İklim Değişikliğinin Tarımsal Gıda Güvenliğine Etkileri, Geleneksel Bilgi ve Agroekoloji

Bu çalışmanın temel amacı, iklim değişikliğinin tarım ve gıda güvenliği üzerindeki etkileri ve bu olumsuz etkilere karşı geleneksel ekolojik bilgiyi içeren sürdürülebilir agroekolojik çözümlere ilişkin çok disiplinli bir bilimsel değerlendirme yapmak ve önerilerde bulunmaktır. İklimdeki değişiklikler, sıcak hava dalgaları, taşkın ve kuraklıklar gibi ekstrem hava ve iklim olayları ve afetlerindeki artışlar, gıda temininin kararlılığını kesintiye uğratacaktır. Birçok çalışma, bugünkü ve gelecek iklim değişiklikleri ve değişkenliğinin yerel ölçekteki ve bu değişikliklerin tarım, su ve toprak kaynakları gibi başka sistemler üzerindeki etkilerinin ne olacağına ilişkin bilimsel ve sosyoekonomik ayrıntıların önemini ve karmaşıklığını vurgulamıştır. Gıda ve su güvenliği ile iklim değişikliği arasındaki yakın bağlantı nedeniyle, iklim değişikliği, büyük olasılıkla gıda güvenliğinin, gıdanın varlığı, erişim, tüketim ve sürdürülebilirliğinden oluşan dört boyutunu da etkileyecektir. Küresel iklim değişikliğinin tarım üzerindeki etkilerinin benzetimini yapan en kapsamlı model çalışmalarından birisinde, her şey bugünkü gibi senaryosuna dayanarak, iklim değişikliğinin 2080 yılına kadar potansiyel küresel tarımsal üretim çıktısını % 3,2den daha fazla azaltacağı öngörülmüştür. Gelişmekte olan ülkeler ise, tarımsal üretimdeki % 9,1 oranındaki azalma ile en fazla etkilenecektir (örneğin, Afrikadaki % 16,6 oranındaki önemli azalma). Bazı kapsamlı çalışmalar ise, çalışması, karbondioksit (CO2) gübrelemesinin etkisine ilişkin kabullere ve salım senaryolarına bağlı olarak, tüm bölgelerin ürün rekoltesinde önemli artış ve azalışlarla karşılaşabileceğini göstermiştir. Yerel kaynak ve geleneksel bilgiden yararlanarak gıda güvenliğini sağlamanın en önemli araçlarından biri agroekolojidir. Agroekoloji emek yoğun olduğu ve çok az fosil yakıt, enerji ve yapay gübre kullanımı gerektirdiği için, insan kaynaklı iklim değişikliği ile savaşım ve Yerkürenin artan yüzey ve alt troposfer hava sıcaklıklarını düşürülmesine katkı sağlar. Ayrıca, geleneksel tarım sistemlerinin sürdürülebilirliğini sağlayan ekolojik düzenekleri anlamak ve bunları yerelde var olan ve uygun yaklaşım ve teknikleri çok sayıda çiftçi tarafından uygulanabilir yapan ekolojik ilkelere taşımak da gereklidir.

Impacts of the Climate Change on Agricultural Food Security, Traditional Knowledge and Agroecology

This paper focuses mainly on both impacts of the climate change on agriculture and food security, and multidisciplinary scientific assessment and recommendations for sustainable agro ecological solutions including traditional knowledge responding to these impacts. The climate change will very likely affect four key dimensions of the food security including availability, accessibility, utilization and sustainability of the food, due to close linkage between food and water security and climate change. In one of the most comprehensive model studies simulating impacts of global climate change on agriculture to date, it was estimated that by 2080, in a business-as-usual scenario, climate change will reduce the potential output of global agriculture by more than 3.2 per cent. Furthermore, developing countries will suffer the most with a potential 9.1 per cent decline in agricultural output, for example with a considerable decrease of 16.6 per cent in Africa. Some comprehensive studies pointed out also that all regions may experience significant decreases in crop yields as well as significant increases, depending on emission scenarios and the assumptions on effectiveness of carbon dioxide (CO2) fertilization. One of the tools that would ensure the food security by making use of local sources and traditional knowledge is agroecology. Agroecology would contribute to mitigation of the anthropogenic climate change and cooling down the Earths increasing surface and lower atmospheric air temperatures, because it is mainly labour-intensive and requires little uses of fossil fuels, energy and artificial fertilisers. It is also necessary to understand the ecological mechanisms underlying sustainability of traditional farming systems, and to translate them into ecological principles that make locally available and appropriate approaches and techniques applicable to a large number of farmers.

