Fatih ASLAN, HİLAL TOZLU ÇELİK, Yeliz ARICI, Kalbiye KONANÇ, Metehan KAHVECİ, İbrahim KİPER

Ordu İli Halk Elinde Yetiştirilen Karayaka Koçlarının Spermatolojik Parametreleri Değerlendirilmesi

Bu çalışmanın amacı halk elinde yetiştirilen Karayaka koçlarının makroskobik ve mikroskobik spermatolojik parametrelerini saptamaktır. Koçlardan sezon dışı sperma alınamamıştır. Sezon içi ise 2-4 yaşlı Karayaka koçlarının tamamından sperma toplanmıştır (n=10). Aynı zamanda ağırlık (kg) ve skrotum çevresi de (cm) kaydedilmiştir. Toplanan spermatozoa incelendiğinde, ağırlık değişkeninin sadece pH değişkeni ile korelasyon gösterdiği görülmüştür. Ağırlık ile pH arasında hesaplanan korelasyon katsayısı -0,802 olup istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Skrotum çevresi (cm) ile mortilite (% Ölü-Canlı) arasında 0,680 olarak hesaplanan korelasyon katsayısı, özelliklerden biri artarken diğerinin de önemli derecede artış göstermektedir. Vizkozite (1-5 Arası) sadece kitle hareketi (Mass Aktivite 0-4 Arası) ile korelasyon göstermiş olup, bu ilişkinin derecesi - 0,655 olarak hesaplanmıştır. Sperma hacmi (ml), motilite (%) ve yoğunluk (109) ile hiçbir değişken ilişkili bulunmamıştır.

Evaluation of Spermatological Parameters of Karayaka Ram Grown in Ordu Province

The aim of this study was to determine the macroscopic and microscopic spermatological parameters of the Karayaka rams grown in public hands. Out off-season sperm couldn’t be taken from the rams. During the season, semen was collected from all 2-4 age of Karayaka rams (n = 10). Weight (kg) and circumference of the scrotum (cm) were also recorded. When the collected spermatozoa were examined, it was found that the weight variable correlated only with the pH variable. The correlation coefficient calculated between weight and pH was -0,802 and it was found to be statistically significant. The correlation coefficient, which calculated as 0.680, between the circumference of the scrotum (cm) and mortality (% Dead-Live) shows that one feature increases while the other increases significantly. Viscosity (1-5) was correlated only with mass activity (Mass Activity 0-4), and the degree of this relationship was calculated as -0.655. Variables were not associated with sperm volume (ml), motility (%) and density (109 ).

PDF

___

Aksoy M, Ataman MB, Karaca F, Tekeli T. 1994. Konya Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsü’ne ait çeşitli ırklardan koçların spermatolojik özellikleri üzerinde araştırmalar. Vet. Bil. Derg., 10(1-2): 111-112.
Aslan FA. 2008. Farklı kan dereceli Romanov melezi erkek ve dişi kuzularda büyüme ve üreme performansı. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Erzurum.
Cupps TP. 1991. Semen Production and Collection. Reproduction in Domestic Animals (Ed. T.P. Cupps). Academic Press, Inc., California, 252-255.
Demirci E. 2002. Evcil Hayvanlarda Reprodüksiyon, Suni Tohumlama ve Androloji Ders Notları. FÜ Vet Fak Ders Teksiri. No: 53 Elazığ.
Düzgüneş O, Eliçin A, Akman N. 1987. Hayvan Islahı Ders Kitabı. Ankara Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 1003. Ankara.
Evans G, Maxwell WMC. 1987. Salamon’s Artificial Insemination of Sheep and Goats. Butterworths, Australia, 85-92.
Gündoğan M. 1999. Koçların testis ölçülerinin spermatolojik özellikler ve kan serumu testosteron miktarları ile ilişkisi. Hayvancılık Araştırma Dergisi, 9 (1-2): 49-52.
Gündoğan M, Uçar M, Tekerli M. 2002. Afyon koşullarında yetiştirilen koçlarda testislerin morfometrik ölçüleri ve spermatolojik özellikleri üzerinde araştırmalar. Vet. Bil. Derg., 18(1-2): 63-67.
Karaca F, Gülyüz F, Taşal İ, Demir H. 1998. Hamdane ırkı koçlarda spermatolojik özellikler ve testis ölçüleri üzerinde araştırmalar. YYÜ Vet. Fak. Dergisi., 9(1-2): 14-16.
Karakuş K, Cengiz F. 2007. The Effect of Spermatologic Characteristics on Fertility in Adult Norduz and Karakaş Rams. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 17 (1): 7-15.
Memon AM, Bretzlaff NK, Ott ST. 1986. Comparison of Semen Collection Techniques in Goats. Theriogenology. 26: 823- 826.
Maxwell WMC, Watson PF. 1996. Liquid storage of ram semen in the absence of some antioxidants. Reprod. Fertil. Dev., 8:1013-1020.
Taha TA, Abdel Gawad EI, Ayoub MA. 2000. Monthly variations in some reproductive parameters of barki and awassi rams throughout 1 Year under Subtropical Conditions.1. Semen Characteristics and Hormonal Levels. Anim. Sci., 71(2): 317- 324.
Tekin N, Rose Agapel, Yurdaydın N, Yavaş Y, Daşkın A, Keskin O, Ethem H. 1991. Östrusları sinkronize edilen koyunlarda suni tohumlama yöntemiyle elde edilen dölverimi. Ank. Üniv. Vet. Fak. Derg., 38: 60-73.
Tekin N. 1994. Spermanın muayenesi ve değerlendirilmesi. Evcil Hayvanlarda Reprodüksyon, Suni Tohumlama, Doğum ve İnfertilite. Dizgievi: Konya. 7. Bölüm.
Wiggins EL, Terrill CE and Emik LO. 1953. Relationships between libido, semen characteristics and fertility in range rams. J. Anim. Sci. 12 :684.
Yılmaz O. 2004. Sakız ve Karya Tipi Koçların Sperma Kalitesinde Meydana Gelen Mevsimsel Değişimler Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Aydın.