 3,98-15,04; 3,21-15,55 kg tespit edilmiştir. Doğum şekli kuzu doğum ağırlıkları bakımından varyasyon göstermiş ve doğumda yavru sayısı arttıkça kuzu doğum ağırlıklarında (Tekiz: 4,19 kg; İkiz: 3,42 kg; Üçüz: 3,15 kg ve Dördüz: 2,88 kg) düşüş gözlenmiştir. Doğum şeklinin sütten kesim ağırlıklarına etkisi ise tekiz ve üçüzlerde benzer bulunmuştur. Tekiz doğan kuzular ikiz ve dördüz doğanlardan daha yüksek sütten kesim ağırlığına ulaşmışlardır. Sütten kesime kadar günlük canlı ağırlık arıtışı (G.C.A.A) tekiz doğan kuzularda 247,37 gr ile ikiz (190,67 gr), üçüz (201,44 gr) ve dördüz (178,57 gr) doğanlardan daha yüksek bulunmuştur. Sütten kesim yaşının sütten kesim ağırlıklarına etkisi önemsiz bulunmuştur. Sütten kesim sonrası ilk ay ağırlığına kuzu genotipi, doğum şekli ve cinsiyetin etkisi önemsiz iken, sütten kesim yaşının sütten kesim ve sütten kesim sonrası ilk aya kadar G.C.A.A’na etkisi önemli bulunmuştur. Geç sütten kesilen kuzular, daha yüksek sonraki ilk ay canlı ağırlık (18,62-17,89 kg) ve G.C.A.A (179,45- 81,32 g ) sahip olmuşlardır. Kuzuların 120. gün canlı ağırlıkları benzer bulunmuştur ve incelenen faktörlerden hiç birisinin etkisine rastlanmamıştır
___
Aksakal V, Emsen E, Ozdemir M, Macit M. 2009. Effects of various ages of weaning on growth performance of Morkaraman lambs. Journal of Animal and Veterinary Advances 8: 1551-1554.
Altın T, Karaca O, Cemal İ. 2003. Sütten Kesim Yaşının Koyunlarda Süt Verimi ve Kuzularda Büyüme Üzerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.), 13(2): 103-111.
Arslan M, Yılmaz O, Ateş CT. 2003. Morkaraman ve Corriedale x Morkaraman ( F1 ) Kuzularında Büyüme. YYÜ. Vet. Fak. Derg., 14 (1): 46-49. n
Aslan FA. 2008. Farklı kan dereceli romanov melezi erkek ve dişi kuzularda büyüme ve üreme performansı. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Ens. Y.Lisans Tezi. Erzurum.
Cengiz F, Aygün T, Demirel M, Çelikyürek H, Gökdal Ö, Yıldız S. 1998. Farklı sürelerde sütten kesimin Karakaş koyunlarında süt verimi ve kuzularında büyüme ve gelişme üzerine etkileri. Doğu Anadolu Tarım Kong., (14-18 Eylül 1998), 959-968, Erzurum.
Chai J, Diao O, Wang H, Tu Y, Tao X, Zhang N. 2015. Effects of weaning age on growth, nutrient digestibility and metabolism, and serum parameters in Hu lambs. Animal Nutrition 1: 344-348
Dvalishvili VG, Fathala MM, Vinogradov IS, Dawod A. 2015. Influence of Crossbreeding Romanov Ewes with Crossbred Argali Romanov Rams on Male Progeny Performance and Carcass Traits . J Veterinar Sci Technol , 6:6.
Kashani SMM, Bahari M. 2017. The effect of Sex and Weaning Age on Growth Performance of First Generation Lambs Derived from Crossing ½Romanov and Zel. Journal of Animal Research and Nutrition. Vol.2 No.1:4.
Khaldaria M, Ghiasi H. 2018. Effect of crossbreeding on growth, feed efficiency, carcass characteristics and sensory traits of lambs from Lori-Bakhtiari and Romanov breeds. Livestock Science 214: 18–24
Kuchtík J, Zapletal D, Šustová K. 2012. Chemical and physical characteristics of lamb meat related to crossbreeding of Romanov ewes with Suffolk and Charollais sires. Meat Science 90: 426–430
Maiorano G, Ciarlariello A, Cianciullo D, Roychoudhury S, Manchisi A. 2009. Effect of suckling management on productive performance, carcass traits and meat quality of Comisana lambs. Meat Science 83: 577–583.
Mellado M, Macías U, Avendaño L, Mellado J, García1 J. E. 2016. Growth and pre-weaning mortality of Katahdin lamb crosses. Rev Colomb Cienc Pecu; 29: 288-295.
Momanı Shaker M, Krıdlı RT, Abdullah AY, Malınová M, Sanogo S, Šáda I, Lukešová D. 2010. Effect of Crossbreedıng European Sheep Breeds wıth Awassı Sheep on Growth Effıcıency of Lambs in Jordan. Agrıcultura Tropıca Et Subtropıca Vol. 43 (2).
Osorio-Avalos J, Montaldo HH, Valencia-Posadas M, CastilloJuárez H, Ulloa-Arvizu R. 2012. Breed and breed x environment interaction effects for growth traits and survival rate from birth to weaning in crossbred lambs. J Anim Sci. Dec; 90(12): 4239-47.
Özbey O, Akcan A. 2003. Morkaraman, Kıvırcık x Morkaraman (F1) ve Sakız x Morkaraman (F1) melez kuzularda verim özellikleri, I. Büyüme, Yaşama gücü, Vücut Ölçüleri. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg. 9 (1): 15-21.
Şireli HD, Vural ME, Karataş A, Akça N, Koncagül N, Tekel N. 2015. GAP Uluslararası Araştırma ve Eğitim Merkezi’nde yetiştirilen İvesi kuzularının doğum ve sütten kesim ağırlıkları. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 62: 139-145.
Talebi MA, Gholamhosani K. 2018. Growth and Feedlot Performance of Lori-Bakhtiari, Romanov × Lori-Bakhtiari and Pakistani × Lori-Bakhtiari Crossbred Lambs. Research On Animal Production (rap), 8(17): 201-208.
Zapasnikienė B, Nainienė R. 2012. The Effects Of Crossbreedıng Romanov Ewes Wıth Wıltshıre Horn Rams On Ewe Fertılıty And Progeny Performance. Veterınarıja Ir Zootechnıka (Vet Med Zoot). T. 57 (79)