PDF

___

Akbulak C. 2007. İznik Gölü Havzası'nda arazi kullanımının seçilmiş köyler üzerinde incelenmesi. İst. Üniv. Ed. Fak. Coğ. Derg. 15: 24-48.
Akbulak C. 2010. Analitik hiyerarşi süreci ve coğrafi bilgi sistemleri ile Yukarı Kara Menderes Havzasının arazi kullanımı uygunluk analizi. UİBD 7: 557-576.
Altieri MA. 1994. Biodiversity and pest management in agroecosystems. Hayworth Press, New York.
Altieri MA. 1995. Agroecology: the science of sustainable agriculture. Westview Press, Boulder CO.
Altieri MA. 1999. Applying agroecology to enhance productivity of peasant farming systems in Latin America. Environ. Dev. Sust. 1: 19717.
Altieri MA. 2002. Agroecology: the science of natural resource management for poor farmers in marginal environments. Agr. Ecosyst. Environ. 93: 124.
Altieri MA. 2004. Linking ecologists and traditional farmers in the search for sustainable agriculture. Front. Ecol. Environ. 2: 3542.
Altieri MA. 2005. Agroecology: principles and strategies for designing sustainable farming systems. University of California, Berkeley.
Altınsoy H, Kurt C, Kurnaz ML. 2012. Analysis of the effect of climate change on the yield of crops in Turkey using a statistical approach. In: C.G. Helmis and P. Nastos (eds.),
Advances in Meteorology, Climatology and Atmospheric Physics, Springer Atmospheric Sciences, Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg.
Brokenshaw DW, Warren DM, Werner O. 1980. Indigenous knowledge systems and development. University Press of America, Lanham, MD.
Cengiz T, Akbulak C, Özcan H, Baytekin H. 2013. Gökçeadada optimal arazi kullanımının belirlenmesi. J. of Agri. Sciences 19: 148-162.
Cline WR. 2008. Global warming and agriculture. Finance and Development, March 2008: 23-27.
Denevan WM. 1995. Prehistoric agricultural methods as models for sustainability. Adv. Plant. Pathol. 11: 2143.
Denevan WM. 2001. Cultivated landscapes of Native Amazonia and the Andes. Oxford University Press, New York.
FAO, WFP, IFAD. 2012. The State of Food Insecurity in the World 2012. Economic growth is necessary but not sufficient to accelerate reduction of hunger and malnutrition. FAO, Rome.
Gliessman SR. 1998. Agroecology: ecological processes in sustainable agriculture. Ann. Arbor Press, Michigan.
IPCC. 2013. Climate Change 2013: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Stocker, T.F., D. Qin, G.-K. Plattner, M. Tignor, S.K. Allen, J. Boschung, A. Nauels, Y. Xia, V. Bex and P.M. Midgley (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, 1535 pp.
Jamieson PD, Berntsen J, Ewert F, Kimball BA, Olesen JE, Pinter Jr PJ, Porter JR, Semenov MA. 2000. Modelling CO2 effects on wheat with varying nitrogen supplies. Agric. Ecosyst. Environ. 82: 2737.
Lobell DB, Cahill KN, Field CB. 2007. Historical effects of temperature and precipitation on California crop yields. Climatic Change 81: 187203.
