MERYEM YEŞİL, EMEL KARACA ÖNER, MEHMET MUHARREM ÖZCAN

Ordu Ekolojik Şartlarında Farklı Nane (Mentha sp.) Türlerinin Tarımsal Özelliklerinin Belirlenmesi

Bazı nane türlerinin (Mentha piperita, Menta spicata ve Mentha longifolia) tarımsal özelliklerini belirlemek amacıyla yapılan bu çalışma, 2016-2017 yıllarında Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme alanında, “Şansa Bağlı Parseller Deneme Planına” göre üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada bitki boyu, taze herba verimi, drog herba verimi, taze yaprak verimi ve drog yaprak verimi, uçucu yağ verimi ve uçucu yağ oranı gibi özellikler incelenmiştir. Araştırmanın birinci yılında M. piperita ve M. spicata’da iki, M. longifolia’ da dört biçim; araştırmanın ikinci yılında M. piperita’ da bir, M. spicata’da iki, M. longifolia’ da dört biçim yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, bitki boyu bakımından türler arasında sadece ilk yıl birinci biçimde fark belirlenmiştir. Araştırmanın birinci yılında Mentha piperita’da toplam taze herba verimi 2.442,73 kg/da, toplam drog herba verimi 585,70 kg/da, toplam taze yaprak verimi 1.120,67 kg/da, toplam drog yaprak verimi 266,87 kg/da, toplam uçucu yağ verimi 6,40 lt/da olarak tespit edilmiştir. İkinci yıl ise Mentha spicata türü toplam taze herba verimi (920,37 kg/da), toplam drog herba verimi (247,93 kg/da), toplam taze yaprak verimi (502,5 kg/da) ve toplam drog yaprak verimi (149,93 kg/da) bakımından öne çıkmıştır. M. longifolia türü toplam uçucu yağ verimi bakımından 2017 araştırma yılında 3,47 lt/da ile diğer türlerin önüne geçmiş, toplam uçucu yağ oranı yönünden ise her iki araştırma yılında da (3,48 lt/da ve 3,19 lt/da) ilk sırada yer almıştır.

Determination of Agricultural Characteristics of Different Mint (Mentha sp.) Species in Ordu Ecological Conditions

This study was carried out at Ordu University, Field of Agricultural Research and Application in 2016-2017, in order to determine the agricultural characteristics of some mint species (Mentha piperita, Menta spicata and Mentha longifolia) according to “Completely Randomized Design” with three replications. Plant height, fresh herb yield, dry herb yield, fresh leaf yield, dry leaf yield, essential oil yield and essential oil ratio were investigated. In both years of the experiment, M. spicata and M. longifolia were harvested 2 and 4 times, respectively, M. piperita 1 times in 2016 2 times in 2017 was harvested. As a result of research the difference in term of plant height between species was determined only in the first harvest in the first year. In the first year of the experiment, the total fresh herb yield, total dry herb yield, total fresh leaf yield, total dry leaf yield of Mentha piperita were 2.442.73 kg/da, 585.70 kg/da, 1.120.67 kg/da, 266.87 kg/da, respectively, while total essential oil yield was 6.40 lt /da. Also in the second year of the experiment, high values were obtained from Mentha spicata in terms of total fresh herbage yield (920.37 kg/da), total dry herb yield (247.93 kg/da), total fresh leaf yield (502.5 kg/da) and total dry leaf yield (149.93 kg/da). M. longifolia plant was ranked first in terms of total essential oil yield (3.48 lt / da and 3.19 lt / da) in terms of the total essential oil ratio due to 3.47 lt / da in the research year of 2017.

