DERYA ÖZTÜRK, Sezer YILDIZ, Elif TOPSAKAL

Ordu İlindeki Fındık İşleme Tesislerinin Mevcut Durum Analizi#

Türkiye, dünya fındık üretiminin yaklaşık %70`ini ve ihracatının ise %80 gibi büyük bir kısmını elinde bulundurmaktadır. Ordu, Türkiye'de fındık üretiminin %33,7'sini sağlayarak en fazla fındık alanına sahip olan il olma ayrıcalığına sahiptir. Ordu halkının %70'inin gelir kaynağı fındık olmakla beraber, bu ürün il için sadece bir tarım ürünü değil milli bir varlıktır. Türkiye'de yıllık 350.000 ton iç kapasiteli 40 fındık işleme tesisi bulunmaktadır. Bu tesislerin %32,5'i Ordu ilinde bulunmaktadır. 2016 yılında en fazla fındık ihracatı yapan Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (KFMİB) üyesi ilk 20 firma incelendiğinde bu firmaların 7 tanesinin Ordu ilinde olduğu görülmektedir. Ordu ilindeki bu 7 firma 2016 yılı toplam fındık ihracat değeri olan 1.981.334.911$'ın %11,84'ünü gerçekleştirmektedir. Bu bağlamda ele alınacak olan çalışmanın amacı; Ordu ilindeki fındık işleme tesislerinin ürün işleme, kalite güvence ve standartları ile pazarlama açısından mevcut durumlarının analiz edilerek ortaya konulmasıdır. Çalışma sonucu elde edilen verilerle tesislerin gelecek yıllarda gösterecekleri eğilimler tespit edilmeye çalışılacaktır. Bu bakımdan çalışma, Türkiye ekonomisinin en önemli ihraç ürünlerinden biri olan fındığın ihracat payının arttırılmasının önündeki engellerin araştırılması açısından önem arz etmektedir. Bu amaçla Ordu ilinde faaliyette bulunan 12 fındık işleme tesisinin yönetici ve yetkili kişileriyle yüz yüze anket çalışması yapılmıştır. Çalışma kapsamında ortaya konan bilgilerle fındık işleme sanayinin geliştirilmesi ve bu alanda araştırma yapan ilgili paydaşlara yol göstermesi beklenmiştir.

Analysis of the Current State of Hazelnut Processing Plants in Ordu

Turkey has almost 70% of world hazelnut production and 80% of hazelnut export. Ordu has the privilege of being the city which has the greatest area with hazelnut by supplying the 33.7% of hazelnut production. The income source of 70% of the people in Ordu is hazelnut and for this city, hazelnut is not only an agricultural product, it is also a national asset. There are 40 hazelnut processing plants with an internal capacity of 350.000 tons annually. 32.5% of these plants are in Ordu. When the top 20 Black Sea Hazelnut and Products Exporters Union member firms with the highest hazelnut export in 2016 were analyzed, it was found that 7 of these firms are in Ordu. These 7 firms in Ordu cover the 11.84% of the total hazelnut export value, which is 1.981.334.911$ for 2016. The purpose of this study which will be discussed within this context is to analyze and show the current states of hazelnut processing plants in Ordu in terms of product processing, quality assurance and standards and marketing. The data obtained as a result of the study will be used to find out the tendencies of the plants in the coming years. Because of this, the study is important in terms of researching the obstacles in increasing the export shares of hazelnut, which is one of the most important export products of Turkey economy. For this purpose, a face-to-face questionnaire was conducted with the managers and authorities of 12 hazelnut processing plants in Ordu. It is expected that the information presented within the context of the study will develop the hazelnut processing industry and will lead the related people researching in this field.

PDF

___

Akan E. 2015. Lojistik Sektöründe Entegre Yönetim Sistemi (ISO 9001, OHSAS 18001 ve ISO 10002) Uygulaması, İstanbul Aydın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
ARTVİN. 2017. Artvin Çoruh Üniversitesi, https://www.artvin.edu.tr/files/user_files/files/kalite1pdfv9b pa.pdf (Erişim tarihi: 01.05.2017).
Batu A. 2012. Türkiye’de Helal (Mahzursuz) Gıda ve Helal Belgelendirme Sistemi, Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi 7 (1): 51-61.
Bayazıt Ö. 1998. Toplam Kalite Yönetimi'nin Yürütülmesinde Önemli Bir Araç: Kalite Çemberleri, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 53(1)
Baynal K. 2014. Günümüz İşletmelerinde Yönetim Sistemleri ve Entegre Yönetim Sisteminin Gerekliliği ve Rekabet Açısından Önemi. (http://akademikpersonel.kocaeli.edu.tr/ kbaynal/bildiri/kbay nal01.10.2014_13.11.27bildiri.pdf (Erişim tarihi: 12.04.2017).
Dalgıç AC, Belibağlı KB. 2006. Gıda Güvenliği ve Kalite Yönetim Sistemleri Entegrasyonu: ISO 22000:2005 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi ve ISO 9000:2000 Kalite Yönetim Sistemi Uygulamaları, Türkiye 9. Gıda Kongresi; 24-26 Mayıs 2006, Bolu
FAO. 1998. Food Quality and Safety Systems - A Training Manual on Food Hygiene and the Hazard Analysis and Critical Control Point (HACCP) System. Rome: Food and Agriculture Organization of the United Nations, World Health Organization
KİB. 2009. Karadeniz İhracatçı Birlikleri, http://www.kib.org.tr (Erişim tarihi: 18.10.2017).
Onurlubaş E, Gürler AZ. 2015. ‘Tüketicilerin Gıda Güvenliği Konusunda Bilinç Düzeylerinin Ölçülmesi: Tokat İli Örneği’, Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, ISBN: 978-605- 9175-02-9, Yayın No: 242, Ankara
OTB. 2017. Ordu Ticaret Borsası. http://www.ordutb.org.tr/ pdf/Faaliyet%20Raporu%20(OTB)%2 0SON%20(1).pdf (Erişim tarihi: 12.04.2017).
Öztürk D, Arıcı F. 2017. “Fındık İşleme Tesislerinde Kalite ve Gıda Güvenliği Yönetim Sistemlerinin İncelenmesi: Ordu İli Örneği”, SOBİDER Sosyal Bilimler Dergisi-The Journal of Social Science, 4(12): 324-338. ISSN: 2149- 0821.
PROGIDA. 2017. Progıda Tarım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. http://www.progida.com.tr/tr/quality.asp (Erişim tarihi: 18.10.2017).
Savran HE. 2008. Giresun İli Fındık İşleme Sanayinin İhtiyaç Analizi, Fındık Araştırma Enstitüsü.
Şahin A. 2007. İhracat Prosedürlerini Biliyor Musunuz? T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi
TSE. 2003. Türk Standartları Enstitüsü, "TS 13001-Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktalarına (HACCP) Göre Gıda Güvenliği Yönetimi-Gıda Üreten Kuruluşlar ve Tedarikçiler İçin Yönetim Sistemine İlişkin Kurallar" Türk Standartları Enstitüsü
TTSO. 2017. Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası http://www.ttso.org.tr/dosyalar/Findik-Kirma-TesisiOnFizibilite-Raporu.pdf (Erişim tarihi: 03.04.2017).
TUİK. 2017. Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı. http://www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: 18.10.2017).