Met Office. 2012a: http://www.metoffice.gov.uk/ media/pdf/4/q/ food_text.pdf. (Nisan 2013)
Met Office. 2012b: http://www.metoffice.gov.uk/ climatechange/guide/impacts/ food. (Nisan 2013)
Müller C, Bondeau A, Popp A, Waha K, Fader M. 2009. Climate Change Impacts on Agricultural Yields: Background Note to the World Development Report 2010, Development and Climate Change: Potsdam Institute for Climate Impact Research (PIK).
OECD. 2010. Agricultural Policies and Rural Development A Synthesis of Recent OECD Work. OECD, Paris.
Özdogan M. 2011. Modeling the impacts of climate change on wheat yields in Northwestern Turkey. Agric. Ecosyst. Environ. 141: 112.
Özkan B, Akcaöz H. 2002. Impacts of climate factors on yields for selected crops in the Southern Turkey. Mitig. Adapt. Strat. for Global Change 7: 367380.
Öztürk T, Altınsoy H, Türkeş M, Kurnaz ML. 2011. Simulation of extreme events for the Central Asia cordex domain by using the RegCM 4.0. In: 5th Atmospheric Science Symposium Proceedings Book: 475-484. Istanbul Technical University, 27-29 April 2011: İstanbul.
Ozturk T, Altınsoy H, Türkeş M, Kurnaz ML. 2012. Simulation of temperature and precipitation climatology for central Asia CORDEX domain by using RegCM 4.0. Climate Research 52: 63-76.
Parry M, Evans A, Rosegrant MW, Wheeler T. 2009. Climate Change and Hunger - Responding to the Challenge. World Food Programme, Rome.
Reinjtes CB, Haverkort B, Waters-Bayer A. 1992. Farming for the future. MacMillan Press Ltd., London.
Richards P. 1985. Indigenous agricultural revolution. Westview Press, Boulder, CO.
Rosenzweig C, Hillel D. 1998. Climate Change and the Global Harvest: Potential Impacts of the Greenhouse Effect on Agriculture. Oxford University Press, Oxford.
Sen B, Topcu S, Türkeş M, Sen B, Warner JF. 2012. Projecting climate change, drought conditions and crop productivity in Turkey. Climate Research 52: 175191.
Tekeli İ, Algan N, Türkeş M, Vaizoğlu SA, Güler Ç, Tekbaş ÖF, Abay TA, Dündar AK, Arıkan Y, Saygılı A, Yerli S, Çobanoğlu Z. 2011. Türkiye Açısından Dünyada İklim Değişikliği. Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Raporları, Sayı 22 (Yay. Yön. F. Ç. Bil), Yeni Reform Matbaacılık: Ankara.
Topcu S, Sen B, Türkeş M. 2010. A pilot study assesing climate change impacts on cereals. Geophysical Research Abstracts Vol. 12: EGU2010-9249.
Turral, H., Burke, J. and Faurès, J-M. 2011. Climate Change, Water and Food Security. FAO Land and Water Division, FAO: Rome.
Türkeş M. 1999. Vulnerability of Turkey to desertification with respect to precipitation and aridity conditions. Turk. J. Eng. Environ. Sci. 23: 363-380.
Türkeş M. 2007. İklim Değişikliği, Kuraklık Çölleşme Süreçleri ve Tarıma Etkileri. İçinde: Kuraklık ve Türkiye Tarımı, Kuraklık Etkilerinin Azaltılmasında Kurağa Dayanıklı Bitki Çeşit Islahı ve Kurak Koşullarda Yetiştirme Tekniği Çalıştayı, 1-40, TEMA Vakfı Yayın No: 52, Safa Tanıtım ve Matbaacılık, İstanbul.
Türkeş M. 2008a. Küresel iklim değişikliği nedir? Temel kavramlar, nedenleri, gözlenen ve öngörülen değişiklikler. İklim Değişikliği ve Çevre 1: 45-64.