PDF

___

Baydar H. 2005. Tıbbi, Aromatik ve Keyf Bitkileri Bilimi ve Teknolojisi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Yayın: 51, s. 113-115.
Baydar H. 2016. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bilimi ve Teknolojisi (Genişletilmiş 5. Baskı). Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi,6 Yayın No: 51. ISBN: 975- 7929-79-4.
Ceylan A. 1983. Tıbbi Bitkiler-II, E. Ü. Ziraat Fak. Yayınları, S:175, İzmir.
Clark RJ, Menary RC. 1982. Environmental and cultural factors affecting the yield and composition of peppermint oil. VII. International Congress of Essential oil (October 1980). Fedarum 14: 74-79.
Davis PH. 1982. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol:7. Edinburg Univ. Press.
Figueiredo AC, Barraso GJ, Pedro GL, Scheffer CJJ. 2008. Factors affecting secondary metabolite production in plants: volatile components and essential oils. Flavour Fragr. J. 23, 213-226.
Franz C, Ceylan A, Hölzl J, Vömel A. 1984. Influence of the Growing Site on the Quality Mentha piperita L. Oil. Acta Horticulturae, 144: 145-150.
Kocabıyık H, Demirtürk BS. 2008. Nane Yapraklarının İnfrared Radyasyonla Kurutulması. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, No:5(3): 239-246.
Marcum BD, Hanson RB. 2006. Effect of Irrigation and Harvest Timing on Peppermint Oil Yield in California. Agricultural Water Management 82: 118–128.
Nascimento EMM, Rodrigues FFG, Campos AR, Costa JGM. 2009. Phytochemical Prospection, Toxicity and Antimicrobial Activity of Mentha arvensis (Labiatae) from Northeast of Brazil, J Young Pharm, Vol: 1(3): 210-212.
Özel A, Özgüven M. 1999. Harran Ovası Koşullarında Farklı Dikim Zamanlarının Bazı Nane (Mentha spp.) Tiplerinin Verim ve Bazı Tarımsal Karakterlerine Etkisi. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 23(4): 921-928.
Özgüven M, Kırıcı S. 1998. In Situ Conservation of Aromatic Plants in Southeastern Turkey. Wild Mentha Species. In: Proceeding of the International Symposium on In Situ Conservation of Plant Genetic Diversity. Ankara, Turkey: CRIFC, pp:171-176.
Özgüven M Kırıcı S. 1999. Farklı Ekolojilerde Nane Türlerinin Verim ile Uçucu Yağ Oran ve Bileşenlerinin Araştırılması. T. J. of. Agr. and Forestry, 23(5): 465-472.
Özhatay N, Koyuncu M, Atay S, Byfield A. 1997. Türkiye’nin Doğal Tıbbi Bitkilerinin Ticareti Hakkında Bir Çalışma. Doğal Hayatı Koruma Derneği Yayınları, İstanbul.
Piccaglia R, Dellacecca V, Marotti M, Giovanelli E. 1993. Agronomic Factors Affecting the Yields and The Essential Oil Composition of Peppermint (Mentha piperita L.) Int. on. Med. and Aromatic Plans (22-25 March 1993) Israel, Acta Horticulture, 344: 29-40.
Polatcı H, Tarhan S. 2009. Farklı kurutma yöntemlerinin reyhan (Ocimum basilicum) bitkisinin kuruma süresine ve kalitesine etkisi, GOÜ. Zir. Fak. Der., 26 (1): 61-70.
Scora RW, Chang AC. 1997. Essential oil quality and heavy metal concentrations of peppermint grown on a municipal sludge-amended soil. J. Environ. Qual. 26: 975-979.
Sezen Y. 1991. Gübreler ve Gübreleme Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü, Erzurum, 39-41.
Singh M, Singh VP, Singh DV. 1995. Effect Time on Growth,
Yielde and Quality of Spearmint (Mentha spicata L.) Under Subtropical Climate of Central Uttar Pradesh. Journal Oil Research, 7: 621-626.
Sinha R, Chattopadhyay S. 2011. Changes in the leaf proteome profile of Mentha arvensis in response to Alternaria alternata infection. Journal of Proteomics, 74: 327-336.
Telci İ. 2001. Farklı Nane (Mentha spp) Klonlarının Bazı Morfolojik, Tarımsal ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. Tokat.
Telci İ, Bayram E, Yılmaz G, Avcı B. 2006. Variability in essential oil composition of Turkish basils (Ocimum basilicum L.). Biochemical Systematics and Ecology 34, 489-497.
Veronese P, Li X, Niu X, Weller SC, Bressan RA, Hasegawa PM. 2001. Bioengineering mint crop improvement. Plant Cell Tissue Organ Cult 64: 133-144.
Yeşil M, Kara K. 2012. Mentha spicata L. ve Mentha villoso- nervata L. Genotiplerinin Tarımsal Ve Kalite Özellikleri Üzerine Azot ve Fosfor Dozlarının Etkisi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Erzurum.
Yeşil M, Kara K. 2014. Mentha spicata L. ve Mentha villoso- nervata Opiz. Genotiplerinin Tarımsal Özellikleri Üzerine Azot ve Fosfor Dozlarının Etkisi. Akademik Ziraat Dergisi 3(1): 23-32.