Nuray KIZILASLAN, Hayati GÖNÜLTAŞ, Halil KIZILASLAN

İklim Değişikliklerinin Bazı İllerde Sıcaklık Farklılıkları Üzerine Etkilerinin Projeksiyonları; Ankara, Kars, Aydın ve Sinop İlleri Örneği

Bugün, dünyadaki iklim değişikliklerinin etkileri tüm gerçekliğiyle ortaya çıkmaktadır. Budeğişiklikler dünyayı olduğu gibi Türkiye’yi de etkilemekte, bölgeler ve iller bazında farklılıklara yolaçmaktadır. Bu çalışmada iklimsel değişiklerin bazı bölgelerdeki illere göre değerlendirilmesi içindeğişik bölgelerden seçilen Ankara, Kars, Aydın ve Sinop illerinin geçmiş 50 yıllık maksimumsıcaklık ortalamaları verileri kullanılarak 10, 15 ve 20 ve 50 yıllık geleceğe yönelik maksimumsıcaklık ortalamalarına dair projeksiyonlar yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre 1966-2015 arasıtoplam ortalama sıcaklık verileri Ankara’da 17,90°C olurken, Kars 11,69°C, Aydın 24,50°C ve Sinopsıcaklık ortalaması 17,28°C olarak gerçekleşmiştir. 2016-2065 arası projeksiyonlardakarşılaştırıldığında iklim değişikliğine paralel olarak ortalama sıcaklıklarda değişiklikler olacağıgörülmektedir. Kuzeydoğu Anadolu ili olan Kars’ta 3,45°C ile en fazla sıcaklık artışı ön görülürken,bir Karadeniz ili olan Sinop 1,99°C derece ile onu takip etmektedir. İç Anadolu’nun karasal ikliminesahip Ankara 1,77°C olarak tahmin edilmekte ve Ege ili Aydın’ın en düşük oranda 1,55°C dereceolarak sıcaklık artışına maruz kalacağı düşünülmektedir. Diğer taraftan Kars’ın en fazla, Aydın’ın iseen az sıcaklık değişimine uğrayacağı tahmin edilmektedir. Çalışmada sıcaklık değişikliklerinin tespitigerek tarımsal faaliyetlerin buna göre planlanması, gerekse şehirleşme ve su kullanımınındüzenlenmesi ve önlemlerin alınması açısından önemli olduğu düşünülmektedir.

Projections of the Effects of Climate Changes on Temperature Differences in Some Cities; Example of Ankara, Kars, Aydın and Sinop Provinces

Today, the effects of climate change in the world are manifest in all its reality. These changes were being affected Turkey as well as the world, regions and provinces leads to a difference in some. In this study, projections of 10, 15 and 20 and 50 years of future maximum averages have been made according to the provinces in some regions by using the maximum average datas of the past 50 years of Ankara, Kars, Aydın and Sinop provinces selected especially from different regions to evaluate the climatic changes. According to the results of the analysis, the total average temperature data between 1966-2015 was 17.90°C in Ankara, Kars 11.69°C, Aydın 24.50°C and Sinop average temperature was 17.28°C When compared in 2016-2065 projections, it is seen that there will be changes in average temperatures in parallel with climate change. In Northeastern Anatolia, the highest temperature increase is foreseen with 3.45°C, followed by Sinop, a Black Sea province, with 1.99°C. Ankara, which has a continental climate of Central Anatolia, is estimated to be 1.77°C and it is thought that the Aegean province Aydın will be exposed to a temperature increase of 1.55°C at the lowest rate. Other forecasts are predicted to have the highest temperature changes in Kars and Aydın’s minimum temperature changes. The detection of temperature changes in the study is considered to be important in terms of planning agricultural activities accordingly as well as regulating urbanization and water use and taking measures.

PDF

___

Altınsoy H. 2009. Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği Çalışma Grubu, İstanbul.
Anonim, 2006. DMİ. İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu İklim Değişikliğinin Etkileri Çalışma Grubu Raporu”.
Anonim, 2007. Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) 2007 yılı 4. Değerlendirme Raporu (AR4).; Climate Change 2007: Synthesis Report. Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), Switzerland.
Anonim, 2010. Devlet Meteoroloji İşleri Gen. Müd. 2010 Yılı İklim Verilerinin Değerlendirmesi Raporu, Ocak 2011,
Anonim, 2015a. İklim değişikliği ve şehir https://www.eea.europa.eu/tr/isaretler/isaretler-2015/gorusme /iklim-degisikligi-ve-sehir (02.10.2019)
Anonim, 2015b. İklim değişikliği ve insan sağlığı https://www.eea.europa.eu/tr/isaretler/isaretler-2015/gorusme/ iklim-degisikligi-ve-insan- sagligi (Erişim 04.09.2019)
Anonim, 2016. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü (SYGM) İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Projesi, Nihai Raporu, Ankara
Anonim, 2017. http://www.milliyet.com.tr /gundem/iklim degisikligi. (Erişim 01.09.2019)
Anonim, 2019a. https://www.eea.europa. eu/tr/isaretler/isaretler/2019/infografik/toprak-arazi- ve-iklim-degisikligi/view (Erişim 01.09.2019)
Anonim,2019b. İklim Değişikliği https://www.wwf.org.tr/ ne_yapiyor uz/iklim_degisikligi_ve_enerji/ iklim_degisikligi /(Erişim 03.09.2019)
Anonim,2019c.https://www.toraks.org.tr/news.aspx?detail=4023 (Erişim 01.09.2019)
Arıkan Y, Özsoy G. 2008. A’dan Z’ye İklim Değişikliği Başucu Rehberi, Orta ve Doğu Avrupa için Çok Geç Olmadan Harekete Geçmek İsteyenler İçin. Ankara: Bölgesel Çevre Merkezi REC Türkiye.
Başoğlu A, Teletar OM. 2013. İklim Değişikliği’nin Etkileri: Tarim Sektörü Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama
Bozkurt D, Şen ÖL, Turunçoğlu UU, Karaca M, Dalfes HN. 2008. Regional climate change projections for Eastern Mediterranean: preliminary results, Vol. 10, EGU2008-A04264.
Demir İ. 2008. PRECIS Bölgesel İklim Modeli ile Türkiye için İklim Öngörüleri. IV.Atmosfer Bilimleri Sempozyumu.
Hansen J, Makiko S, Pushker K, David B, Robert B, Valerie M. D, Mark P, Maureen R, Dana LR, James CZ. 2008. Target Atmospheric CO2: Where Should Humanity Aim? The Open Atmospheric Science Journal, 2008, 2, 217-231
Şen ÖL, Bozkurt D, Göktürk OM. Dündar B, Altürk B. 2013. Türkiye'de İklim Değişkliği ve Olası Etkileri. İstanbul.
Öztürk Ö, Topal A, Akınerdem F, Akgün N. 2005. Ekim nöbeti sisteminde Şekerpancarından Sonra Uygulanan Farklı Ekim Zamanlarının Buğday Ve Arpa Verim Ve kalite Özelliklerine Etkisi. Bitkisel Araştırma Dergisi (2005) 1: 17-26.
Türkeş M. 2008. Türkiye iklim bölgeleri “REC Türkiye Öncülerin Eğitimi Ders Notları”.
Yeo AR. 1999. Predicting the Interaction between the Effects of Salinity and Climate Change on Crop Plants. Scientia Horticulturae, 78: 159-174