Türkeş M. 2008b. İklim Değişikliği ve Küresel Isınma Olgusu: Bilimsel Değerlendirme. İçinde: Küresel Isınma ve Kyoto Protokolü: İklim Değişikliğinin Bilimsel, Ekonomik ve Politik Analizi (yay. haz. E. Karakaya), 21-57. Bağlam Yayınları No. 308, Bağlam Yayıncılık, İstanbul.
Türkeş M. 2010. Kopenhag uzlaşması: Büyük bir hayal kırıklığı. Cumhuriyet Bilim ve Teknoloji 1193: 14.
Türkeş M. 2011. İklim değişikliğinin fiziksel bilim temeli: fiziksel iklim sistemi, kuvvetlenen sera etkisi, gözlenen ve öngörülen iklim değişimleri. In: 5th Atmospheric Science Symposium Proceedings Book: 135-151. Istanbul Technical University, 27-29 April 2011, İstanbul.
Türkeş M. 2012a. Durban İklim Değişikliği Konferansının sonuçları. Çevre İklim Değişikliği, Nature Life Magazine 12 (Ocak-Şubat): 18-19.
Türkeş M. 2012b. Küresel İklim Değişikliği ve Çölleşme. İçinde: Günümüz Dünya Sorunları Disiplinlerarası Bir Yaklaşım (ed. N. Özgen), 1-42. Eğiten Kitap, Ankara.
Türkeş M. 2013a. Değişen iklim koşullarında aşırı hava ve iklim olaylarının afet risk yönetimi. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası 10. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi - Çevre Yönetimi, Bildiriler Kitabı, s.11-25, 12-14 Eylül 2013: Ankara.
Türkeş M. 2013b. İklim değişikliğinin tarım ve gıda güvenliğine etkilerine karşı ekolojik çözümler: Geleneksel bilgi, küçük ölçekli/aile çiftçiliği ve agroekoloji. İçinde: İç Anadolu Bölgesi 1. Tarım ve Gıda Kongresi, Bildiriler, Cilt1 Bitkisel Üretim, s.1-19: Niğde.
Türkeş M, Bilir P. 2013. Hükümetlerarası antlaşmalar kapsamında iklim değişikliğiyle savaşım yükümlülükleri ve iklim etiği. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası 10. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi - Çevre Yönetimi, Bildiriler Kitabı, s.443-459, 12-14 Eylül 2013: Ankara.
Türkeş M, Tatlı H. 2009. Use of the standardized precipitation index (SPI) and modified SPI for shaping the drought probabilities over Turkey. Int. J. of Climatol. 29: 2270 2282.
Türkeş M, Kurnaz ML, Öztürk T, Altınsoy H. 2011. Climate changes versus security and peace in the Mediterranean macroclimate region: are they correlated? In: Proceedings of International Human Security Conference on Human Security: New Challenges, New Perspectives: 625-639, İstanbul.
Vandermeer J. 1995. The ecological basis of alternative agriculture. Ann. Rev. of Ecol. Syst. 26: 201-224.
Vandermeer J. 2003. Tropical agroecosystems. CRC Press, Boca Raton, FL.
WB. 2008. WB World Development Report 2008: Agriculture for Development. World Bank (WB), Washington, DC. WB. 2009. The Economics of Adaptation to Climate Change. World Bank (WB): Washington, DC.
WB. 2010. WB World Development Report 2010: Overview - Changing the Climate for Development. World Bank (WB), Washington, DC.
Wilken GC. 1987. Good farmers: traditional agricultural resource management in Mexico and Guatemala. University of California Press, Berkeley, CA.
Williams BJ, Ortiz-Solorio C. 1981. Middle American folk soil taxonomy. Ann. Assoc. Am. Geogr. 71: 33558.
WWI. 2009. Dünyanın Durumu 2009. Isınmakta Olan Bir Dünyaya Bakış, WWI, TEMA, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları (Çeviri: A. Başçı), İstanbul.